فتیش جنسی چیست، چه علائمی دارد و چطور درمان می‌شود؟

---

خانه » سلامت جنسی » خط قرمز سلامت جنسی » فتیش جنسی چیست، چه علائمی دارد و چطور درمان می‌شود؟

---

تا قبل از انتشار آخرین نسخه راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، از این شکل از علاقه به رابطه جنسی به‌عنوان اختلال یاد نمی‌شد. اما با انتشار DSM-5، از آن به اختلال فتیش جنسی یاد می‌شود که تحت اختلال انحراف جنسی جای گرفته است. در این مطلب تلاش می‌کنیم علائم، علل و روش‌های درمان این اختلال را بررسی کنیم و به چند مورد از سؤالات مخاطبان خود در این ارتباط پاسخ دهیم.

وجود انحراف جنسی در فرد به معنی علاقه جنسی مداوم و شدید (در شکل فانتزی یا رفتارهای وسواس گونه و جبری) که حول محور کودکان، غیر انسان (حیوان، اشیا و وسایل) یا آسیب زدن به خود و دیگران در رابطه جنسی می‌چرخد. زمانی از این حالت به اختلال یاد می‌شود که موجب ناتوانی در زندگی فرد و آسیب به خود و دیگران شود. به‌عبارت‌دیگر، درصورتی‌که علاقه به یک اندام غیرجنسی یا اجرای یک سبک در رابطه جنسی موجب ناراحتی فرد و شریک جنسی او نشود و آسیبی به هیچ‌یک وارد نکند، هر دو آن را غیرطبیعی ندانند، از آن به اختلال یاد نمی‌شود.

علائم اختلال فتیش جنسی چیست؟

طی یک دوره حداقل 6 ماهه، فرد در اثر فانتزی، رفتارهای وسواس‌گونه و جبری جنسی از اشیا یا اعضای غیرجنسی بدن دچار تحریک می‌شود.

فانتزی یا رفتارهای جنسی که موجب اختلال و ناتوانی قابل‌توجه در زندگی اجتماعی، شغلی و دیگر حوزه‌های مهم زندگی فرد شده است. این افراد به‌جای تمرکز بر روی شریک جنسی، به طرزی بیمارگونه به اعضای بدن و البسه او توجه می‌کنند. گاهی علاقه بیمار تا جایی پیش می‌رود که سعی بر کلکسیون‌ سازی از اشیای محبوب خود می‌کند و گاهی برای به دست آوردن آن‌ها دست به دزدی و زدوخورد می‌زند.

فتیش جنسی چقدر رایج است؟

میزان شیوع آن در جامعه مشخص نیست. معمولاً انحرافات جنسی در نوجوانی ظاهر می‌شوند، اما قبل از آن نیز ممکن است علائمی در فرد دیده شود. زمانی که فرد دچار این شکل از تمایل جنسی شود، معمولاً اختلال درازمدت است اما شدت آن در طول زمان می‌تواند تغییر کند.

این اختلال در بیشتر مورد در مردان دیده می‌شود و 25 درصد از مبتلایان به آن‌هم جنس گرا هستند.

انواع فتیشیسم

در ادامه اشکال اختلال فتیش جنسی را معرفی می‌کنیم، اما به این محدود نیستند:

فوت فتیش

در این شکل از برقراری رابطه جنسی، فرد به پا، کفش، مچ پا و ساق پا علاقه دارد و به تحریک جنسی می‌رسد. میزان علاقه فرد به پا از فردی به فرد دیگر تفاوت دارد. برخی تنها با نگاه کردن به پا تحریک می‌شوند و برخی دیگر به پاهای لاک‌زده، با پابند و دیگر تزئینات زیبایی بخش علاقه دارند. دسته‌ای دیگر نیز از ماساژ دادن پا و لمس آن لذت می‌برند.

فوت فتیش چقدر رایج است؟

درواقع، در بین انواع فتیش جنسی این مورد از بقیه رایج‌تر است و تقریباً گاهی با آن معادل می‌شود. تحقیقات نشان می‌دهند، پس از اعضای جنسی بدن، پاها بیشترین تحریک را در افراد به وجود می‌آورد. چرا؟ چون واقعاً پاها تحریک برانگیز هستند. درواقع، پا دارای اعصاب زیادی است که موجب لذت‌بخش‌تر شدن لمس آن می‌شود.

