موانع روانی کاهش وزن: چرا مغز مانع لاغری می شود؟

---

خانه » مشاوره » موانع روانی کاهش وزن: چرا مغز مانع لاغری می شود؟

---

چرا نمی توانید به سادگی تصمیم بگیرید و به آن پایبند باشید؟ چرا تغییر عادات غذایی تا این حد دشوار است؟ یکی از مهمترین دلایل دشواری در لاغری، موانع روانی کاهش وزن است.

اگر یک تست را به چند میلیون نفر بدهید و سه چهارم آنها شکست بخورند، آیا شکست خود را به اراده و تنبلی ربط می دهند یا به صحت تست شک می کنند؟ اگر این تست در رابطه با توانایی کاهش وزن باشد، نتیجه اش مساوی با آمریکایی هایی است که در کاهش وزن خود به بن بست خورده اند. نتایج تحقیقات موسسه اطلاعات غذایی نشان می دهد، ۷۷ درصد از آمریکایی ها تلاش می کنند وزن خود را کاهش دهند یا جلوی افزایش وزن خود را بگیرند. اما با وجود تلاش هایشان، تقریبا ۷۰ درصد از آمریکایی ها چاق یا دارای اضافه وزن هستند.

با توجه به ناتوانی اکثر ما در کنترل وزن خود، آیا همه ما شکموهایی با اراده پایین هستیم؟ یا فاکتورهایی وجود دارد که احتمال شکست ما را بیشتر موفقیتمان می سازند؟

کسانی که در این آزمون شکست خورده اند دیگران را سرزنش نمی کنند، خود را مقصر می دانند. با وجود سابقه طولانی مدت تلاش برای لاغری و رژیم های غذایی متعدد، این افراد همچنان به دنبال راه حلی معجزه آمیز برای  کاهش وزن هستند و برای این آرزوی خود پول خرج می کنند. در سال های اخیر، بازار محصولات و روش های کاهش وزن با رشد اقتصادی خوبی مواجه بوده است. اما کسانی که به نتیجه رسیده اند، درصد پایینی از متقاضیان لاغری را تشکیل می دهد.

موانع روانی کاهش وزن:

مغز و بدن ما برای خوردن طراحی شده است:

چرا کاهش وزن سخت است؟ روانشناسان کنترل وزن، که به اختلالات خوردن می پردازند، عنوان می کنند که بدن و مغز انسان برای خوردن طراحی شده است. به همین دلیل، موانع روانی کاهش وزن نقش عمده ای در سخت تر شدن این مسیر بازی می کنند.

این روانشناسان اظهار می کنند که دلایل چاقی پیچیده اند. چاقی تنها نتیجه تنبلی یا نشانه ای از ناپایداری عاطفی نیست. علاوه بر این، ژنتیک و فاکتورهای زیستی نیز به تنهایی عمل نمی کنند، بلکه دائما در حال تعامل با مجموعه ای از فاکتورهای محیطی هستند. از این رو، تبلیغات غذاهای ناسالم و در دسترس بودن آنها به شیوع چاقی کمک کرده است.

استرس باعث چاقی می شود:

استرس تاثیر مستقیمی بر توانایی ما در کاهش وزن دارد. زمانی که فرد دچار استرس می شود، چه استرس روزمره مربوط به زندگی پر مشغله یا استرس درونی ناشی از چاقی یا رفتارهای خوردن، سطح کورتیزول در بدن افزایش می یابد. زمانی که سطح کورتیزول به صورت روزانه بالا باشد، متابولیسم ذخیره چربی افزایش می یابد. این به دلیل پاسخ بدن برای بقا است. بدن در شرایط بقا اجازه کاهش وزن را نمی دهد. بنابراین متابولیسم بدن کند می شود تا انرژی بیشتری ذخیره کند.

اگر در یک زندگی پر از استرس به سر می برید باید از یک روانشناس برای بر طرف کردن این حالت، که یکی از مهم ترین موانع روانی کاهش وزن است، کمک بگیرید.

لذت بردن راهکار بدن برای رهایی از استرس است:

لذت عامل کلیدی مهم دیگری در روانشناسی کاهش وزن است که ارتباط مستقیمی با کاهش استرس دارد. لذت راه میانبر برای تغییر فعال شدن سیستم عصبی سمپاتیک بدن (پاسخ مبارزه یا فرار) به سیستم عصبی پاراسمپاتیک (پاسخ آرام بخشی) است. غذا خوردن یکی از راه های بدن برای رسیدن به آرامش و رضایت است. به همین دلیل افراد مضطرب به غذا خوردن بیشتر متمایل می شوند.

رفتار:

نکات اصلی کاهش وزن می گویند رفتار خود را تغییر بده: آب بیشتری بنوش، سبزیجات مصرف کن، در خانه غذا بخور، از غذاهای فرآوری شده دوری کن و غیره. درست است که رفتار در ایجاد عادات سالم موثر هستند، اما زمینه رفتارهای ما را ارزش ها، احساسات و باورها شکل می دهند. زمینه رفتار ما سلامت روان و ذهن ماست.

