فهرست مطالب
خانه » مشاوره »
به حرکات اسپاسم مانند و غیر قابل کنترل فیزیکی اختلال تیک گفته می شود. در صورتی که این حرکات غیرقابل کنترل با اصوات غیرارادی نیز همراه باشند از آن به سندرم تورت یاد می شود.
رایج ترین تیک ها چیست؟
در بیشتر موارد، تیک در صورت دیده می شود. اما می تواند در دیگر نقاط بدن نیز دیده شود. این موارد از رایج ترین تیک های عصبی هستند:
- تکان دادن سر
- چشمک زدن
- فشردن لب
- بالا انداختن شانه
- جمع کردن بینی یا فین فین کردن
- سرفه کردن
- صاف کردن گلو
تیک از چه سنی شروع می شود؟
اختلال تیک به دو دسته مزمن و موقت تقسیم می شود.
در حالت موقت، علائم کمتر از یک سال دیده می شوند.
شکل مزمن آن بیشتر از یک سال ادامه می یابد و وقفه بین علائم زیاد نیست.
اختلال تیک مزمن نسبت به سندرم تورت شایع تر است، اما کمتر از تیک گذرا دیده می شود.
شروع تیک در دوران کودکی بیشتر است، که خوشبختانه در بیشتر موارد گذراست.
معمولا تیک بین 4 تا 6 سالگی شروع می شود در 10 تا 12 سالگی به اوج خود می رسد و در نوجوانی ناپدید می شود.
نوع مزمن آن قبل از 18 سالگی شروع می شود.
معمولا باید اختلال طی 4 تا 6 سال برطرف شود.
درمان نیز می تواند به کاهش تاثیر تیک بر عملکرد فرد در جامعه، مدرسه یا زندگی کاری کمک کند.
علت ابتلا به تیک چیست؟
پزشکان هنوز از علت آن، به خصوص ابتلای کودکان به آن مطمئن نیستند.
برخی از محققان به این اشاره می کنند که اختلال تیک می تواند نتیجه ناهنجاری های شیمیایی یا فیزیکی در مغز باشد.
انتقال دهنده های عصبی مواد شیمیایی هستند که سیگنال ها را در مغز انتقال می دهند.
این انتقال دهنده ها می توانند پیام ها را اشتباه مخابره کنند یا چندین و چند بار یک پیام را مخابره کنند که به تیک فیزیکی می انجامد.
چه کسانی در معرض اختلال تیک قرار دارند؟
برخی از ریسک فاکتورهای ابتلا به این حالت عبارتند از:
- سابقه فامیلی
- پسر بودن
- استرس
شناخت علائم اختلال تیک مزمن
کسانی که دچار این اختلال هستند، نشانه های زیر را از خود نشان می دهند:
- شکلک صورت
- چشمک زدن، تکان دادن یا پیچ خوردن بی مورد
- حرکات غیرارادری دست، پا یا بدن
- صداهایی از گلو مانند سرفه کردن، صاف کردن گلو یا خرناس
- برخی از افراد قبل از شروع تیک، احساس عجیبی در آن قسمت از بدن دارند.
- معمولا بیمار می تواند برای مدت کوتاهی علائم خود را کنترل کند، اما به تلاش زیادی نیاز دارد.
- تسلیم شدن به این حرکات با احساس آرامش برای بیمار همراه است.
شرایط زیر می تواند باعث تشدید تیک شود:
- هیجان یا تحریک
- خستگی یا کمبود خواب
- استرس
- درجه حرارت نامناسب
تشخیص:
معمولا یک جلسه ملاقات با روانشناس یا پزشک عمومی می تواند وجود این اختلال را تایید کند.
برای تایید این اختلال در یک نفر لازم است شرایط زیر در او دیده شود:
- تیک باید هر روز برای بیشتر از یک سال در او دیده شود.
- فاصله بین دوره های تیک نباید بیشتر از 3 ماه بوده باشد.