از سوی دیگر، پا به لحاظ روانی با احساس تحقیر همراه است. به همین دلیل، بیشتر افرادی که نوعی حس حقارت و کمبود در خود دارند، از بازی با پای شریک خود به‌عنوان روشی برای تحقیر خود استفاده می‌کنند، پای او را می‌پرستند و به‌نوعی برده برای پا تبدیل می‌شوند.

| مطالعه مطلب جامع “همه چیز درباره رابطه جنسی” به شما پیشنهاد می شود |

فتیش اسپندکس

نوع دیگر فتیش جنسی علاقه به لباس‌های تنگ و کشی است، به حدی که با دیدن یک نفر در این دسته لباس‌ها دچار تحریک می‌شود. شخص ممکن است در مورد پوشیدن لباس‌های تنگ مانند لباس‌های  آکروبات، رقاص‌ها، ژیمناست‌ها، ورزشکاران و شناگران فانتزی داشته باشد و حتی با داستان‌های خیالی که در آن زن قهرمان لباسی تنگ می‌پوشد، تحریک شود.

فتیش ارباب و برده

فرد از الگوی تحقیر و آزار لذت می‌برد. بسته شدن به تخت، استفاده از ابزارهای شکنجه و کتک خوردن از اشکال این فتیش جنسی است. این تمایلات تاحدی زیاد می‌شود که برده خواهان کتک‌خوردن از ارباب است و از شکنجه لذت می‌برد. ارباب هم از شکنجه دادن لذت می‌برد. بازهم اگر این شکل از رابطه شدت یابد، برده دچار اختلال مازوخیسم و ارباب دچار اختلال سادیسم خواهد شد.

عامل ابتلا به این اختلال چیست؟

متخصصان حوزه بهداشت روان هنوز در مورد علت ابتلا به اختلال فتیش جنسی به توافق نرسیده‌اند. بسیاری از محققان بر این باورند که فتیش در اثر تجربه زودهنگام تروما ایجاد می‌شود، اما هنوز بر سر آن توافقی وجود ندارد. برخی از محققان نیز بر این باورند که فتیش ها تصادفی هستند و به دلیل خاصی در فرد ظاهر نمی‌شوند.

همچنین، تجربه دریافت لذت جنسی از چیزی در سنین پایین، به‌خصوص در حدود دوره بلوغ، می‌تواند باعث شود که فرد آن را با لذت جنسی معادل بداند و در سال‌های بعدی عمر نیز از آن لذت‌جویی کند.

برای مثال، علاقه به پاهای مادر و لمس مداوم آن توسط کودک یا علاقه به عطر و لذت بردن از آن می‌تواند باعث شکل‌گیری زمینه فتیش در کودک شود. تجربه‌های جنسی اولیه روانی هستند. با بزرگ‌تر شدن کودک و ایجاد تجربه جنسی از آن، هر دو به هم متصل شده و درنهایت به فتیش تبدیل می‌شوند. در این سن، کودک حتی از وجود لذت جنسی باخبر نیست، اما تداوم این رفتار در او می‌تواند به شکل‌گیری فتیش در آینده تبدیل شود.

سایر اختلالات همراه با فتیشیسم چیست؟

اختلال فتیش جنسی ممکن است در کنار دیگر اشکال انحراف جنسی و نیز فعالیت جنسی شدید (نیاز ناگهانی و شدید به رابطه جنسی) دیده می‌شود.

با فتیش شریک جنسی خود باید چطور برخورد کرد؟

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌ها و سؤالات کسانی که با خواسته‌های عجیب و غیرمعقول شریک جنسی خود روبه‌رو می‌شوند، این است که باید چطور با آن برخورد کنند.

مسلماً وقتی از شریک جنسی خود می‌شنوید که به پا علاقه دارد، سؤالات زیادی برایتان پیش می‌آید.

هرکسی واکنش مثبتی به این امر ندارد. اگر او آن‌قدر با شما صادق بوده است که از علایق جنسی‌اش حرف زده است، نشانه مثبتی است. ممکن است به شما بگوید که پا از نظر او جذاب است. یا دوست دارد شما در هنگام برقراری رابطه جنسی کفش خاصی بپوشید، پاهای شما را ماساژ دهد یا ببوسد.

علاقه هر کس فرق می‌کند، اما مسلماً سؤالات زیادی در ذهن شما به وجود می‌آید. در اولین گام، مسئله را روشن کنید.

