تشخیص به موقع اختلالات وسواس اجباری به درمان کمک می‌کند. تست وسواس مادزلی یکی از روش‌های سریع و راحت تشخیص است که شامل 30 عبارت با پاسخ بلی/خیر است. این تست باعث تشخیص کلی وسواس، و انواع فرعی آن شامل وارسی، شستشو، تکرار، و شک و تردید می‌شود. هر چه امتیاز تست بالاتر باشد، اختلال شدیدتر است. برای پاسخ دادن به آزمون، لازم است که به تمام سوالات پاسخ دهید. به هیچ سوالی بیش از حد فکر نکنید و اولین پاسخی که به ذهنتان می‌رسد علامت بزنید. اگر در مورد یک سوال تردید دارید، باید گزینه‌ای را انتخاب کنید که در بیشتر مواقع در مورد رفتارهای شما صدق می‌کند.
30
1,000
نوجوان - بزرگسال
10:00
اختلال وسواس فکری-اجباری (OCD) اختلالی است که در آن فرد دچار افکار، عقاید یا احساسات مکرر، ناخواسته (وسواس) می‌شود. به همین دلیل مجبور می‌شود برای خلاص شدن از شر افکار وسواسی، به انجام کارهای تکراری (اجبار) روآورد. رفتارهای تکراری، مانند شستن/تمیز کردن دست‌ها، بررسی چیزها، و اعمال ذهنی مانند (شمارش) یا فعالیت‌های دیگر، می‌توانند به طور قابل توجهی در فعالیت‌های روزانه و تعاملات اجتماعی فرد تداخل ایجاد کنند.
حتی بسیاری از افرادی که دچار وسواس فکری عملی نیستند نیز ممکن است افکار ناراحت‌کننده یا رفتارهای تکراری داشته باشند. اما تفاوتشان با افراد وسواسی در این است که افکار و رفتار آنان معمولاً زندگی روزمره را مختل نمی‌کند. در افراد مبتلا به OCD، افکار مداوم و مزاحم هستند و رفتارها به صورت اجباری رخ می‌دهند. انجام ندادن رفتارها معمولاً باعث ناراحتی شدید در بیمار می‌شود که اغلب به ترس خاصی از بروز عواقب وخیم (برای خود یا عزیزان) در صورت انجام ندادن رفتارهای اجباری مرتبط است.
بنابراین، تشخیص OCD مستلزم وجود افکار وسواسی و/یا اجبارهایی است که وقت‌گیر هستند (بیش از یک ساعت در روز)، باعث ناراحتی قابل توجهی می‌شوند و عملکرد کاری یا اجتماعی فرد را مختل می‌کنند. ابتلا به وسواس در زنان کمی بیشتر از مردان است و اغلب در دوران کودکی، نوجوانی یا اوایل بزرگسالی شروع می‌شود.
به افکار، تکانه‌ها یا تصاویر تکراری و مداومی گفته می‌شود که باعث ایجاد احساسات ناراحت‌کننده مانند اضطراب، ترس یا انزجار در شخص می‌شوند. بسیاری از افراد مبتلا به وسواس فکری می‌دانند که اینها محصول ذهن آنهاست و افراطی یا غیرمنطقی هستند. با این حال، ناراحتی ناشی از این افکار مزاحم را نمی‌توانند با منطق یا استدلال حل کنند. اکثر افراد مبتلا به وسواس سعی می‌کنند با استفاده از اجبار، ناراحتی ناشی از تفکر وسواسی را کاهش دهند.
نمونه‌هایی از محتوای رایج افکار وسواسی عبارتند از:
تشخیص به موقع وسواس توسط افرادی مانند والدین، معلمان و مربیان اهمیت ویژه‌ای دارد، چراکه هر چه زودتر درمان آغاز شود شانس بهبودی بیشتر است. پس از تشخیص نشانه‌های اولیه توسط اطرافیان انجام تست‌هایی مانند تست وسواس مادزلی به تشخیص بهتر کمک می‌کنند.
بسیاری از کودکان و نوجوانان طی روند طبیعی رشد خود تشریفات و مراسم‌هایی را برای برخی امور مانند خوابیدن طی می‌کنند. نمی‌توان گفت تمام این اعمال تشریفاتی وسواس هستند. بلکه زمانی به آنها باید برچسب وسواس زده شود که عملکرد کودک یا نوجوان را مختل کرده باشد.
