فهرست مطالب
خانه » مشاوره کودک و نوجوان »
فرقی نمی‌کند کودک ما چه سن و سالی داشته باشد. چون کودکان هم در هر سنی مانند ما بزرگسالان، ممکن است با مشکلات و بیماری‌های روانی روبه‌رو شوند و سلامت روان آن‌ها امری مهم است.
تشخیص بیماری‌های روانی در کودکان اغلب دشوار است؛ چراکه علائم آن با دیگر مشکلات کودکان ممکن است اشتباه و در نتیجه نادیده گرفته شود. مهم است به عنوان مراقبین کودک هر نشانه یا احساسی را جدی و از متخصص کمک بگیریم.
آمارها نشان می‌دهد از هر پنج کودک تقریبا یک نفر دارای بیماری روانی است و برای برخی از آن‌ها، این بیماری به‌شکل قابل توجهی زندگی روزمره را مختل می‌کند.
اما تحقیقات نشان می‌دهد برخلاف آمار بالای ابتلا به بیماری‌های روانی در کودکان، آن‌ها نسبت به بزرگسالان کمتر تحت مراقبت‌های روانی و خدمات درمانی در این حوزه قرار می‌گیرند.
چراکه اغلب از کودکان انتظار می‌رود با مشکلات عاطفی و روانی خود بزرگ شوند.
این نشانه‌ها را در فرزندان‌تان جدی بگیرید
به عنوان یک والد یا مراقب کودک وظیفه داریم از هیچ نشانه‌ای مبنی بر در معرض خطر بودن سلامت روانی کودکان چشم‌پوشی نکنیم. بنابراین اگر خودتان یا معلم، مشاور یا مربی فرزندتان کوچک‌ترین نشانه‌ای دیدید یا چیزی حس کردید به آن توجه کنید.
چنان‌چه علایم بیماری‌های روانی مانند اختلال نقص توجه، بیش‌فعالی یا افسردگی را در کودکان مشاهده کردید خیلی زود از روان‌پزشک کودک کمک بگیرید.
کودکان اغلب فراز و نشیب‌هایی دارند که بر احساس و رفتار آن‌ها تاثیر می‌گذارد. بسیاری از کودکان و نوجوانان در زمان‌های مختلف حالات، افکار و رفتارهای متفاوتی از خود بروز می‌دهند که می‌تواند بخشی از رشد طبیعی دوران کودکی باشد.
اما گاهی اوقات کودکان از وضعیت مود پایین و منفی بازنمی‌گردند و این امر بر سایر قسمت‌های زندگی آن‌ها تاثیر می‌گذارد. این موضوع می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات روانی کودکان باشد.
علائم بیماری‌های روانی در کودکان با توجه به سن و نوع بیماری آن‌ها متفاوت است. برخی از اختلالات روانی حتی در سنین پیش دبستانی نیز ظاهر می‌‌شوند. البته دو علامت هشداردهنده در بیشتر گروه‌ها قرار دارند و با دیدن آن‌ها باید از یک متخصص سلامت روان مشورت بگیرید.
۱-رفتارهای افراطی براساس سن و جنسیت کودک مانند بیش‌فعالی، پرخاشگری یا گوشه‌گیری
۲-تغییرات منفی ناگهانی مانند افت شدید نمرات
در نظر داشته باشید برخی از کودکان گاهی بیش از یک بیماری روانی را تجربه می‌کنند و این مساله تشخیص را سخت‌تر می‌کند.
در این‌جا به برخی از علائم بیماری‌های روانی در محدوده‌های سنی مختلف اشاره می‌کنیم. اگر متوجه هر یک از این علائم در فرزند خود شدید و علائم بیش از چند هفته ادامه پیدا کره، مهم است با فرزند خود صحبت کنید و سپس از یک متخصص کمک بگیرید.
علائم در سال‌های پیش دبستانی یا مهدکودک:
- بیش فعالی
- مشکل خواب
- کابوس‌های مداوم یا وحشت شبانه
- ترس زیاد، نگرانی یا گریه
- نافرمانی شدید یا پرخاشگری (کودک به‌طور معممول ممکن است نافرمانی کند اما وقتی این علامت موجب نگرانی می‌شود که این رفتار بیش از حد بروز یابد. مانند تخریب عمدی یا صدمه‌زدن به هم سن و سال‌ها یا حیوانات)
- کج‌خلقی و عصبانیت
- مشکل مداوم جدایی از والدین (بسیاری از کودکان در ابتدا اضطراب جدایی را تجربه می‌کنند. اما اگر این کار ماه‌ها ادامه پیدا کند نشانه‌ی یک مشکل جدی است.)
