احتـرام بـه کرامـت افـراد یکـی از اساسـی ترین و جهـان شـمول ترین اصـول اخلاقـی؛
فـارغ از هـر نـوع مـرز جغرافیایـی و فرهنگـی اسـت. احتـرام در روابـط درمانی شـامل
مــوارد زیر اســت:
1. حفظ حریم خصوصی و محرمانه بودن:
1-1- روان درمانی فردی:
مراجعه کننـده و درمانگـر هـر دو مسـئولیت حفـظ اطلاعـات جلسـات درمانـی
را بـر عهـده دارنـد و
اجـازه ضبـط جلسـه، اسـکرین شـات و هرگونـه ذخیـره
داده هـای تصویـری، صوتـی و متنـی وجـود نـدارد؛
مگـر در راسـتای اهـداف
درمانــی مراجعه کننــده بــا رضایــت طرفیــن و بــا هماهنگــی ســیمیاروم
اگـر روان درمانگـران خدمـات یـا اطلاعاتـی را از طریـق ارسـال الکترونیکـی ارائه
می دهنــد، بایســتی خطــرات حریــم خصوصــی و محدودیت هــای محرمانگــی
را بـه مراجعـان اطـاع دهنـد
روان درمانگــران امیــن و حافــظ اطلاعــات اتــاق درمــان هســتند؛ بــه همیــن
دلیــل هیچگونــه اطلاعاتــی از ســمت آن هــا بــه دیگــران، چــه پشــتیبان های
مســیر درمــان هماننــد منشــی و چــه افــراد نزدیــک هماننــد همســر نبایــد
گـزارش شـود. لازم اسـت اقدامـات لازم بـرای محافظـت از اطلاعـات محرمانـه
بـه دسـت آمـده یـا ذخیـره شـده در هـر دسـتگاه یـا رسـانه را انجـام دهنـد.
ســیمیاروم بــه عنــوان یــک سیســتم واســط درمانــی میــان مراجعه کننــده و
درمانگـر نیـز
اطلاعـی از رونـد و اطلاعـات جلسـات نـدارد و از روان درمانگـران
انتظــار بــه اشــتراک گــذاری داده هــای مراجعه کننــده شــان را نــدارد
گزارش هــا، تســت ها و یادداشــت های جلســات درمانــی تنهــا بیــن
مراجعه کننـده و متخصصانـی کـه بـا او در ارتبـاط هسـتند، باقـی خواهـد مانـد
و در دسـترس دیگـر افـراد یـا سـازمان ها قـرار نخواهـد گرفـت. حتـی افشـای
اطلاعــات بیــن درمانگــران یــک مجموعــه نیــز بــدون اجــازه مراجعه کننــده
صــورت نخواهــد گرفــت. ســیمیاروم نیــز بــه عنــوان سیســتم رابــط درمانــی
اجـازه دسترسـی و اسـتفاده از جزئیـات داده هـای مراجعه کننـدگان را نخواهـد
داشــت.
روان درمانگــر نمی توانــد از اطلاعــات مراجعه کننــده و هرکســی کــه نــام او در
اتــاق درمــان می آیــد،
چــه در محیط هــای علمــی و چــه در فضــای عمومــی و
مجـازی بـه عنـوان حتـی یـک روایـت سـاده و یـا شـرح بـدون نـام اسـتفاده
کنـد
، مگـر اینکـه رضایـت قبلـی را از از آن شـخص کسـب کـرده باشـد
بــرای مثــال اگــر روان درمانگرمی خواهــد بخشــی از داســتانی کــه
مراجعه کننــده دربــاره همســر خــود تعریــف کــرده اســت را در حســاب
شــبکه های اجتماعــی خــود اســتفاده کنــد، پیــش از آن بایــد حتمــا
مراجعه کننــده را مطلــع کــرده، نســبت بــه علــت اســتفاده توضیــح داده
و نهایتــا کســب اجــازه نمایــد
برخـی از مـوارد کـه بـه جهـت حفـظ امنیـت و سـامت مراجعه کننـده، شـامل
قانـون منـع یـا شکسـتن رازداری اسـت و لازم اسـت تمامـی نکاتـی کـه مانـع
رازداری در مســیر درمانــی می شــود، بــه طــور شــفاف در جلســه اول بــه
مراجعه کننــده توضیــح داده شــود. مــوارد منــع رازداری در جلســات درمانــی
شـامل:
آسیب به خود یا دیگری:
اگـر مراجعه کننـده در صـدد آسـیب بـه خـود یـا دیگـران باشـد، در ایـن
صـورت یـک درمانگـر بایـد فـرد در معـرض خطـر را مطلـع کنـد یـا بـه
کســی کــه می توانــد او را ایمــن نگــه دارد، اطــاع دهــد.