ابتلا به وسواس فکری اغلب در طول زمان به کندی ایجاد می‌شود. شروع تدریجی علائم همراه با تمایل طبیعی والدین برای محافظت از فرزندشان ممکن است تشخیص به موقع را برای بزرگسالان دشوار کند. نشانه‌های وسواس و اجبار در کودکان و نوجوانان مشابه بزرگسالان است و زمانی که کیفیت زندگی کودک را مختل می‌کنند باید تشخیص ابتلا به اختلال وسواسی اجباری دریافت کنند.
در بلاگ سیمیاروم درباره وسواس در کودکان و نوجوانان بیشتر بخوانید.
بسیاری از مردم دوست دارند وسایل مرتب و منظم باشند، اما ابتلا به وسواس قرینه این نیاز را تا سطح بیمارگونه‌ای بالا می‌برد. این اختلال باعث می‌شود که وقتی همه چیز از نظر بصری در تقارن نیست، فرد احساس اضطراب و ناراحتی کند و تنها زمانی به آرامش برسد که همه چیز در نقطه تقارن قرار بگیرند. برخی از نشانه‌های وسواس قرینه عبارتند از:
از سوی دیگر، وسواس تمیزی شامل اجبار شستشو، اجبارهای پاکسازی و اجتناب از آلاینده‌ها می‌شود. وسواس تمیزی از شناخته‌شده‌ترین نوع وسواس است که در تست وسواس مادزلی نیز بررسی می‌شود. افرادی که دچار وسواس تمیزی هستند را می‌توان به دو گروه تقسیم کرد: (الف) کسانی که برای جلوگیری از آسیب دیدن یا نگرانی برای آسیب زدن به دیگران شروع به تمیز کاری می‌کنند، و (ب) کسانی که احساس ناراحتی می‌کنند که به مواد خاصی آلوده شده‌اند، اما نگران آسیب زدن به خود یا دیگران نیستند. این گروه صرفا به دلیل خلاصی از احساس کثیف بودن شروع به تمیزکاری می‌کنند.
در بلاگ سیمیاروم درباره وسواس قرینه بیشتر بخوانید.
پس از انجام تست‌های تشخیصی مانند تست وسواس مادزلی و انجام مصاحبه بالینی توسط روانشناس، پروتکل درمانی برای بیمار مشخص می‌شود که بستگی به نوع اختلال، شدت آن و شرایط بیمار دارد.
دسته‌ای از داروهای شناخته شده به عنوان مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs) که معمولاً برای درمان افسردگی استفاده می‌شوند، می‌توانند در درمان OCD نیز موثر باشند. دوز SSRI مورد استفاده برای درمان وسواس فکری و عملی اغلب بالاتر از دوز مورد استفاده برای درمان افسردگی است. بیمارانی که به یک داروی SSRI پاسخ نمی‌دهند، گاهی به نوع دیگری به خوبی پاسخ می‌دهند. معمولاً شش تا دوازده هفته طول می‌کشد تا نتایج کاملاً قابل مشاهده باشد.
خانواده درمانی و گروه درمانی از دیگر روش‌های درمان وسواس هستند. در روش اول به اعضای خانواده آموزش داده می‌شود که چطور به بیمار کمک کنند تا بیش از این دچار وسواس نشود و ناسازگاری درون خانوادگی کاهش یابد. در گروه درمانی افرادی که دارای وسواس مشابه هستند، توسط درمانگر گرد هم می‌آیند. هدف از گروه درمانی کاهش انزوای فرد وسواسی، و همیاری در گروه برای شروع درمان است.
این روش طیفی از تکنیک‌های درمانی را در بر می‌گیرد که در درمان اختلال وسواس فکری (OCD) بسیار سودمند هستند، از جمله مواجهه و پیشگیری از پاسخ و بازسازی شناختی. اکثر افرادی که تحت این شیوه درمانی قرار می‌گیرند، در عرض چند هفته متوجه بهبودی در خود می‌شوند.
درمان با این روش معمولاً کوتاه مدت و با مزایای درمانی پایدار همراه است. CBT به طور کلی شامل جلسات درمانی هفتگی و یک ساعته است که تقریباً شش ماه طول می‌کشد. مانند بسیاری از دیگر اختلالاتی که از طریق CBT درمان می‌شوند، مراجع باید تکالیفی را خارج از جلسه درمانی انجام دهد تا بیشترین منفعت را از درمان کسب کند.