• به چه فعالیتی در طول رابطه جنسی بیشتر علاقه دارد؟
• آیا مایل است که این شکل از اعمال جنسی دوطرفه باشد؟
• آیا پیش نوازی است یا کل رابطه جنسی حول محور فتیش جنسی او می‌گذرد؟
• به تمایلات جنسی شما نیز توجه می‌شود؟
• آیا شما نیز ارضا می‌شوید؟

در گام بعدی باید به این فکر کنید که شما از این شکل از رابطه جنسی چه حسی خواهید داشت؟ آیا می‌توانید از آن لذت ببرید یا به شما آسیب می‌زند؟ آیا مغایر اخلاق است و نمی‌توانید با آن کنار بیایید؟

در گام بعدی بهتر است با یک سکس تراپ صحبت کنید. فتیش تنها زمانی طبیعی است که باعث بهبود روابط جنسی شما شود و هر دو از آن لذت ببرید. یک سکس تراپ بهتر می‌تواند به شما کمک کند که این تمایلات را بررسی کنید و در صورت لزوم از اقدامات درمانی بهره‌مند شوید.

آیا درمانی برای اختلال فتیش وجود دارد؟

در بسیاری از موارد فتیشیسم رایج و بدون آسیب است. تنها در صورتی مراجع باید برای تمایلات جنسی‌اش درمان شود که باعث ناراحتی، استرس و تداخل در زندگی روزمره و روابط عاشقانه فرد شده‌اند.

شدت این اختلال با نوسان‌ همراه است، بنابراین، درمان آن نیز طولانی‌مدت است. هرچند آخرین نسخه راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی درمان مشخصی برای آن ذکر نکرده است، اشکال متفاوتی برای آن ذکرشده است ازجمله دارودرمانی. داروهای تجویزشده می‌توانند مانع افکار وسواس گونه در فرد شوند. بدین ترتیب، بیمار می‌تواند جلسات مشاوره جنسی را با تمرکز و موفقیت بیشتری بگذراند. داروهای ضدافسردگی و ضد اضطراب نیز ممکن است برای درمان فتیش جنسی تجویز شود.

شواهد نشان می‌دهند که ترکیب رفتاردرمانی شناختی با دارودرمانی در درمان این اختلال مؤثر شناخته‌شده است. گاهی درمانگر با فرد کار می‌کند تا پاسخ او را نسبت به چیزی که در او تمایل جنسی به وجود می‌آورد تغییر دهد. به‌تدریج، مراجع می‌تواند احساس جنسی خود را نسبت به آن مورد تغییر دهد. در این روش به مراجع آموزش داده می‌شود که تحریک جنسی خود را به روش‌های سالم‌تر مدیریت کند.

در روش حساسیت‌زدایی/تصور کردن از فرد خواسته می‌شود که خود را در موقعیت تصور کند و سپس واقعه‌ای منفی را تجربه می‌کند که باعث کاهش تمایل او در آینده به انجام این دسته فعالیت‌های فتیشی می‌شود. در این روش درمانگر تلاش می‌کند تا با ایجاد حس بیزاری تمایل فرد را از بین ببرد. مثلاً زمانی که فرد در حال استمنا کردن با شی‌ء یادگار خود است، او را در معرض تنبیه قرار می‌دهند.

ممکن است از روش ساخت مجدد شناختی (شناسایی و تغییر افکار که محرک رفتار هستند) و روش توقف افکار نیز استفاده شود.

در بسیاری از مراجعان، داشتن فتیش جنسی به بروز مشکلات در رابطه فردی و عاشقانه می‌انجامد. درواقع، فرد بدون وجود عامل تحریک نمی‌تواند رابطه جنسی برقرار کند یا تمایلات او شریک جنسی‌اش را آزار می‌دهد و این برای او عجیب است، که به مشکلات جدی در رابطه آنان می‌انجامد.

مشاوران ما در سیمیاروم در هر جای جهان که هستید، در دسترس‌اند تا به سوالات و ابهامات شما در زمینه مشاوره جنسی پاسخ دهند.

