فهرست مطالب
خانه » اختلالات روانی »
آیا امکان تشخیص اختلال طیف اوتیسم در بزرگسالان وجود دارد؟
اوتیسم که از نظر بالینی به عنوان اختلال طیف اوتیسم (ASD) شناخته می‌شود، وضعیتی است که بر مهارت‌های ارتباطی و اجتماعی تاثیر می‌گذارد. این اختلال ممکن است باعث افزایش حساسیت به صداها، بوها، لمس و سایر چیزهای موجود در محیط شود. و با رفتارهای غیرعادی خاصی همراه است.
آپریل ماه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی درباره‌ی اختلال طیف اوتیسم (ASD) است. در این ماه انجمن‌ها، نهادها و موسسات تحقیقاتی مختلف در زمینه اوتیسم در جهت معرفی و شناخت بیشتر این اختلال فعالیت‌های ویژه‌ای انجام می‌دهند. علاوه بر این ماه جهانی آگاهی از اوتیسم به ما کمک می‌کند یاد بگیریم افراد مبتلا به این اختلال با چه چالش‌هایی در زندگی روبه‌رو هستند و چگونه می‌توان بیشتر این افراد را درک و به آن‌ها کمک کرد.
اختلال طیف اوتیسم در همه گروههای سنی، نژادی، قومی و اجتماعی-اقتصادی رخ میدهد. اوتیسم به‌طور کلی با مشکلات اجتماعی و ارتباطی و با رفتارهای تکراری مشخص می‌شود. در بیشتر مواقع اشکال شدید اوتیسم در دو سال اول زندگی کودک تشخیص داده می‌شود، به‌ویژه آن‌هایی که علائم مشخص و واضحی دارند. اما ممکن است در برخی از افراد حتی تا سنین بالا هم این اختلال تشخیص داده نشود. به‌ویژه آن‌که این اختلال در سال‌های اخیر بیشتر و بیشتر شناخته شده و اطلاعات متخصصان پیرامون آن افزایش یافته است.
برهمین اساس برای بزرگسالان هم عجیب نیست که ببینند رفتارها و ویژگی‌های خاص خودشان (یا یکی از عزیزان‌شان) ممکن است نشانه ASD باشد. به‌ویژه آن‌هایی که به اختلال طیف اوتیسم خفیف یعنی سطح یک مبتلا هستند. این افراد ممکن است تا بزرگسالی بیماری‌شان تشخیص داده نشود.
آیا من اوتیسم دارم؟
شاید علائم نسبتا خفیفی از این اختلال را دارید و به همین دلیل در سنین کودکی و زودتر اختلال شما تشخیص داده نشده است. حتی اگر علائم شدیدتری داشته باشید، باز هم ممکن است مورد تشخیص اشتباه قرار بگیرید. در بسیاری از موارد، اختلال طیف اوتیسم با اختلال نقص توجه، اختلال وسواس فکری-جبری یا سایر شرایط روانی اشتباه گرفته می‌شود.
یکی دیگر از مشکلات این حوزه این است که هیچ روش مشخصی برای تشخیص ASD در بزرگسالان وجود ندارد. بنابراین، یافتن متخصص اوتیسم برای بزرگسالان دشوار است.
اگر جزو افرادی هستید که احتمال می‌دهید علائم اوتیسم دارید این مقاله به شما کمک می‌کند بفهمید چگونه اوتیسم در بزرگسالان تشخیص داده می‌شود. در این مطلب به ویژگی‌ها و رفتارهایی که باید به دنبال آن‌ها بود، ابزارهای خود غربالگری و نحوه برخورد یک متخصص سلامت روان برای ارزیابی بزرگسالان مبتلا به اوتیسم می‌پردازیم.
خود غربالگری
بسیاری از بزرگسالان مبتلا به اوتیسم علائم خفیفی دارند که بیشتر مرتبط با ارتباطات اجتماعی و پاسخهای حسی است. با این وجود اغلب تا زمانی‌که از اختلال اوتیسم آگاهی بیشتری پیدا نکنند این احتمال را نمی‌دهند که ممکن است خودشان هم مبتلا باشند. حتی برخی از بزرگسالان زمانی متوجه علائم خود می‌شوند که اوتیسم در فرزندشان تشخیص داده می‌شود و متوجه شباهت‌های ویژگی‌ها یا رفتارها و احساسات کودک با خودشان می‌شوند.
علائم ارتباط اجتماعی
این علائم در ارتباط با نحوه تعامل فرد با افراد دیگر است. ممکن است متوجه شوید برخی از این علائم را از کودکی داشته‌اید، اما یاد گرفته‌اید آن‌ها را پنهان یا مدیریت کنید.
