فهرست مطالب
خانه » عمومی »
تواناییهای یک مشاور خوب چیست؟
مشاوران با افراد مختلفی کار میکنند که هر یک دارای نیازهای متفاوتی هستند. برای داشتن یک جلسه مشاوره خوب و باکیفیت، لازم است که مشاور دارای ویژگیها و مهارتهای خاصی باشد تا بتواند به موفقیت درمان و جلسه مشاوره کمک کند. گذشته از مهارتهای علمی و آموزشی مشاور، مهارتهای فردی مهم دیگری وجود دارند که به افزایش نرخ موفقیت جلسات کمک میکنند.
مشاور کیست؟
مشاور یکی از متخصصان حوزه سلامت روان است که به مسائل و مشکلات مراجعان و ارائه حمایت و کمکهای فکری و روانی به آنان می پردازد. مشاوران معمولا در مورد مشکلات مراجع با او حرف میزنند و تلاش میکنند به راهکارهایی برای غلبه بر این مشکلات دست یابند. عمده مسائل و مشکلاتی که یک مشاور به آنها میپردازد، عبارتند از: استرس، اعتیاد، مشکلات در رابطه عاطفی، مشکلات شغلی، مشکلات خانوادگی و طلاق. برای موفقیت در این راه، لازم است که یک مشاور دارای توانایی و مهارتهای خاصی باشد.
مهارتهای ارتباطی
برای مکالمه موثر با طیف وسیعی از افراد به مهارتهای ارتباطی کلامی عالی نیاز است. مشاوران بیشتر باید سوالات زیادی از مراجع بپرسند و از او مصاحبه به عمل آورند. این کار باید به قدری ماهرانه انجام شود که موجب ناراحتی و استرس مراجع نشود.
حس شوخطبعی
مشاور قرار است با داستانهای ناخوشایند و مشکلات و آسیبهای متفاوت روبهرو شود؛ این بدین معناست که جلسه مشاوره میتواند برای مشاور و مراجع آزاردهنده و سخت باشد. در این شرایط، لبخند زدن است که به نجات هر دو میآید. البته زمانبندی و درک موقعیت، مساله مهمی در مورد شوخی کردن در جلسات است؛ چرا که مراجع با دردها و زخمهای درون خود به امید یافتن رهایی به مشاور مراجعه کرده است. یک مشاور خوب میداند چه زمانی با شوخی کردن از سختی و فشار روانی جلسه بکاهد و ضمن ایجاد محیط درمانی خوب، این حس را در مراجع ایجاد نکند که درکی از مشکلاتش ندارد.
مهارتهای بین فردی
مشاور باید بتواند با گروههای مختلفی از مردم، از جمله مراجعان و همکاران، به طور موثر کار کند. گاهی لازم است ماهها و حتی سالها با یک مراجع کار کند، بنابراین داشتن مهارتهای ارتباط بین فردی، حفظ حریم روابط و پرهیز از ایجاد رابطه عاشقانه و عاطفی با مراجع بسیار اهمیت دارد. یک مشاور خوب باید از واکنشهای مراجع آگاه باشد و بتواند او را ترغیب کند تا طرز فکر یا رفتار خود را تغییر دهد.
رعایت مسائل اخلاقی
در جلسات مشاوره باید اصول اخلاقی رعایت شود، تمام اطلاعات مراجع باید محرمانه حفظ شود. یک مشاور خوب باید بداند که کارش میتواند تاثیر شگرفی بر افراد بگذارد؛ پس لازم است به تمام حرفها و رفتارهای خود دقت کند.
مشاوران نباید از مرزهای اخلاقی و حرفهای ارتباط با مراجع بگذرند. در برخی از موارد دیده میشود که مراجع پیوندی عاطفی با مشاور خود شکل میدهد. یک مشاور خوب به خواستههای عاشقانه مراجع تن نمیدهد و وارد روابط عاشقانه و غیر حرفهای با مراجع نمیشود.
صبر
یک مشاور خوب هنگام کار با مراجع باید صبور باشد. گاهی ماهها یا سالها طول میکشد تا نتایج قابل قبولی مشخص شود. در این لحظات این صبر و خوشرفتاری مشاور، و تشویق مراجع به شکیبایی است که به تداوم جلسات و رسیدن به نتیجه کمک میکند.
