درمان وسواس

این که گاهی یک کار را به طور مکرر انجام می‌دهیم بی آن که لازم باشد، مانند تمیز کردن بیش از حد خانه یا این که به یک چیز به طور مداوم فکر می‌کنیم، می‌تواند هشداری برای ابتلا به وسواس باشد. این اختلال در روانشناسی، به‌ اختلال‌وسواسی‌-جبری(Obsessive-Compulsive Disorder) مشهور است که به آن وسواس فکری-عملی یا OCD نیز می‌گویند.

وسواس‌ یا فکری یا عملی یا ترکیبی از هر دو است. وسواس‌ فکری به همان مزاحمت‌های ذهنی ناخواسته و غیرارادی مثل عقاید، تصاویر ذهنی و افکار می‌گویند مثل افکار مزاحم جنسی یا ترس از آلوده شدن و وسواس‌ عملی، همان اعمال خودخواسته‌ و مکرری هستند که برای آرام کردن ذهن انجام می‌شوند؛ مانند: شستن بیش از حد دست‌ها، چک کردن مکرر اجاق گاز.

بله. امکان درمان وسواس با مشاوره روانشناسی، وجود دارد. در جلسات درمانی می‌توانیم روی روش‌های مدیریت علائم خود تمرکز کنیم که درمانگر به ما آموزش می‌دهد. وسواس نه تنها قابل درمان است؛ بلکه واجب است که درمان شود؛ چرا که از بین رفتن کامل علائم بدون درمان، امکان پذیر نیست. جالب است بدانید حدود 3 نفر از 4 نفری که برای درمان وسواس اقدام می‌کنند، به نتایج مثبتی می‌رسند و تنها کسانی که نتوانند یا نخواهند که پایبند به درمان باشند، از جلسات مشاوره نتیجه نمی‌گیرند.

با توجه به این که برخی از داروهای وسواس، عوارضی همچون خواب آلودگی دارند، درمان وسواس بدون دارو موضوع بسیار مهمی است. از جمله درمان‌های موثر و ماندگار وسواس وسواس فکری، رفتاردرمانی شناختی یا رویکرد CBT است که با آن واکنش‌ها و رفتارهایی شناختی کنترل شده و رفته رفته روی تغییر افکار وسواسی کار می‌شود. درمان‌هایی مثل مدیتیشن و اصلاح سبک زندگی نیز به عنوان پشتیبان، کمک کننده هستند؛ اما همه این‌ها بستگی به شدت وسواس دارد.

گاهی ممکن است احساس کنیم به دلیل اهمیتی که به جا نگذاشتن وسایل، خاموش بودن گاز و مرتب بودن اتاقمان می‌دهیم، وسواس داشته باشیم یا در باور ما این شکل گرفته باشد که وسواس فقط شست‌وشوی بیش از حد است.
برای سنجش و تمایز قائل شدن بین رفتارهای وسواسی و عادی، تست وسواس فکری مادزلی را به صورت رایگان در اختیار شما گذاشته‌ایم. تست اختلال وسواس فکری OCD مادزلی که به MOCI مشهور است، در 30 سوال ابعاد مختلف وسواس را از جمله، آلودگی، کندی و تکرار، چک کردن و تردید می‌سنجد. برای شروع تست، کلیک کنید.

همانطور که می‌دانید تنها خواندن کتاب به درمان وسواس نمی‌انجامد؛ اما دو کتاب را به شما معرفی می‌کنیم که در کنار تراپی و دیگر درمان‌های وسواس می‌تواند کمک کننده باشد.

تبعات بلند مدت این اختلال باعث می‌شود که فرد دچار سایر بیماری‌های جسمی و روانی شود که عبارتند از:

• ابتلا به بیماری پوستی
• پیر شدن پوست در اثر شست‌وشوی مداوم دست‌ها
• استرس و اضطراب
• عقب ماندن از زندگی به دلیل اختصاص بخش زیادی از روز به انجام اعمال وسواس گونه
• بروز مشکلات عاطفی و شخصی با اطرافیان
• برانگیختن احساس ترحم یا نفرت در دیگران

مشاوره وسواس با شناسایی و ریشه‌یابی علت وسواس، سعی در به کارگیری تکنیک‌هایی برای درمان دارد، مانند:

• جایگزین کردن فکر اضطراب‌زا با یک فکر دیگر
• مشغول نگه‌داشتن خود به انجام کارهای دیگر
• تلاش برای دور شدن از افکار مزاحم
• انجام فعالیت‌هایی مانند ورزش
• تعیین بازه زمانی برای افکار

نتایج درمان وسواس با مشاوره:

• کاهش اضطراب
• از بین بردن یا کاهش افکار منفی
• کاهش افکار وسواس گونه و رفتارهای اجباری
• احساس کنترل بیشتر روی اعمال و افکار
• کاهش ترس‌ها