برخی از علائم اجتماعی عبارتند از:
- در موقعیت‌های اجتماعی مطمئن نیستید چه بپوشید یا چه زمانی صحبت کنید یا چه وقت ساکت باشید.
- هنگامی‌که با افراد دیگر صحبت می‌کنید کلمه یا لحن اشتباهی را انتخاب می‌کنید. (ممکن است با صدای خیلی بلند صحبت کنید آن هم وقتی‌که باید صدای‌تان آرام باشد.)
- در تفسیر زبان بدن یا کلمات دیگران مشکل دارید.
- در پیگیری مکالمه مشکل دارید به‌ویژه زمانی‌که به موضوع علاقه ندارید .
- آن‌قدر در یک موضوع خاص غرق می‌شوید که تغییر موضوع را تقریبا کاری غیرممکن می‌دانید.
- مطمئن نیستید چه زمانی برای پرسیدن یک سوال مشخص یا صحبت کردن مناسب است. ممکن است آن‌قدر احساس عدم اطمینان کنید که ترجیح دهید اصلا چیزی نگویید.
- به سختی با تغییرات کنار می‌آیید. ممکن است بچسبید به یک برنامه روتین مشخص، فقط یک نوع غذا را بخورید یا هر روز از یک مسیر به سرکار بروید. اگر روتین شما تغییر کند، ناراحت و ناامید می‌شوید.
علائم حسی و رفتاری
بسیاری از این علائم در همه افراد مبتلا به ASD رایج است، اما شاید در افراد مبتلا به اوتیسم خفیف خیلی آشکار نباشد و ممکن است بیشتر تغییر ناگهانی رفتار به‌نظر برسند تا علائم اوتیسم. برخی ازعلائم رفتاری و حسی عبارتند از:
- حساسیت زیاد به نور، بو، مزه، صدا یا لمس. همچنین دوست ندارید لمس یا در آغوش گرفته شوید.
- ممکن است به فشار فیزیکی برای رسیدن به آرامش نیاز داشته باشید. برای مثال وقتی ناراحت و غمگین هستید خودتان را محکم بغل کنید.
- به روش‌های عجیبی حرکت یا صداهای عجیب و غریبی تولید می‌کنید. این فرمی از خود آرام‌سازی است. برای مثال می‌توان به قدم زدن، تکان دادن، تاباندن مو و زمزمه کردن اشاره کرد. اگر در جمع باشید، شاید بقیه به شما خیره شوند، اما شما نمی‌توانید جلوی این رفتارها را بگیرید.
علائم اوتیسم در بزرگسالان چگونه است؟
آگاهی از اختلال طیف اوتیسم (ASD) در بزرگسالان در سال‌های اخیر به‌طور چشمگیری افزایش یافته است، که هم نشان‌دهنده افزایش تشخیص‌ها و هم بیشتر شدن درک عمومی از این اختلال است. تشخیص اوتیسم حتی در اواخر عمر، می‌تواند مزیت‌های عمده‌ای داشته باشد. علائم اوتیسم در بزرگسالان می‌تواند متفاوت از علائم در کودکان ظاهر شود؛ چراکه بسیاری از بزرگسالان در طول سال‌ها یاد گرفته‌اند که با علائم خود زندگی یا آن‌را پنهان کنند.
علائم اوتیسم در سه حوزه اصلی رخ میدهد:
- تعاملات اجتماعی
- ارتباط کلامی و غیرکلامی
- رفتارهای تکراری یا تشریفاتی
برخی از بزرگسالان اوتیستیک ممکن است علائمی مشابه اختلال نقص توجه یا بیش فعالی یا برخی هم شاید علائمی مانند اختلال در زبان گفتاری داشته باشند. در نهایت این‌که اوتیسم در بزرگسالان می‌تواند به شیوه‌های مختلفی ظاهر شود. فارغ از نوع و شدت علائم، اوتیسم می‌تواند چالش‌هایی در زندگی روزمره برای فرد ایجاد کند. هرچه درک ما از این چالش‌ها بیشتر می‌شود، افراد بیشتری نیز با علائم اختلال طیف اوتیسم تشخیص داده می‌شوند. اختلال طیف اوتیسم معمولا یک اختلال مادام‌العمر است، اگرچه تشخیص و درمان زودهنگام می‌تواند تفاوت زیادی در زندگی افراد ایجاد کند.