ایـن نکتـه حائـز اهمیـت اسـت کـه اگـر مراجعه کننـده
افـکار خودکشـی
(بــدون ســابقه اقــدام بــه خودکشــی و خودکشــی برنامــه ریــزی شــده)
را گــزارش کنــد، درمانگــر بــه طــور خــودکار، اصــول محرمانــه را زیــر پــا
نمیگــذارد
؛ بلکــه اقدامــات لازم مرتبــط بــا خودکشــی از جملــه توافــق
عــدم انجــام خودکشــی، گرفتــن اطلاعــات حامیــان و منابــع حمایتــی
را انجــام می دهــد. روان درمانگــر بــا بررســی ســطح خطــر در صورتــی
کـه برنامه ریـزی بـرای رفتـار خودکشـی وجـود داشـته باشـد، بـه منابـع
حمایتــی و سیســتم های اورژانســی اطــاع می دهــد
خشونت فیزیکی یا تجاوز:
بــه طــور مثــال اگــر مراجعه کننــده ســابقه تجــاوز دارد یــا اگــر کــودک
صدمــات غیرقابــل توضیحــی داشــته باشــد و از والدیــن یــا مراقبیــن
خــود بــه شــدت تــرس دارد، ممکــن اســت درمانگــر شــک بــه ســوء
اسـتفاده داشـته باشـد. روان درمانگـر موظـف اسـت نشـانه ها را بررسـی
نمـوده و در صــورت لـزوم بـه مراجـع قضایـی و حمایتـی محـل زندگـی
مراجعه کننــده اطــاع دهــد یــا او را راهنمایــی کنــد تــا بــه محلــی امــن
دسترســی پیــدا کنــد
درخواست مرجع قضایی:
هنگامــی کــه مراجعه کننــده درگیــری قضایــی داشــته باشــد؛ هماننــد
ارتـکاب جـرم و از سـمت
سیسـتم قضایـی و دادگسـتری محـل زندگـی او
نامـه ای مبتنـی بـر نیـاز بـه اطـاع از وضعیـت روانـی اش بـرای درمانگـر
صـادر شـود، روان درمانگـر لازم اسـت بخشـی از تشـخیص و رونـد درمـان
را بـا سیسـتم قضایـی بـه اشـتراک بگـذارد
مهم:
سیمیاروم نسبت به اعلام وضعیت به سیستم قضایی ایران مسئولیتی نداشته و
چنانچه مراجعه کننده خارج از ایران باشد، هیچگونه اطلاعاتی از سمت روان درمانگران
سیمیاروم با سیستم قضایی ایران به اشتراک گذاشته نخواهد شد
2-1- زوج درمانی:
روان درمانگــر شــما نمیتوانــد همزمــان درمانگــر فــردی و زوجــی شــما باشــد.
زوج درمانگــر بــدون اطــاع مراجعه کننــده نمی توانــد اطلاعــات مطــرح شــده
در جلسـات درمانـی هـر یـک از زوجیـن را بـا دیگـری مطـرح کنـد
زوج درمانگــر نمی توانــد بیــن زوجیــن قضــاوت کنــد و یــا بــه ســود یکــی از
طرفیــن اعــام نظــر کنــد
درمانگــر نمی توانــد درخواســت ها و نظــرات یکــی از طرفیــن را بــه دیگــری
تحمیــل کنــد. او بــه عنــوان عضــو بی طــرف رابطــه، در بســتر درمانــی بــه
بهبــود شــرایط و حــل چالــش هــا کمــک می کنــد
در صــورت وجــود درگیــری قضایــی هماننــد طــاق و یــا خشــونت خانگــی،
اطلاعــات جلســات درمانــی مشــمول قانــون منــع رازداری می شــود و
روان درمانگـر می توانـد مـوارد مـورد نیـاز را بـه اطـاع م
رجـع قضایـی محـل
زندگــی
طرفیــن برســاند
3-1- روان درمانی کودک و نوجوان:
تمامــی مــوارد رازداری و منــع رازداری کــودک و نوجــوان بــه او و والدینــش
در جلســه ابتدایــی بایســتی توضیــح داده شــود. یــک کــودک ممکــن اســت
تمایلــی بــه افشــای اطلاعــات بــه یــک درمانگــر نداشــته باشــد، اگــر بدانــد
والدینــش در نهایــت در جریــان قــرار خواهنــد گرفــت. بــرای تقویــت اعتمــاد
کـودکان در درمـان، بسـیاری از درمانگـران بـرای محرمانـه نگـه داشـتن درمـان
از والدیــن مراجعه کننــده اجــازه می گیرنــد؛ امــا در صــورت وجــود احتمــال
خودکشـی، تجـاوز فعـال (تجـاوزی کـه در حـال حاضـر امـکان رخ دادن و یـا
تکــرار آن وجــود دارد) و آســیب بــه دیگــران، مــوارد بــه والدیــن اطــاع داده
می شــود.
لازم بـه ذکـر اسـت تمامـی مـوارد رابطـه درمانـی کـودک و نوجـوان بـا درمانگر
یـک مسـیر منعطـف و ملـزم بـه درک حساسـیت روابـط اجتماعـی و خانوادگی
کـودک و نوجوان اسـت
بـه عنـوان مثـال، یـک درمانگـر ممکـن اسـت گـزارش دهـد کـه کودکـی
دارای اضطــراب اســت و تحــت درمــان شــناختی-رفتاری اســت. نیــازی
نیســت درمانگــر جزئیاتــی هماننــد علــت اضطــراب کــه ممکــن اســت
ناشــی از نمــرات پاییــن در مدرســه اســترس باشــد را مطــرح کنــد
4-1- گروه درمانی
هنگامـی کـه روانشناسـان در یـک محیـط گروهـی بـه چندیـن نفـر خدمـات
ارائـه می دهنـد، در ابتـدا نقـش و مسـئولیت همـه طرفیـن و محدودیت هـای
محرمانــه بــودن را شــرح می دهنــد
بـرای مثـال اگـر کسـی صحبـت گـروه را بـه خـارج از جمـع منتقـل کـرد،
بایـد بالفاصلـه بـه تسـهیلگر یـا درمانگـر گـروه اطـاع داده شـود
2. حفظ شأن
روان درمانگـر اجـازه اسـتفاده از لفظ هـای توهیـن آمیـز ، فحـش و یـا مـورد
حملـه قـرار دادن افـراد را نـدارد. اعـام تنفـر یـا توهیـن بـه گـروه خـاص از
سـمت روان درمانگـر در محیط هـای عمومـی و شـبکه های اجتماعـی، موجـب
خدشـه دار شـدن نـگاه بـدون سـوگیری و اعتمـاد افـراد می شـود و بـر خـاف
اخــاق حرفه ایســت
بـه طـور مثـال روان درمانگـران نمیتواننـد نظـر شـخصی خـود را دربـاره
قشــری خــاص یــا افــرادی کــه اختــالات خاصــی دارنــد، در شــبکه های
اجتماعــی و گروه هــای مختلــف مطــرح کننــد
طیــف وســیعی از خدمــات در حــوزه ســامت روان ارائــه داده می شــود کــه معمــولاً
بـه دانـش، آمـوزش و مهـارت تخصصـی نیـاز دارنـد و ایـن موضـوع شـامل مـوارد
:زیـر اسـت
1. اعتبارسنجی و بررسی سوابق:
روان درمانگــر در جلســه اول لازم اســت خــود را بــه صــورت صحیــح معرفــی
نمایــد. مراجعه کننــده بایــد بــه رزومــه هریــک از روان درمانگــران بــه صــورت
آنلایـن دسترسـی داشـته باشـد. بـه جهـت سـهولت بررسـی، خلاصـه سـوابق
در ســایت ســیمیاروم در چهــار دســته اصلــی خلاصــه می شــود:
نام و شماره سازمان نظام روان شناسی یا پزشکی
حوزه های تخصصی
سوابق علمی
مسئولیت های علمی و اجرایی
2. ارجاع:
بــا وجــود در نظــر داشــتن آگاهــی روان درمانگــران از عملکــرد بــدن و اثــر
داروهــا، همچنــان تجویــز دارو در حــوزه اختیــارات روانپزشــکان اســت*.