شفقت
یک مشاور خوب تمایل دارد به دیگران کمک کند، دلسوز است و با دردهای مراجع خود همدلی میکند. این احساس به مشاور کمک میکند که بیمارش را درک کند و به او احساس راحتی دهد.
ثبات عاطفی
داشتن پایه عاطفی محکم، توانایی کنار آمدن با استرس و آشفتگی عاطفی ناشی از کار با افراد مضطرب، از دیگر تواناییهای یک مشاور خوب است.
ذهن باز
در طول دوره حرفهای، مشاوران با مراجعانی با انواع و اقسام مشکلات روبهرو خواهند شد. برخی از این مشکلات ممکن است حتی به لحاظ شرعی، قانونی یا عرفی نادرست و نابههنجار تلقی شوند. این دسته مشکلات شیوههای تفکر مشاور را به چالش میکشند. یک مشاور خوب میتواند بدون قضاوت کردن، راهکارهای خوبی به مراجع خود ارائه دهد و به او کمک کند در مسیر درست حرکت کند.
قابل اعتماد بودن
قابل اعتماد بودن ویژگی مهمی برای مشاور است، چراکه باعث میشود مراجع بتواند مشکلاتش را با او در میان بگذارد. در غیر این صورت، درمان را رها میکند و هرگز مراجعه نمیکند.
مهارت مشاهده
مشکل همیشه چیزی نیست که مراجع در صحبتهای خود به آن اشاره میکند. گاهی لایههای نهفته مشکل را میتوان در زبان بدن، نگاه و مهارتهای ارتباطی شخص پیدا کرد. بررسی این سرنخها در جلسات مشاور برای تعیین نگرش و رفتار مراجع، از تواناییهای یک مشاور خوب است. یک مشاور خوب میداند چطور مصاحبه کند تا بیشترین اطلاعات را از مراجع بگیرد، رفتارهای او را زیر نظر بگیرد تا بتواند بیشترین کمک را به او بکند.
تفکر انتقادی
برای کشف ارتباط ظریف بین برخی سرنخها و مشکلات بیان شده، به مهارتهای استدلال و منطق نیاز است. این بدین معنی است که یک مشاور خوب باید دید وسیعتری به رفتارهای انسان داشته باشد و بتواند ارتباط رفتاری آنان را با مشکلاتشان دریابد. مشاور ماهر میتواند از رفتارهای ظاهری عبور کند و از قوه تفکر انتقادی خود برای درک مسائل مراجع و رسیدن به طرح درمان کمک بگیرد.
مهارت گوش کردن
شاید واضح به نظر برسد؛ اما یک مشاور خوب حقیقتا شنونده خوبی است. گوش کردن کافی نیست، باید به طور فعال گوش کند. این یعنی نه تنها باید گوش کند، بلکه باید به این گوش کند که چطور گفته میشود، چرا گفته شده و چه بازخوردی نیاز است.
80 تا 90 درصد ارتباط غیرکلامی است. از این رو، یک مشاور خوب توجه کاملی به مراجع دارد، با او ارتباط چشمی برقرار میکند و به او نشان میدهد که با تمام حواس خود در حال گوش کردن است. یک مشاور خوب، صحبتهای مهم مراجع را به طور خلاصه بازگو میکند. با “بله” یا “ادامه بده” او را تشویق به حرف زدن میکند. در جلسه بعد، اشاره ای به جلسات قبل میکند و مطالب را مرور میکند.
مهارتهای پرسشگری
یکی از تواناییهای مهم یک مشاور خوب، دانستن روشهای پرسیدن بهترین سوالات برای کسب اطلاعات بیشتر از مراجع است. لحن جلسه مشاوره نیز به نوع سوالات بستگی دارد. سوالات به دو شکل پرسیده میشوند:
سوالات بسته: که با “بله” و “خیر” ساده میتوان به آنها پاسخ داد.
اما از آنجا که این دسته سوالات مراجع را به ارائه اطلاعات بیشتر ترغیب نمیکنند، به طور کلی باید از سوالات بسته خودداری شود.
سوالات باز: این دسته سوالات را باید با چیزی فراتر از “بله” و “خیر” پاسخ داد.