چند سؤال از سوی مخاطبان

من فتیش پا دارم. آیا باید این موضوع را با همسرم در میان بگذارم؟

فتیش پا رایج‌ترین شکل فتیش است و بسیاری از افراد به آن علاقه دارند. باید دید میزان علاقه شما چقدر است و انتظار شما از آن چیست. درواقع، باید بررسی شود که آیا این علاقه طبیعی است یا جز انحرافات جنسی به شمار می‌رود و باعث آسیب به شما و همسرتان می‌شود. توصیه می‌کنیم پیش از اینکه موضوع را با همسرتان در میان بگذارید، از یک مشاور سکس تراپ کمک بگیرید و ریشه و میزان این علاقه را در خود بررسی کنید. درنهایت، در صورت لزوم موضوع را در یک جلسه مشاوره یا در تنهایی و با کمک راهنمایی‌های یک مشاور با همسرتان در میان بگذارید.

نامزدم به من گفته است که فتیش دارد. آیا باید نامزدی‌ام را با او به هم بزنم؟

شنیدن این خبر در دوره خواستگاری یا نامزدی‌ امر خوبی است. این فرصت در اختیار شما قرار داده شده است که در مورد رابطه خود تصمیم‌گیری کنید. در این مورد بهتر است با خواستگار/نامزدتان به یک مشاور مراجعه کنید تا ریشه‌های این تمایل بررسی شود. درصورتی‌که مشخص شود، خواستگار/نامزد شما به یک اختلال فتیش دچار است، باید درمان شود. توجه کنید که تا قبل از درمان و پیگیری تمام جلسات مشاوره بهتر است ازدواج نکنید.

آیا کودکان ‌هم می‌توانند دچار فتیش جنسی باشند؟

برخی از رفتارها در کودکان طبیعی است، درحالی‌که در بزرگسالی نشانه وجود مشکل است. برای مثال، گریه کردن یک بزرگسال می‌تواند نشانه افسردگی باشد. اما گریه‌های یک نوزاد یا کودک خردسال به وجود مشکل جسمی، گرسنگی یا درد ارتباط پیدا می‌کند. از همین رو، نباید تمام رفتارهای یک کودک را با معیارهای بزرگسال تفسیر کرد.

اما درعین‌حال، به یاد داشته باشید که ریشه بسیاری از فتیش ها را دوره کودکی شکل می‌گیرند و نشانه‌های آن از این زمان بروز پیدا می‌کنند. اگر رفتارهای فرزندتان به نظر می‌رسد از یک علاقه عادی فراتر است و به‌صورت مکرر رخ می‌دهد، بهتر است با یک مشاور کودک صحبت کنید. بدین ترتیب، درمان در سن پایین به‌خوبی جواب می‌دهد.

سخنی از سیمیاروم

فتیش کلمه‌ای است که با بار منفی همراه است و اغلب از آن به‌عنوان یک مشکل یاد می‌شود. اما واقعیت این است که همه انسان‌ها با چیزی تحریک می‌شوند و به اوج لذت جنسی می‌رسند. در برخی از افراد این تمایل از اعضای جنسی فراتر می‌رود و شامل یک وسیله خاص مانند کفش و لباس، عضوی از بدن مانند پا، یا یک رفتار مانند رابطه برده و ارباب می‌شود.

امروزه دیگر تفسیر فتیش با بار منفی همراه نیست. درواقع، تا زمانی که آسیبی به فرد و شریک جنسی او وارد نشود، هر دو از این شکل از رابطه احساس رضایت می‌کنند و نیازهای آنان برآورده می‌شود و اختلالی در روند روزمره زندگی فرد ایجاد نمی‌شود، وجود علاقه خاص به چیزی برای تحریک غیرطبیعی نیست.

زمانی از آن به اختلال فتیش یاد می‌شود که از یک علاقه طبیعی فراتر رفته و در زندگی فرد و روابط او با همسرش اختلال ایجاد کند. از نشانه‌های این اختلال این است که فرد بدون وجود شیء که به آن فتیش دارد یا بدون لمس عضوی که نسبت به آن فتیش دارد نمی‌تواند رابطه جنسی کاملی را تجربه کند.

در این شرایط، کمک گرفتن از یک سکس‌تراپ یا روانشناس می‌تواند به درمان مشکل کمک کند که البته جز درمان‌های بلندمدت محسوب می‌شود.

امیدواریم که به بسیاری از سؤالات و ابهامات شما در مورد انواع فتیش‌های جنسی پاسخ داده باشیم. چنانچه سؤال یا ابهامی برای شما باقی‌مانده است، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید