اصول رفتار با افراد وسواسی چگونه است؟

زندگی و رفتار با فرد وسواسی می‌تواند سخت و طاقت‌فرسا باشد. اعضای خانواده و دوستان عمیقاً درگیر تشریفات فرد می‌شوند و ممکن است مجبور شوند مسئولیت بسیاری از فعالیت‌های روزانه را بر عهده بگیرند که فرد مبتلا به OCD قادر به انجام آنها نیست. چنین مسئله‌ای باعث ناراحتی و اختلال در همه اعضای خانواده شود.
افراد مبتلا به وسواس معمولاً می‌دانند که وسواس‌ها و اجبارهای آنها غیرمنطقی و بیش از حد است، اما احساس می‌کنند قادر به کنترل یا مقاومت در برابر آنها نیستند. بنابراین ساعات زیادی از روز را به خود اختصاص دهد و این امر به شدت بر کار، درس، روابط خانوادگی و اجتماعی تأثیر بگذارد.

اصول رفتار با فرد وسواسی چیست؟

کسب آگاهی بیشتر

افراد مبتلا به وسواس فکری (OCD) معمولاً خود نیز در مورد نیازشان به رفتار اجباری احساس ناامیدی و ناراحتی می‌کنند. وقتی اعضای خانواده و دوستان در مورد وسواس اطلاعات بیشتری داشته باشند، حمایت و درک آنها راحت‌تر است. بسیاری از افراد مبتلا به وسواس ترس شدیدی از وقوع یک اتفاق وحشتناک برای خود یا دیگران دارند، دائماً در مورد رفتار خود شک دارند و اغلب به دنبال دریافت اطمینان از سوی دیگران هستند. هر چقدر خانواده در برخورد با فرد وسواسی با آگاهی بیشتری عمل کنند و در مورد این اختلال اطلاعات بیشتری کسب کنند، بهتر می‌توانند فرد وسواسی را به سمت درمان ترغیب کنند. لازم است که در محیط آرام از فرد وسواسی خواسته شود تا در مورد احساسش صحبت کند. در این صحبت نباید فرد وسواسی نقد شود. او خود می‌داند که وسواس و اجبارهایش بیش از حد است و تنها به حمایت بیشتر نیاز دارد تا بتواند برای درمان وسواس فکری اقدام کند. در صورتی که فرد برای درمان اقدام کرد، لازم است که خانواده حتی کوچک‌ترین پیشرفت را نیز تشویق کنند. در طول پروسه درمان بارها ممکن است که فرد وسواسی دست از درمان بکشد. در اینجاست که حمایت خانواده برای ادامه درمان به کار می‌آید.

عدم تقویت رفتارهای جبری

زندگی با افراد وسواسی به این معنی است که خانواده‌ها و دوستان اغلب در رفتارهای وسواسی درگیر می‌شوند. به نظر می‌رسد انجام خواسته فرد وسواسی تنها راه برای کاهش پریشانی او است. اعضای خانواده حس می‌کنند که برآورده کردن خواسته فرد وسواسی بسیار ساده‌تر از ساعت‌ها اضطراب طولانی، اشک یا مشاجراتی است که ممکن است در صورت مقاومت در برابر وسواس شخص با آن مواجه شوند.
کمک به فرد مبتلا به OCD در انجام تشریفات خود و پاسخ به درخواست‌های او، همه الگوهای رفتاری هستند که موجب تداوم و تقویت وسواس می‌شوند و به مانعی برای بهبود فرد تبدیل می‌شوند. قطع زنجیره پاسخ به وسواس دشوار است، به ویژه وقتی مدت زمان زیادی است که اجرا می‌شود. اما ضروری است که در رفتار با فرد وسواسی شکل روال‌های خانوادگی عادی شود و تمام اعضای خانواده از مشارکت در تقویت رفتارهای وسواسی خودداری کنند. اما این باید به صورت تدریجی و ترجیحا به عنوان بخشی از برنامه درمان شناختی رفتاری انجام شود. توقف ناگهانی تمام رفتارهای وسواسی می‌تواند باعث ناراحتی طاقت فرسا برای فرد مبتلا به OCD شود و منجر به افزایش علائم، بی قراری، اضطراب و افسردگی او شود.

در بلاگ سیمیاروم درباره ازدواج با فرد وسواسی بیشتر بخوانید

اصلاح انتظارات

افراد وسواسی مرتب گزارش می‌کنند که هر نوع تغییری، حتی از نوع مثبت، هم برای آنها استرس آور است. درست در میان همین استرس هاست که وسواس تشدید می‌شود. آنچه خانواده در برخورد با فرد وسواسی می‌توانند انجام دهند این است که انتظارات خود را در دوره گذار تعدیل کنند. هر نوع تنش و مشاجره باعث تشدید علائم بیمار می‌شود. برای رفتار با فرد وسواسی به روش درست، باید سعی شود که با تمام بالا و پایین‌های خلقی فرد وسواسی کنار بیایند و به خود یادآور شوند که این مسیر باید طی شود و در طول آن ممکن است بارها کمی عقب‌گرد به سمت وسواس وجود داشته باشد. بنابراین، بهتر است به جای مشاجره با بیمار و داشتن انتظار بیش از حد از او برای پیشرفت سریع، تغییرات به درمانگر گزارش شود تا او برای آنها چاره‌ای بیاندیشد.

نرخ متفاوت درمان

اختلال وسواسی-اجباری دارای تنوع زیادی در علائم و نوع وسواس است. همین باعث می‌شود که پیشرفت به سمت درمان در هر کس متفاوت باشد. به همین دلیل خانواده نباید از بیمار انتظار داشته باشند که درست مطابق با سرعت پیشرفت دیگران عمل کند. پاسخ‌دهی هر کس به داروهای روانپزشکی نیز متفاوت است و ممکن است بیمار بارها نیاز به تعویض دارو داشته باشد. صبوری خانواده کلید جلوگیری از عود درمان و بهبودی آهسته، اما تدریجی بیمار است.

پرهیز از مقایسه‌های روزانه

در رفتار با افراد وسواسی باید از مقایسه پرهیز شود. همانطور که گفتیم درمان بارها ممکن است عقب گرد داشته باشد. گاهی خانواده ممکن است با ناامیدی ببینند که دوباره به ابتدای کار برگشته‌اند یا با شادی احساس کنند که همه چیز تمام شده و موفق شده اند. در درمان وسواس لازم است که به تشخیص روانپزشک/روانشناس اعتماد شود. هرگز نباید درمان به طور سرخود قطع شود. توجه به تغییرات کلی از زمان شروع درمان مهم است. مقایسه‌های روزانه گمراه‌کننده هستند زیرا تصویر کلی را نشان نمی‌دهند. وقتی خانواده با لغزش‌های کوچک در بیمار روبه رو می‌شوند، نباید به فرد وسواسی یادآور شوند که فردا باید تلاشش را در مبارزه بیشتر کند، چراکه چنین کلامی فرد را با برچسب مخرب «شکست»، «ناقص» یا «خارج از کنترل» روبه رو می‌کند که می‌تواند منجر به بدتر شدن علائم می‌شود. پیشرفت فرد همیشه باید نسبت به ابتدای درمان، آن هم پس از مدتی از شروع درمان و نه چند روز، سنجیده شود.

تغییر سبک زندگی

در طول دوره درمان، رفتار با فرد وسواسی باید بر اساس حمایت بیشتری از سوی خانواده باشد. بسته به نوع وسواس، تغییر محیط می‌تواند برای او مفید باشد. برای مثال، ماندن در خانواده و پرداختن به وظایفی مانند تمیز کردن آشپزخانه برای کسی که وسواس دارد، محرک رفتارهای جبری است. در این دوره، توصیه می‌شود که خانواده به فعالیت‌های روتین فرد وسواسی تنوع بیشتری بدهند. ورزش کردن می‌تواند برای تخلیه انرژی آنان مفید باشد. رفتن به فضای باز، تفریح، سفر و تغییراتی از این قبیل به آزاد شدن ذهن وسواسی کمک می‌کند.