- تیک باید قبل از 18 سالگی شروع شده باشد.
رفتارهای غلط برای کنترل تیک عصبی چیست؟
برخی از بیماران تلاش می کنند با انجام چند تکنیک تیک عصبی خود را کنترل کنند.
هر چند این راهکارها می توانند در کوتاه مدت موفقیت آمیز باشند، اما در طولانی مدت باعث تشدید مشکل می شوند.
از انجام کارهای زیر برای کنترل تیک خودداری کنید:
- خودداری از تیک
- تاخیر انداختن در بروز تیک
- پنهان کردن تیک با حرکات دیگر (به عبارت دیگر، تلاش برای عادی سازی رفتار)
- پنهان کردن تیک با کلاه و یا لباس یا هر چیز دیگری
- انزوای اجتماعی به دلیل ترس از بروز تیک
- تمرکز شدید برای جلوگیری از بروز تیک
- منقبض کردن تمام عضلات بدن
- راه رفتن سریع و مداوم برای کنترل تیک
- منقبض کردن ماهیچه های منطقه مورد نظر برای کنترل تیک
- گرفتن ژست خاص بدن
درمان اختلال تیک مزمن:
نوع درمان به شدت اختلال و تاثیر آن در زندگی فرد بستگی دارد.
تیک های گذرا به درمان نیاز ندارند.
رفتار درمانی:
رفتار درمانی می تواند به فرد کمک کند که برای مدت کوتاهی تیک های خود را مهار کند و آن را با رفتار دیگری جایگزین کند.
برای مثال، در صورتی که شخص دچار تیک صاف کردن مداوم گلو است، از او خواسته می شود به جای این کار نفس های عمیق بکشد.
برای این کار لازم است که ابتدا موقعیت های بروز تیک ثبت شوند.
از بیمار خواسته می شود که دقت کند و این موقعیت ها و شدت تیک را ثبت کند.
دارودرمانی:
در صورتی که تیک به دلیل اضطراب و استرس باشد، داروهای ضداضطراب می توانند به کنترل علائم کمک کنند.
در شرایطی که روانشناسی و روانپزشکی نتواند به بیمار کمک کند، استفاده از تزریق بوتاکس می تواند به رهایی بیمار از علائم تیک کمک کند.
توصیه هایی به والدین:
برای جلوگیری از تیک، به کودک فشار وارد نکنید یا او را سرزنش نکنید. همانطور که گفتیم این حرکات غیرارادی هستند.
کودک را خجالت زده نکنید و اجازه ندهید دیگران نیز او را مسخره کنند.
استرس و تنش را در زندگی کودک به حداقل برسانید.
در صورتی که دچار اختلافات خانوادگی هستید، موضوع را دور از کودکان حل کنید.
برنامه منظمی برای زندگی کودک ایجاد کنید که ساعت خواب و خوراک او دقیق و کافی است.
به کودک اطمینان دهید که این حالت گذراست و او نباید احساس شرمساری کند.
محیط کودک را بررسی کنید و عوامل اضطراب احتمالی را رفع کنید.
چه زمانی باید به روانپزشک مراجعه کرد؟
در صورتی که تیک مانعی برای زندگی و عملکرد کودک به شمار می رود، لازم است درمان شروع شود.
درمان می تواند به کودک کمک کند که رشد بهتری را تجربه کند و اعتماد به نفس بیشتری داشته باشد.
مشاوره کودک و نوجوان می توانند به فرزند شما کمک کنند.
حمایت والدین و اطرافیان می تواند به تسریع درمان کمک کند.
اختلال تیک در شما یا فرزندتان چه علائمی دارد؟
این اختلال چه مشکلاتی را برای بیمار یا خانواده به وجود آورده است؟
نظراتتان را در این مورد با ما در میان بگذارید.
منبع:
https://www.healthline.com/health/chronic-motor-tic-disorder#outlook