علائم در سال‌های دبستان:
- ترس و نگرانی بیش از حد
- بیش فعالی شدید
- کاهش ناگهانی عملکرد مدرسه مانند نمرات پایین با وجود تلاش زیاد
- از دست دادن علاقه به دوستان یا فعالیت‌های مورد علاقه
- از دست دادن اشتها
- تغییرات ناگهانی در وزن
- نگرانی بیش از حد در مورد افزایش وزن
- تغییرات ناگهانی در عادات خواب
- غم طولانی مدت قابل مشاهده
- استفاده یا سوء‌مصرف مواد
- دیدن یا شنیدن چیزهایی که نیستند (توهم)
علائم در سال‌های نوجوانی:
علائم بیماری روانی در سنین پایین‌تر نگران‌کننده است، اما ممکن است رفتارها و علائم با بزرگ‌تر شدن کودکان آشکارتر شود.
رفتارهای مخرب مانند آسیب‌رساندن به اموال یا آتش‌سوزی
تهدید به فرار یا فرار کردن که می‌تواند پیش‌زمینه‌ای برای خودزنی باشد
دوری از خانواده و دوستان
نظرات یا نوشته‌هایی که تمایل به آسیب‌رساندن به خود یا دیگران را نشان می‌دهد
برخی دیگر از علائم هشداردهنده مشکلات روانی در کودکان عبارتند از:
- ناتوانی در کنار آمدن با مشکلات و فعالیت‌های روزانه
- شکایت بیش از حد از بیماری‌های جسمی بدون دلیل مشخص
- سرپیچی از قوانین، نادیده گرفتن مدرسه، سرقت یا آسیب رساندن به اموال
- خلق و خوی منفی طولانی مدت (اغلب با اشتهای ضعیف و افکار درباره‌ی مرگ همراه است.)
- طغیان‌های مکرر خشم
- افزایش چشمگیر به گذراندن تنهایی زمان
- نگرانی، ترس یا اضطراب بیش از حد
- عصبانیت‌های مزمن مکرر
- رفتار تهاجمی
- اجتناب از موقعیت‌های اجتماعی و حضور در جمع
- بروز رفتارهای خیلی کودکانه مانند مکیدن انگشت شست یا خیس کردن تخت
- مشکل در تمرکز و توجه
- بی‌قراری و آرام ننشستن
- عدم سازگاری در مدرسه یا کنار آمدن با سایر کودکان
- تغییرات مکرر خلق و خو
- بی‌تفاوتی نسبت به ظاهر
- بی‌انگیزه و بی‌انرژی بودن
- افزایش رفتارهای مخاطره‌آمیز
- احساس ضعف و مود پایین
* به یاد داشته باشید این علائم و رفتارها ممکن است نشانه‌هایی از اختلال در سلامت روان باشند، اگر:
شدید هستند.
در بازه‌های زمانی طولانی ادامه می‌یابد.
برای سن کودک نامناسب است.
زندگی کودک را مختل می‌کند.
چند نکته درباره بیماری روانی کودکان
* تشخیص این که چه نوع بیماری روانی می تواند کودک را تهدید کند برای والدین دشوار است.
برای مثال افسردگی در کودکان وجود دارد، اما اغلب با بیش فعالی خودش را نشان می دهد. در حالی که افسردگی می‌تواند باعث از بین رفتن اشتها شود. اگر کودک شما از خوردن غذا امتناع می‌کند یا غذای بسیار کمی می‌خورد، ممکن است علائم اولیه اختلال خوردن باشد.
* علایمی که شما در فرزندان‌تان می‌بینید ممکن است در واقع علائم یک بیماری دیگر مانند اختلال خواب باشد، اما برای اطمینان بیشتر همچنان باید از یک پزشک کمک بگیرید.
* مشارکت شما به عنوان والدین یا مراقبین کودک در ارزیابی و درمان کودک و سلامت روان کودکان ضروری است.
*کودکان خردسال اغلب با مشارکت مراقبین و خانواده خود تحت درمان قرار می‌گیرند. بسته به تشخیص ، ممکن است دارو، روان درمانی، تغییر رفتار، تغییرات در محیط مدرسه و سایر ابزارها برای کمک به شما و فرزند شما مورد نیاز باشد.
مشاوره کودک و نوجوان سیمیاروم
همواره می‌توانید جهت مشاوره برای تربیت صحیح فرزند خود یا ارتقای سلامت روان او به مشاوره کودک و نوجوان سیمیاروم روی آورید.