جشن گرفتن پیروزی‌های کوچک

همانقدر که بی توجهی به پسرفت‌های کوچک اهمیت دارد، توجه و تجلیل از پیشرفت‌های فرد وسواسی به او حس موفقیت می‌دهد. هر گاه که پیشرفت‌های فرد وسواسی در کنترل رفتارهای جبری به حدی از ثبات یا پیشرفت رسید، لازم است که تمام خانواده آن را در کنار هم جشن بگیرند و بار دیگر به او اطمینان خاطر دهند که در کنار او هستند.

برخورد با فرد وسواسی و مقاومت در برابر درمان وسواس

بیشتر افراد وسواسی علاقه ای به دریافت کمک‌های تخصصی برای درمان ندارند. معمولا نیز دلایل زیادی برای عدم مراجعه برای درمان ذکر می‌کنند که شامل موارد زیر می‌شود:

• انگ‌های مرتبط با بیماری روانی
• ترس از دریافت تشخیص سایر بیماری‌های روانی
• نگرانی برای مجبور شدن به ترک کردن رفتارهای اجباری، چراکه چنین رفتارهایی را برای بقا و سلامت خانواده و خود ضروری می‌دانند.
• ترس از اعتیاد به دارد
• داشتن سابقه شکست توقف افکار وسواسی و رفتارهای جبری و ناامیدی نسبت به درمان شدن

لازم است که دوستان و اطرافیان به فرد وسواسی اطمینان دهند که OCD یک بیماری شناخته شده و قابل درمان است. در این روند، لازم است به فرد وسواسی کمک شود تا در مورد درمان‌های مؤثر، از جمله دارو درمانی و روان درمانی، به طور کامل مطلع شود. اطلاعات در مورد گزینه‌های موجود می‌تواند به کاهش بسیاری از ترس‌هایی که افراد مبتلا به OCD در مورد درمان دارند، کمک کند. همچنین، ضروری است که خانواده یک درمانگر مجرب را برای درمان وسواس انتخاب کنند. اگر فرد مبتلا به OCD در معرض خدمات درمانی ناکارآمد یا نامناسب قرار گیرد، ترس و نگرانی او در مورد درمان ممکن است تشدید شود.
یکی از اصول مهم در رفتار با فرد وسواسی این است که هرگز مورد قلدری یا تمسخر قرار نگیرد. این تکنیک‌ها فقط پاسخ معکوس می‌دهند و به او احساس ناتوانی و شکست می‌دهند. برعکس، باید به او گفته شود که مراجعه برای درمان نه نشانه ضعف، بلکه نشانه قدرت یافتن بیمار برای شکست بیماری است.

زندگی با فرد وسواسی

زندگی و برخورد با فرد وسواسی ساده نیست. گاهی اوقات، علی رغم تمام تلاش ها، خانواده باید بپذیرند که هیچ کاری برای تشویق فرد به درمان نمی توانند انجام دهند. در این صورت خانواده باید راهی برای حمایت و کمک به سلامت روانی خود پیدا کنند. در بیشتر موارد درمان وسواس بدون دریافت کمک تخصصی ممکن نیست. حتی اگر فرد وسواسی برای درمان خود اقدام نمی‌کند، لازم است خانواده خود شروع کننده مسیر درمان یا تلاش برای حفاظت از سلامت روان خود باشند. تیم کارشناسان مشاوره آنلاین سیمیاروم آماده خدمت رسانی به شما در این مسیر هستند.

شما میتوانید با انجام تست وسواس مادزلی از وضعیت خود بیشتر آگاه شوید.

منبع
منبع

مترجم: سعیده بریانیان