فهرست مطالب
خانه » اختلالات روانی »
آیا تا به حال به علل شکل گیری فوبیا فکر کرده اید؟ محققان درباره علل دقیق بروز این مشکل هنوز در حال تحقیق هستند. با این حال، تحقیقات نشان می دهند که برخی فاکتورها احتمال ابتلا به فوبیا یا هراس را افزایش می دهند.
فوبیا یا هراس چیست؟
فوبیا به ترس شدید و نامعقول از موقعیت یا چیزی گفته می شود که ریسک خطر کمی دارد اما موجب اضطراب شدید و اجتناب از آن در فرد می شود. برخلاف اضطراب گذرا که بیشتر افراد در هنگام سخنرانی یا امتحان دچار آن می شوند، فوبیا احساسی طولانی مدت با واکنش های جسمی و روانی شدید است که می تواند بر عملکرد فرد در محیط کار یا اجتماع تاثیر منفی بگذارد.
فوبیا انواع مختلفی دارد. برخی از افراد از فضاهای باز و بزرگ می ترسند، برخی دیگر توان تحمل محیط های اجتماعی خاص را ندارند. دسته ای دیگر از افراد دچار فوبیاهای خاصی مانند ترس از مار، آسانسور یا پرواز هستند.
هر فوبیایی به درمان نیاز ندارد. اما اگر فوبیا بر زندگی روزمره بیمار تاثیر بگذارد، روش های درمانی متعددی برای کمک به فرد برای غلبه بر ترس های خود وجود دارد که اغلب دائمی هستند.
در این زمینه دکتر عباس رمضانی از روانشناسان سیمیاروم راجع به انواع فوبیا و درمان آن صحبت میکنند.
فوبیاها به سه دسته تقسیم می شوند:
| احتمالا مطالعه مقاله ” درمان فوبیا : یک گام در هر مرحله ” نیز برای شما جذاب خواهد بود |
فوبیای خاص
فوبیا خاص به ترس غیرمنطقی و مزمن از یک شی یا موقعیت خاص گفته می شود که فراتر از ریسک خطر آن است. این می تواند شامل این فوبیاهای زیر شود:
Achluophobiaترس از تاریکی( تاریکی میتواند احساس خفگی ایجاد کند).
Acrophobia ترس از ارتفاع (ارتفاع میتواند باعث شل شدن عضلات و تپش قلب شدید شود).
Aerophobia ترس از پرواز ( تصور پرواز کردن میتواند توهم سقوط را به وجود آورد).
Agoraphobia ترس از ازدحام جمعیت ( با تراکم و ازدحام جمعیت، ممکن است احساس خفگی و کند شدن ضربان قلب داشته باشیم).
Aichmophobia ترس از اشیاء تیز ( هر گونه جسم تیزی میتواند این وهم را به وجود آورد که در چشم یا جایی از بدن فرو خواهد رفت).
Anginophobia ترس از خفگی ( به محض ورود در آب یا فضاهای بسته به دنبال راه هوا گشته و عرق میریزیم).
Astraphobia ترس از رعد و برق ( رعد و برق احساس درد در قفسه سینه ما ایجاد میکند).
Ataxophobia ترس از آشوب و بی نظمی ( این فوبیا مربوط به ویدیوهایی هم میشود که در آنها بی نظمی، شکستن اشیاء و مخلوط کردن نمایش داده میشود).
Arachnophobia ترس از عنکبوت( دیدن عنکبوت باعث واکنشهای شدید جسمانی خواهد شد).
Bathmophobia ترس از شیب ( شیب میتواند توهم سقوط و شل شدن عضلات را ایجاد کند).
Claustrophobia ترس از فضاهای تنگ
Coulrophobia ترس از دلقکها
Dystychiphobia ترس از تصادف
Elurophobia ترس از گربه
Glossophobia ترس از صحبت در جمع
Hemophobia ترس از خون
Hydrophobia ترس از آب
Insectophobia ترس از حشرات
Necrophobia ترس از مرگ یا مرده
Ophidiophobia ترس از مار
Sociophobia ترس از جامعه
Trypanophobia ترس از تزریق (تزریق این احساس را ایجاد میکند که بدن را منقبض کرده و عرق سرد جاری میشود).
Trypophobia ترس از سوراخها (سوراخ ها سبب مورمور شدن و کشیده شدن در پوست میشوند).
Zoophobia ترس از حیوانات
فرد می تواند به بیش از یک فوبیا مبتلا باشد.
سوشیال فوبیا
این نوع هراس چیزی فراتر از خجالت کشیدن است و ترکیبی است از ترس از مسخره شدن در جمع یا مورد سوال واقع شدن. در موقعیت های اجتماعی، فرد از طرد شدن از سوی دیگران، ایجاد تصویر منفی از خود در نظر دیگران و ایجاد سوتفاهم یا ناراحت کردن دیگران می ترسد. این نوع هراس می تواند موقعیت شغلی و اجتماعی بیمار را به شدت تحت تاثیر قرار دهد و به انزوای اجتماعی منجر شود.
آگورافوبیا
این دسته شامل هراس از موقعیت های واقعی مانند استفاده از حمل و نقل عمومی، بودن در مکان های عمومی، در صف ایستادن یا حضور بین جمعیت یا تنها بیرون رفتن از منزل است. این نوع هراس به دلیل ترس از ناتوانی در فرار کردن از بین جمعیت ناشی می شود. بیشتر بیماران در پی بروز چند حمله هراس دچار آگورافوبیا می شوند و از ترس بروز یک حمله دیگر از موقعیت های مشابه فرار می کنند. در موارد شدید، بیمار از خروج از خانه امتناع می کند.
علل شکل گیری فوبیا
همان طور که گفته شد علل شکل گیری فوبیا هنوز ناشناخته است، اما برخی فاکتورها به ایجاد آن در فرد کمک می کنند.
ژنتیک
تحقیقات نشان می دهند که برخی فوبیاها در خانواده به ارث می رسند. برای مثال، دوقلوهایی که به طور جداگانه، در دو مکان متفاوت بزرگ شده اند، دچار فوبیای یکسانی هستند. با این حال، افراد زیادی هستند که هیچ یک از اعضای خانواده دچار ترس های آنها نیستند.
عوامل فرهنگی
برخی فوبیاها در یک گروه فرهنگی رایج تر هستند. برای مثال سوشیال فوبیا، به شکل ترس از ناراحت کردن دیگران در گفتگوهای اجتماعی، در ژاپن بیشتر دیده می شود. بنابراین، شاید فرهنگ یکی از علل شکل گیری فوبیا باشد.
تجارب زندگی
بسیاری از فوبیاها بر اساس تجربه های واقعی زندگی هستند که فرد ممکن است آنها را به صورت خودآگاه یا ناخودآگاه به یاد بیاورد. برای مثال، ترس از سگ می تواند در اثر تجربه مورد حمله واقع شدن از سوی یک سگ در کودکی ناشی شده باشد.
در بیشتر موارد ترکیبی از عوامل فوق موجب شکل گیری فوبیا می شوند. با این حال، برای رسیدن به یک نتیجه گیری قطعی به تحقیقات بیشتری نیاز است.