علائم شایع اوتیسم در بزرگسالان عبارتند از:
- مشکل در تفسیر فکر یا احساس دیگران
- مشکل در تفسیر حالات چهره، زبان بدن یا نشانه‌های اجتماعی
- مشکل در تنظیم احساسات
- مشکل در حفظ مکالمه
- مشکل در مکالمه دوطرفه (مستعد ارائه مونولوگ در مورد یک موضوع مورد علاقه)
- تمایل به انجام رفتارهای تکراری یا معمولی
- شرکت در فعالیت‌های محدود
- سازگاری با روتین روزانه
- اضطراب از تغییر در روتین روزانه
- نشان دادن علایق قوی و خاص
- مشکل در ایجاد یا حفظ دوستی‌های نزدیک
- مشکل در برقراری تماس چشمی
- حساسیت بیش از حد به صداها یا بوهایی که به‌نظر می‌رسد دیگران را آزار نمی‌دهد
- مشکل در درک کنایه یا اصطلاحات
- ترجیح به انجام فعالیت‌های انفرادی
- رفتارهای تکراری
- اضطراب اجتماعی
- توانایی‌های برتر در یک زمینه خاص، مانند ریاضیات، مهارت‌های بصری، موسیقی یا هنر
- نیاز به چیدمان اقلام به ترتیب خاص
- داشتن کلمات و عبارات خاص خود برای توصیف چیزهای مختلف
- تولید صداهای غیرارادی مانند صاف کردن گلوی
- اضطراب زیاد در موقعیت‌های اجتماعی
- مشکل در دوست‌یابی و ترجیح به تنها بودن
علائم اوتیسم بزرگسالان در محل کار
علائم ASD از فردی به فرد دیگر بر اساس شدت بیماری بسیار متفاوت است. اما بسیاری از افراد اوتیستیک در محل کار ممکن است علائم زیر را داشته باشند:
- هنگامی‌که با رئیس خود صحبت می‌کنید، ترجیح می‌دهید به دیوار، کفش‌های او یا هر جای دیگری نگاه کنید به جز این‌که مستقیم به چشمانش نگاه کنید.
- همکاران‌تان می‌گویند مانند یک ربات صحبت می‌کنید.
- هر چیزی روی میز کار شما جایگاه ویژه‌ای دارد و دوست ندارید کسی آن‌ها را جابه‌جا کند.
- احتمالا در ریاضیات یا برنامه‌نویسی مهارت بالایی دارید، اما برای موفقیت در زمینه‌های دیگر باید تلاش کنید.
- همان‌طور که با خانواده و دوستان خود صحبت می‌کنید با همکاران‌تان هم حرف می‌زنید.
- در طول جلسات، متوجه می‌شوید صداهای غیرارادی ایجاد می‌کنید، مثل بارها صاف کردن گلو.
- هنگام صحبت با مدیر در تشخیص این‌که آیا از عملکرد شما راضی یا عصبانی است، مشکل دارید.
اگر این علائم یا علائم مشابه ASD را تجربه کردید، برای ارزیابی دقیق اوتیسم با یک پزشک یا متخصص سلامت روان مشورت کنید و درباره گزینه‌های درمانی علائم اوتیسم در بزرگسالان بیشتر بدانید.
خودآزمایی‌ها
ابزارهای خود غربالگری برای ASD پرسش‌نامه‌هایی هستند که می‌توانید خودتان از آن‌ها استفاده کنید. بیشتر آن‌ها بدون هیچ هزینه‌ای و به صورت آنلاین در دسترس هستند. هرچند این پرسش‌نامه‌ها نمی‌توانند به صورت قطعی تایید کنند آیا به اوتیسم مبتلا هستید یا خیر اما می‌توانند به شما کمک کنند تصمیم بگیرید که برای ارزیابی رسمی به یک متخصص مراجعه کنید.
از جمله رایج‌ترین ابزارهای خود غربالگری برای ASD عبارتند از:
- آزمونAQ-10 : این آزمون یک ابزار غربالگری ۱۰ سوالی است که از پرسشنامه بسیار طولانی‌ترAQ اقتباس شده است. AQ-10 بسیار محبوب است، اما توجه داشته باشید که برخی تحقیقات نشان میدهد ممکن است مطمئن‌ترین راه برای شناسایی افراد مبتلا به اوتیسم نباشد.
- پرسشنامه رفتارهای تکراری بزرگسالان (RBQ-2A): این پرسشنامه ۲۰سوالی بر روی رفتارهای محدود و تکراری تمرکز دارد و از ابزارهای غربالگری بسیار موثر برای اوتیسم است.