سوالات باید هدفدار و درمانی باشند و مراجع را ملزم به تأمل و تفكر عمیق در افكار و اهداف خود كنند. یک راه خوب برای شروع، استفاده از “چگونه” و “چه” است.
انعطافپذیری
یک مشاور خوب میداند که هر مراجع نیازهای متفاوتی دارد. بنابراین، به یک طرح درمان اکتفا نمی کند و نحوه پاسخگویی خود را برای تأمین نیازهای مراجع تغییر میدهد. زمانی که تغییری در روند بهبودی مراجع نمیبیند، میتواند طرح درمان خود را تغییر دهد و به یک روش درمانی از پیشتعیین شده پایبند نیست.
مهارتهای رایانهای
در دنیای امروز که تحت تسلط کامپیوترها و تلفنهای هوشمند درآمده است، دشوار است به این فکر کنیم که یک میز و صندلی برای ارائه مشاوره کافی است. گاهی مراجعان در گوشهای از دنیا زندگی میکنند که دسترسی به مشاور همزبان و دارای فرهنگ مشابه دشوار است. در مواردی، مراجع امکان حضور در جمع را ندارد (مراجعان دارای مشکلات حرکتی یا دچار اختلالات اضطراب اجتماعی). در اینجاست که داشتن مهارت استفاده از تکنولوژی مربوط به مشاوره آنلاین، توانایی انتقال مفاهیم از طریق شبکههای مجازی و ارتباطگیری با مراجع از پشت سیستمهای کامپیوتری به یکی از تواناییهای یک مشاور خوب بدل میشود.
چطور یک مشاور خوب پیدا کنم؟
مهمترین نکته در مشاوره روانشناسی این است که شما با مشاور خود احساس راحتی کنید. این به این دلیل است که ممکن است راجع به موضوعات ناراحتکننده یا موضوعاتی که تا حالا با کسی درباره آن صحبت نکردهاید، در جلسات خود صحبت کنید؛ اما علاوه بر این موضوع، چند مورد دیگر نیز وجود دارد که در انتخاب مشاور باید به آن دقت کنید.
اگر در اینترنت جستوجو کنید، هزاران فهرست از روانشناسان و روانپزشکان پیدا میکنید که حداقل یک رزومه مختصر و یک عکس دارند؛ اما این کافی است که شما با همین اطلاعات، سلامت روان خود را به دست یک مشاور بسپارید؟ و اگر بخواهید از طریق یک پلتفرم درمانی آنلاین کمک بگیرید، چگونه میتوانید مناسبترین گزینه را پیدا کنید؟
شاید در تصور عموم این باور وجود داشته باشد که تعداد زیادی تراپیست در دسترس هستند؛ اما طبق یک تحقیق در آمریکا مردم برای پیدا کردن یک تراپیست خوب با مشکلاتی مواجه بودند که از طریق استراتژیهایی برای انتخاب تراپیست قابل حل است.
پیشنهاد دیگران
ممکن است یکی از دوستانتان پیشنهادی برای مشاوره با یک درمانگر خاص به شما داده باشد. به طور مثال بگوید: این درمانگر خیلی به من کمک کرد. تو هم امتحانش کن؛ اما آیا آن درمانگر خاص میتواند به شما نیز کمک کند؟
بستگی دارد. در حالی که درمانگر ممکن است مهارتهای بالایی داشته باشد، کار او با شما تنها در صورتی موثر خواهد بود که احساس کنید با او ارتباط خوبی دارید. بنابراین همان درمانگری که تأثیر زیادی روی دوست شما گذاشته است، ممکن است برای شما مفید نباشد.
ارتباط خوب
اگر درمانگر خود را دوست ندارید یا نگران این هستید که شما را قضاوت کند، احتمالاً افکار و احساسات درونی خود را به اشتراک نمیگذارید یا رفتارهای نامطلوب خود را تصدیق نمیکنید. اگر در مورد این چیزها صحبت نکنید، ممکن است به اصل مسائل خود نپردازید و اطلاعات مورد نیاز برای ایجاد تغییرات مثبت را به دست نیاورید.
رابطه شما با درمانگرتان که به آن اتحاد درمانی میگویند، یک عامل تعیین کننده در میزان مفید بودن درمان برای شما خواهد بود. پس اگر این اتحاد وجود ندارد به سراغ انتخاب مشاور دیگری باشید.