افراد مبتلا به اختلال وسواس فکری عملی برای تجربه رهایی موقت از افکار وسواسی که باعث ناراحتی شدید آنها می‌شود، رفتارهای اجباری خاصی را انجام می‌دهند. درمان شناختی رفتاری برای شکستن پیوند خودکار بین افکار وسواسی و رفتار اجباری عمل می‌کند. این روش همچنین به افراد شیوه عمل نکردن به اجبارها در زمان غلبه احساس اضطراب را آموزش می‌دهد.
در ادامه تکنیک‌های رایج مورد استفاده در CBT برای کمک به درمان بیماران مبتلا به OCD آورده شده است. تکنیک‌هایی مانند تنفس عمیق و آرام‌سازی پیشرونده عضلانی را می‌توان در کنار جلسات درمانی انجام داد تا به بهبود اضطراب فرد کمک کند.
شاید مفیدترین تکنیک CBT برای درمان وسواس، همین روش باشد. این فرآیند شامل قرار دادن بیمار در معرض افکار وسواسی استرس‌زاست و در آن به او اجازه انجام رفتار اجباری داده نمی‌شود. این روش آنها را از تجربه تسکین موقت مرتبط با اجبار باز می‌دارد و آنها را مجبور می‌کند با اضطراب خود روبرو شوند تا زمانی که اضطراب از بین برود و نسبت به آن حساسیت‌زدایی شوند. اجزای ERP عبارتند از:
تمرینات تنفسی برای مدیریت اضطراب مربوط به وسواس بسیار مفید هستند. انواع مختلفی از تمرینات تنفس عمیق وجود دارد، اما هدف همه آنها کاهش سرعت تنفس و ضربان قلب و ایجاد یک اثر آرام بخش در مواجهه با محرک است.
فرآیندی است که به فرد اجازه می‌دهد تا از نظر فیزیکی خود را منقبض کند و سپس تنش را در سراسر بدنش آزاد کند. وقتی مضطرب هستیم، بدن ما وارد واکنش جنگ یا گریز می‌شود که منجر به تنش در سراسر بدن می‌شود. آموزش بدن برای رهایی از این پاسخ جزء مهم مدیریت استرس است.
بازسازی شناختی شامل به چالش کشیدن افکار یا الگوهای تفکر غیرمنطقی و جایگزینی آنها با افکار عقلانی است که بر اساس واقعیت هستند. هدف، استفاده از حقایق برای به چالش کشیدن افکار وسواسی بر اساس پاسخ‌های احساسی است.
اگر یکی از اطرافیان شما دچار وسواس فکری و عملی باشد، زندگی با او می‌تواند سخت باشد. حمایت و درک شما از بیماری می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند، و کارهایی وجود دارد که می‌توانید برای کمک به او انجام دهید. اول از همه در مورد وسواس تحقیق کنید و به دانسته‌های خود بیافزایید. همچنین، نیازی به پنهان کاری نیست. بسیاری از وسواسی‌ها سعی می‌کنند تا حد امکان وسواس خود را از دیگران پنهان کنند. کمک به این پنهان کاری مانع از شروع روند درمان می‌شود.
صبور باشید. شاید رفتارها و ترس‌های او برای شما غیرمنطقی باشد، اما برای خود او بسیار واقعی است.
او را قضاوت نکنید، چراکه مانع شروع روند درمان می‌شود و او را در فاز دفاعی می‌برد. در عوض برایش روشن سازید که او را دوست دارید و از او حمایت می‌کنید.
در بلاگ سیمیاروم بیشتر درباره رفتار با افراد وسواسی بخوانید.
جلسه پیش مشاوره سیمیاروم
علاوه بر رزومه، تناسب تخصص رواندرمانگر با مسأله شما در نتیجه مشاوره بسیار اثرگذار است.
افتخارات و دستاوردهای سیمیاروم
روان‌درمانگران سیمیاروم را مجموعه‌ای از متخصصان تراز اول فارسی‌زبان، با تجربه بسیار طولانی در حوزه‌های مختلف روانشناسی تشکیل می‌دهند که علاوه بر حسن شهرت در محافل علمی و تخصصی، به صورت مشخص با مشکلات ایرانیان خارج از کشور آشنا هستند. ما به شما کمک می‌کنیم به درمانگر متخصص در حوزه مشکل خود دسترسی پیدا کنید.
.png)