با وجودی که عوامل خارجی و ژنتیکی نقش مهمی در این رابطه ایفا می کنند، بر هیچ کس پوشیده نیست که انسان مسئول انتخاب های روزمره خود برای نحوه خوردن و میزان آن است. بنابراین، وقتی تصمیم به تغییر عادتی می گیریم، چرا دوباره چشم باز می کنیم و خود را سر میز عادت های قبلی می یابیم؟ چرا نمی توانیم به سادگی تصمیم به لاغری بگیریم و بر سر آن بمانیم؟ چرا تغییر عادات غذایی تا این حد دشوار است؟

مشکل اصلی آنجاست که ما فکر می کنیم بر روی رفتار خود بیش از آنچه واقعا هست کنترل داریم. استرس، اضطراب و اعتیاد می توانند کنترل آگاهانه ما را بر روی انتخاب هایمان محدود کنند.

آنچه محرک رفتار ماست، نه منطق که بیوشیمی مغز ما، عادات و اعتیادهای ما و رفتار افراد نزدیک به ماست. اگر استرس داشته باشیم، دچار افسردگی یا اعتیاد باشیم، فرقی نمی کند تصمیم ما چقدر خوب باشد، به احتمال زیاد نمی توانیم به تصمیم خود پایبند بمانیم.

همه ما در نقطه ای از زندگی خود تصمیم گرفته ایم در بقیه عمر خود یک رژیم غذایی سالم را دنبال کنیم. اما باز هم یک روز نزدیک غروب، یک تکه کیک شکلاتی به همراه یک ظرف بستنی وانیلی راه خود را به شکم ما پیدا کرده اند. شاید ما چند شخصیتی هستیم؟ یا تصمیمات ما ثابت و دائمی نیست؟ روانشناسان چاقی معتقدند در لحظاتی می توانیم نسبت به خورد و خوراک خود آگاه باشیم و آن را رعایت کنیم، اما زمانی بعد حالت های روحی یا شرایط وضعیت را تغییر می دهند.

ما می توانیم خود را قانع به انجام هر کاری که می خواهیم بکنیم، به خصوص اگر آن رفتار چیزی باشد که مغز به آن عادت دارد. اما قانع کردن خود به انجام کاری که واقعا نمی خواهیم انجام دهیم، کاری که مغز به آن عادت ندارد، ساده نیست. در این شرایط کلی بهانه برای پایبند نماندن به تعهد خود برای لاغری پیدا می کنیم.

کمک به رفع موانع روانی کاهش وزن:

اما موانع روانی کاهش وزن شکست ناپذیر نیستند. نکات زیر می توانند به شما کمک کنند:

قلبا خواهان تغییر شوید:

کاهش وزن از طریق تغییر میزان و نحوه غذا خوردن نه به خاطر یک تصمیم منطقی و عاقلانه، بلکه به خاطر تصمیمی از صمیمی قلب رخ می دهد. هیچ کس نمی تواند به غیر از خودتان شما را تغییر دهد و برای این کار باید تمرکز کنید و متعهد باشید. افراد موفق انگیزه های خود را همیشه پیش چشم دارند.

خود انضباطی را تمرین کنید:

کنترل خویشتن عضله ای است مانند دیگر عضلات بدن که به ورزش و تقویت نیاز دارد. تغییر به خاطر آنکه شما خواسته اید رخ نمی دهد. هر بار که در برابر وسوسه مقاومت کنید، به خود کنترلی بیشتری دست می یابید. هر موفقیت با موفقیت دیگری همراه است. شکست دادن هر وسوسه باعث مصمم تر شدن در تصمیمات آینده می شود. به عنوان یک رفتار نمادین، یکی از غذاهای مورد علاقه خود را دور بیاندازید (یا به فرد نیازمندی بدهید)، با کنترل خود بر غذاهای مصرفیتان را نشان دهید.

از تاریخ به عنوان معلم نه به عنوان زندانبان استفاده کنید:

از اشتباهات خود عبرت بگیرید. به جای آنکه خود را به خاطر شکست هایتان سرزنش کنید، از آنها عبرت بگیرید تا دوباره اشتباهات قبلی خود را تکرار نکنید.

با دوستان، خانواده و همکارانی وقت بگذرانید که از تلاش های شما حمایت می کنند:

برای کاستن از بار سنگین موانع روانی کاهش وزن به حمایت دیگران نیاز دارید. شما به تنهایی نمی توانید تغییر ایجاد کنید. نه تنها از نظر عادات غذایی، بلکه از تمام جنبه های زندگی، ما بیش از آنچه فکر می کنیم تحت تاثیر اطرافیان خود هستیم. یکی از نیرومندترین روش های ایجاد تغییر مثبت، دریافت حمایت عاطفی از طرافیان است.

به همین ترتیب، باید از افرادی را که همسو با شما نیستند از اطراف خود حذف کنید. لذت اجتماعی می تواند بر علیه شما کار کند. با افرادی نشست و برخواست کنید که شما را به عادت های درست غذایی سوق می دهند.