اتحاد درمانی
ادوارد بوردین؛ یکی از اولین محققانی که تأثیر اتحاد درمانی را بررسی کرد، دریافت که این اتحاد فقط از ارتباط بین درمانگر و درمانجو تشکیل نشده است و با توافق بر سر اهداف درمان و روشهای مورد استفاده برای رسیدن به آن اهداف، ارتباط دارد. این موضوع که رابطه بین درمانگر و بیمار برای درمان خوب ضروری است، توسط مطالعات تحقیقاتی متعدد در طول سالها تقویت شده است
درمانجویان زمانی که احساس میکنند توسط درمانگرشان حمایت میشوند، به احتمال زیاد زندگی خود را تغییر میدهند؛ پس درمانگران باید به طور مستمر بر تعاملات با بیماران خود نظارت داشته باشند و آنها را از نظر نحوه انجام فرآیند بررسی کنند.
قبل از جلسه اول چه سوالاتی بپرسم؟
برخی از درمانگران قبل از تعیین اولین جلسه مشاوره، یک مشاوره رایگان ارائه میدهند. این به شما این امکان را میدهد که کمی با مشاور خود آشنا شوید و هر سوالی دارید بپرسید.
مطالعات نشان میدهد که توانایی درمانگر برای نشان دادن صمیمیت و همدلی، کلید توانایی او برای تشکیل یک اتحاد درمانی است. بنابراین این فرصت را برای خود در نظر بگیرید و ببینید در مورد پاسخهای او چه احساسی دارید.
در اولین جلسه چه چیزی را باید انتظار داشت؟
در طول جلسه اول مشاوره، درمانگر شما احتمالاً نحوه عملکرد درمان را توضیح میدهد، اطلاعاتی در مورد محرمانه بودن در اختیار شما قرار میدهد و از شما میخواهد در مورد مشکلات یا علائمی که تجربه میکنید و اهدافتان برای درمان صحبت کنید. درمانگر ممکن است در مورد دوران کودکی شما، سابقه پزشکی شما، خانواده شما و هرگونه سابقه درمان سلامت روان در گذشته سوالاتی بپرسد.
پاسخهای شما میتواند به او کمک کند تا دیدی کلی نسبت به شما پیدا کند. تجربه شما در طول قرار ملاقات اولیه درمانی ممکن است کمی متفاوت باشد، بستگی دارد به اینکه به صورت آنلاین جلسه دارید یا حضوری.
اگر مشاورم مناسب نیست، چه کنم؟
در یک سیستم استاندارد، شما همیشه می توانید درمانگر خود را تغییر دهید. اگر مدتی با درمانگر خود جلسه داشتهاید، ممکن است بخواهید در مورد این واقعیت صحبت کنید که تاثیری احساس نمیکنید. ممکن است کمی ناخوشایند یا ناراحت کننده به نظر برسد؛ اما درمانگران اغلب این گفتوگوها را انجام میدهند و ممکن است راه حلی داشته باشند. حتی امکان دارد به شما کمک کند تراپیستی را پیدا کنید که با نیازهای شما سازگارتر است و شما را به آن شخص ارجاع دهد.
این بسیار مهم است که مطمئن شوید با فردی مشاوره دارید که با او احساس راحتی میکنید تا بتوانید بیشترین بهره را از درمان ببرید.
انتخاب مشاور در سیمیاروم
تمام نکاتی که در بالا ذکر شد، از دغدغههای مهم سیمیاروم برای حفظ کیفیت جلسات و کسب رضایت مراجعه کنندگان است. شما در سیمیاروم قبل از جلسه اول مشاوره، یک مصاحبه کوتاه خواهید داشت تا کارشناسان سیمیاروم بهترین مشاور را به شما پیشنهاد کنند و جلسه اول را برای شما تنظیم کنند.
همچنین بعد از جلسه اول یا هرجایی از روند درمان این امکان را دارید که درصورت احساس عدم ارتباط مناسب با مشاور، درخواست تغییر مشاور بدهید تا کارشناسان مشاور دیگری را به شما پیشنهاد دهند. این روند در سیمیاروم تا امروز توانسته است رضایت بالای 97 درصد را از مراجعان به دست آورد. برای رزرو جلسه میتوانید از طریق صفحه اصلی سایت یا صفحه مشاوران اقدام کنید.