بنابرایــن چنانچــه توصیــه بــه اســتفاده از دارویــی خــاص شــد، روان شــناس
نیازمنــد ارجــاع بــه روانپزشــک و یــا پزشــک خانــواده در مــورد مصــرف دارو
اسـت. اکیـدا توصیـه می شـود مراجعه کننـده از مصـرف خودسـرانه داروهـای
اعصــاب و روان اجتنــاب کنــد
* بنـا بـر آخریـن بـه روز رسـانی، روانشناسـان در شـش ایالـت از ایـالات متحـده آمریـکا می تواننـد دارو
تجویـز کننـد کـه
شـامل: لوییزیانـا، نیومکزیکـو، ایلینویز،ایـوا، ایداهـاو و کلـورادو اسـت
در صــورت وجــود رفتــار فعــال خودآســیب زنی و خودکشــی هنگامــی
کـه درمانگـر دسترسـی بـرای جلوگیـری و اجتنـاب از رخـداد آن را نـدارد،
توصیــه می شــود مراجعه کننــده را بــه صــورت آنالیــن پذیــرش ننمایــد.
مســئولیت قضایــی قصــور حرفــه ای منجــر بــه رخــداد هرگونــه آســیب
پایــدار بــه مراجعه کننــده، متوجــه روان درمانگــر می باشــد
پ) مراقبت مسئولانه
روان درمانگـر در جلسـات دارای اختیاراتـی اسـت و بایسـتی نسـبت بـه هرگونـه سـو
اسـتفاده از موقعیـت و وضعیـت کـه بـرای مراجعه کننـده ایجـاد می شـود، حسـاس
بـوده و محیـط امنـی را بـرای او ایجـاد کنـد. ایـن اختیـارات در حوزه هـای زیـر معنـا
می شــود:
1. تصمیم گیری:
مراجعــه کننــده در تمامــی مســیر درمــان خــود از جملــه انتخــاب درمانگــر،
رویکــرد درمانــی و غیــره، حــق آزادی عمــل (Autonomy) دارد.
روان درمانگــر بــه هیــچ عنــوان
حــق دخالــت و تصمیــم گیــری بــه جــای
مراجعه کننــده را نــدارد
. بلکــه در مســیر ســعی می کنــد او را در بررســی
گزینه هــای مختلــف، پیــش بینــی ضــرر و زیــان، آگاهــی بخشــی نســبت بــه
خطاهـای فکـری و کنـار زدن پرده هـای ابهـام، همراهـی کنـد. تصمیـم نهایـی
همیشــه بــر عهــده مراجعه کننــده اســت
2. هدف گذاری و شفافیت مسیر درمان:
در چنــد جلســه ابتدایــی رونــد درمــان، لازم اســت چنــد نکتــه بــا همــکاری
مراجعه کننـده و روان درمانگـر تعییـن شـود تـا کیفیـت و مسـیر درمـان بـرای
طرفیـن شـفاف باشـد
مشخص کردن مسائل اصلی
شرح رویکرد درمانی، مزایا و معایب آن
تهیه لیست مشکلات و اولویت بندی با همراهی مراجعه کننده در رویکرد
های غیر تحلیلی
اطلاع از برنامه درمانی پیش رو و مشخص کردن حدود جلسات مورد نیاز
تعیین انتظارات جلسات درمانی از سمت طرفین
3. جلوگیری از آسیب:
در حیــن درمــان چنانچــه مراجعه کننــده مســتعد آســیب باشــد، درمانگــر
منابــع حمایتــی و امــن را از او جویــا می شــود. در صــورت احتمــال وجــود
آســیب های مختلــف، لازم اســت مراجعه کننــده در جریــان ایــن آســیب های
پیــش بینــی شــده قــرار بگیــرد و در صورتــی کــه مراجعه کننــده دارای قیــم