- پرسشنامه رفتار اجتماعی بزرگسالان (ASBQ): ۴۴ سوال این ابزار بر طیف وسیعی از جنبه‌های اوتیسم در بزرگسالان تمرکز دارد. این آزمون به ویژه برای تشخیص ASD خفیف موثر است. می‌توان از این آزمون برای ارزیابی شخص دیگری و همچنین خودآزمایی استفاده کرد.
ارزیابی‌های تخصصی و حرفه‌ای
تشخیص اوتیسم در بزرگسالان می‌تواند کار مشکلی باشد. چراکه بسیاری از افرادی که در کودکی اختلال آن‌ها تشخیص داده نشده است، احتمالا علائم خفیفی دارند که ناآگاهانه یاد گرفته‌اند آن‌ها را پنهان یا مدیریت کنند.
اما تنها راه برای مطمئن شدن از ابتلا به اوتیسم و تشخیص آن در بزرگسالان مراجعه به متخصص است. آن‌ها رفتار شما شامل چگونه صحبت و تعامل کردن با آن‌ها را بررسی می‌کنند. متخصصان همچنین از شما می‌خواهند چند پرسشنامه را تکمیل کنید که جزئی‌تر از ارزیابی‌هایی هستند که خودتان انجام می‌دهید. در بیشتر موارد، این کار را با پاسخ دادن به سوالاتی که پزشک از شما با صدای بلند می‌پرسد انجام خواهید داد.
تشخیص‌های افتراقی
در بزرگسالان، اختلال طیف اوتیسم می‌تواند بسیار شبیه سایر اختلالات رشدی یا روان‌پزشکی باشد. برای مثال اوتیسم را می‌توان به راحتی با اختلال ارتباط اجتماعی اشتباه گرفت. افراد مبتلا به اختلال ارتباط اجتماعی با استفاده مناسب از کلمات و زبان مشکل دارند. مثلا آن‌ها ممکن است از کلمات و لحن بیش از حد رسمی در یک مکالمه معمولی با یک دوست استفاده کنند.
همچنین تحقیقات نشان داده است که داشتن یک اختلال روان‌پزشکی همراه با ASD یا همان اختلال طیف اوتیسم غیرمعمول نیست.
یک تحقیق در سال ۲۰۱۹ در میان مبتلایان بزرگسال به اوتیسم نشان داد:
۳۳ درصد مبتلا به اختلال بیش فعالی یا (ADHD) بودند.
۲۳ درصد دارای اختلال اضطراب بودند.
۱۲ درصد افسردگی داشتند.
۱۰ درصد مبتلا به اختلال وسواس فکری جبری یا (OCD) بودند.
۱۰ درصد اختلالات مخرب/کنترل تکانه/رفتار داشتند.
پنج درصد مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی بودند.
پنج درصد مبتلا به اختلال دوقطبی بودند.
اهمیت تشخیص اوتیسم در بزرگسالان
همان‌طور که گفته شد تشخیص اوتیسم در بزرگسالی امری غیرمعمول نیست. فراموش نکنیم ۳۰ سال پیش اطلاعات زیادی در مورد اوتیسم نداشتیم. برهمین اساس آزمایش‌های تشخیصی تغییر کرده است. ما هنوز در حال تلاش برای شناسایی بهتر و بیشتر آن هستیم. از آن‌جایی که امروزه ویژگی‌های اوتیسم برای عموم مردم بیشتر شناخته شده، بزرگسالانی که علائم آن‌ها در کودکی تشخیص داده نشده است، متوجه می‌شوند ویژگی‌ها یا علائمی که دارند تجربه‌ها و احساسات مادام‌العمر آن‌ها را توضیح میدهد. مانند مشکلاتی در ابراز احساسات، معاشرت، حفظ روابط، یا مشکلات روانی مداوم مثل اضطراب یا افسردگی. اهمیت تشخیص اوتیسم در بزرگسالان شامل این موارد می‌شود:
- کمک می‌کند فرد توضیحی برای چالش‌هایی که ممکن است تجربه کند، داشته باشد.
- به اعضای خانواده، دوستان و همکاران درک بهتری از اوتیسم میدهد.
- دسترسی به خدمات و مزایا، در محل کار یا محیط‌های آموزشی را ممکن می‌کند.
- جایگزین تشخیص‌های نادرست مانند ADHD می‌شود.
اوتیسم در زنان و مردان
اختلال طیف اوتیسم گاهی اوقات می‌تواند در زنان و مردان متفاوت باشد. به عنوان مثال، زنان اوتیستیک ممکن است ساکت‌تر باشند، بیشتر احساسات خود را پنهان کنند و به‌نظر برسد بهتر با موقعیت‌های اجتماعی کنار می‌آیند.