بــوده و شــخصا توانایــی دفــاع و جلوگیــری از آســیب را نداشــته باشــد، بــا
منابــع حمایتــی او ارتبــاط گرفتــه می شــود
بــرای مثــال چنانچــه فــرد دچــار اختــال کــم توانــی ذهنــی باشــد و
متوجـه نـکات اطـراف خـود نشـود و فـردی قصد سـوء اسـتفاده جنسـی
از او را داشـته باشـد، حتمـا بـا منابـع حمایتـی کـه می تواننـد از آسـیب
احتمالــی پیشــگیری کننــد، ارتبــاط گرفتــه می شــود
4. موقعیت های اورژانسی:
سیســتم درمانــی حاضــر بــرای موقعیت هــای اورژانســی آمــاده نشــده اســت
و توصیــه می شــود روان درمانگــران آنلایــن تــا حــد امــکان مراجعه کننــدگان
اورژانســی را بــه مراکــز خدمــات اورژانســی و بیمارســتانی حضــوری ارجــاع
دهنــد
بــرای پیشــگیری از بــروز مشــکل در حیــن جلســات درمانــی، روان درمانگــران
بایســتی در مــورد راه هــای ارتباطــی اورژانســی در زمان هــای حســاس و
محدودیت هایشــان بــا مراجعه کننــده صحبــت کننــد. چنانچــه مراجعه کننــده
در جلسـات میانـی درمـان دچـار موقعیتـی باشـد کـه بسـیار حسـاس بـوده و
نمی توانـد تـا جلسـه بعـد خـود منتظـر بمانـد، می توانـد از راه هـای ارتباطـی
معرفـی شـده از سـمت درمانگـر، بـا او ارتبـاط بگیـرد
ت) برقراری ارتباط
یکپارچگــی و انســجام مســیر درمانــی مســتلزم تــاش دوطرفــه مراجعه کننــده و
روان درمانگــر اســت؛ امــا اصل هایــی در ارتبــاط بیــن مراجعه کننــده و درمانگــر بایــد
رعایــت شــود
1. عدم وجود روابط خارج از حوزه درمان:
حفـظ مرزهــای شـخصی و حرفــه ای: روان درمانگـر از نظــر اخلاقــی نبایسـت
بــا مراجعه کننــده و یــا نزدیــکان او رابطــه ای غیــر از درمــان داشــته باشــد
بـرای مثـال نبایـد عضـوی از خانـواده درجـه یـک مراجعه کننـده، همـکار
او یـا دوسـتانش باشـد
پــس از شــروع درمــان نیــز مراجعه کننــده نمی توانــد بــا روان درمانگــر خــود
رابطـه خـارج از چهارچـوب درمانـی داشـته باشـد؛ چـرا کـه بـه علـت نفـوذ و
موقعیـت روان درمانگـران، احتمـال وجـود سـوء اسـتفاده وجـود دارد؛ بنابرایـن
هـر دو طـرف بایـد از هرگونـه
عقـد قـرارداد تجـاری، برقـراری رابطـه دوسـتی،
عاطفـی و جنسـی، حیـن درمـان و تـا دوسـال پـس از اتمـام جلسـات
خـود
اجتنـاب کننـد
برقـراری روابـط احساسـی هماننـد نـوازش مراجعه کننـده یـا تـاش بـرای
برقـراری رابطـه جنسـی چـه در جلسـات حضـوری؛ چـه آنالیـن در هیـچ
یــک از رویکردهــای درمانــی پذیرفتــه شــده نیســت و در صــورت بــروز
چنیـن مسـاله ای بایـد بالفاصلـه بـه مراجـع ذیربـط اطـاع داده شـود.
در صـورت بـروز چنیـن مشـکلی در جلسـات درمانـی سـیمیاروم، هـر دو
طـرف بایسـتی بالفاصلـه تیـم پشـتیبانی را مطلـع سـازند