اختلال استرس پس از سانحه و غرق شدن در دریای وحشت

---

خانه » استرس و اضطراب » اختلال استرس پس از سانحه و غرق شدن در دریای وحشت

---

کسانی که یک حادثه وحشتناک یا آسیب جسمی-روانی را از سر می گذرانند، دچار چالش های عاطفی زیادی می شوند که اثرات آن تا مدتها در زندگی آنها باقی می ماند. هر چند بسیار طبیعی است که پس از یک حادثه، شخص دچار استرس و مشکلات عاطفی گردد، اما علائم او باید با گذشت زمان کمتر شود. اما در کسانی که از اختلال استرس پس از سانحه رنج می برند، علائم آنقدر ادامه می یابد که باعث اخلال در زندگی و کارشان می شود.

نرخ ابتلا به PTSD چقدر است؟

از سر گذراندن یک حادثه تروماتیک اصلا نادر نیست. در حدود 6 نفر از هر 10 مرد و 5 نفر از هر 10 زن حداقل یک بار این تجربه را در زندگی خود داشته اند.

زنان بیشتر به دلیل تجاوز جنسی، کودکان به دلیل آزار جنسی و بی توجهی، و مردان به دلیل تصادفات، حملات جسمی، جنگ، فاجعه یا مشاهده مرگ و جراحت دچار تروما می شوند.

اختلال استرس پس از سانحه می تواند برای هر کسی رخ دهد و اصلا نشانه ضعف نیست.

چرا زنان بیشتر از مردان دچار اختلال استرس پس از سانحه می شوند؟

هر چند مواجهه با تروما در زنان کمتر از مردان است و نیز نوع ترومای وارد شده به زنان از تنوع کمتری نسبت به مردان برخوردار است (قربانی آزار جنسی شدن در زنان در مقایسه با تصادفات، حملات جسمی، جنگ، فاجعه یا مشاهده مرگ و جراحت در مردان)، با این وجود باز هم نرخ ابتلا به این اختلال در زنان دو برابر مردان است.

نتیجه یک فراتحلیل بر روی 290 مطالعه انجام گرفته از سال های 1980 تا 2005، دلایل متعددی را برای این امر ذکر کرده است.

تمامی تحقیقات نشان می دهند که ریسک ابتلا به PTSD پس از تجربه تجاوز جنسی توسط زنان بسیار بالاتر از ابتلا به این اختلال پس از تجربه فاجعه، جنگ، جراحت یا تصادف است.

این مسئله باعث شده که محققان به این نتیجه برسند که رنج عاطفی ناشی از تجاوز و آزار جنسی بسیار بیشتر از دیگر انواع تروما حتی جنگ است.

محققان به یک عامل دیگر نیز به عنوان دلیل بالا بودن نرخ ابتلا به این اختلال در زنان اشاره کرده اند. این اختلال با پاسخ های عاطفی و شناختی به حادثه بیشتر شناخته می شود. زنان به راحتی و وضوح این علائم را در خود نشان می دهد. در حالی که به نظر می رسد مردانی که دچار تروما شده اند، پاسخ های عاطفی یکسانی نسبت به واقعه ندارند.

تحقیقات نشان می دهند علائم اختلال در مردان ممکن است خود را به شکل دیگری نشان دهند. در حالی که زنان پس از یک حادثه از اضطراب و استرس شکایت می کنند، مردان بیشتر رو به مشکلات رفتاری و سوءمصرف مواد مخدر می آورند و احتمال بروز رفتارهای خشن و پرخاشگری در مردان پس از تروما بیشتر است.

مجموعه این عوامل و چند عامل دیگر، باعث شده که نرخ ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه در زنان بیشتر از مردان گزارش شود.

اختلال استرس پس از سانحه از چه سنی شروع می شود؟

این اختلال می تواند در هر سنی، حتی در کودکی، شروع شود. علائم اختلال ممکن است بلافاصله یا ظرف مدت 3-6 ماه از حادثه ظاهر شوند. مواردی نیز مشاهده شده است که علائم تا سال ها بعد در فرد ظاهر نمی شوند.

زمانی که اختلال در فرد شروع می شود، شدت و طول مدت ابتلا به آن در هر کس متفاوت خواهد بود.

برخی از افراد ظرف مدت 6 ماه بهبود می یابند و بهبودی برخی دیگر بیشتر طول می کشد.

چه حوادثی می توانند باعث ابتلا به این اختلال شوند؟

مواجهه با:

• مرگ واقعی یا تهدید به مرگ (برای مثال، شاهد وقوع یک قتل بودن، زلزله، یک تصادف جدی، جنگ)
• آسیب و جراحت سنگین (بستری طولانی مدت در بیمارستان، سوختگی شدید)
• خشونت جنسی (تجاوز و حمله)
• تجربه مستقیم یک حادثه بد
• بازماندگان یک حادثه طبیعی یا تروریستی
• تجربه آزار جسمی و جنسی در کودکی
• مشاهده وقوع یک حادثه بد برای یک نفر (مانند دزدیده شدن)
• تجربه مداوم وقایع بد (در مشاغلی مانند افسر پلیس، سرباز جنگی، آتش نشان)

آیا هر حادثه ای باعث ابتلا به اختلال استرس پس از ضایعه می شود؟

تحقیقات نشان می دهند بیشتر مردم حداقل یک بار در طول عمر خود دچار یک حادثه استرس آور می شوند، اما بسیاری از آنها دچار این اختلال نمی شوند.

شانس ابتلا به آن زمانی بالاتر می رود که حادثه شدید و طولانی مدت بوده باشد، فرد به لحاظ جسمی خیلی نزدیک به حادثه باشد و حادثه درست جلوی چشمان وی رخ داده باشد.

ابتلا به این اختلال در صورت تجربه برخی حوادث بیشتر است، برای مثال در صورت تجاوز جنسی، مواجهه با جنگ و آزار جسمی در کودکی.

برخی از فاکتورها ریسک ابتلا به اختلال استرس پس از سانحه را بیشتر می کند از جمله:

• وضعیت سلامت جسمی و رواحی
• پاسخ های عاطفی فرد در طول تروما
• نوع تروما
• جنسیت
• سن
• وضعیت تاهل
• سیستم حمایت عاطفی
• تجربه حوادث استرس زای دیگر پس از تروما

تفاوت بین استرس و استرس پس از سانحه چیست؟

استرس عبارت است از هر تغییری که انسان تجربه می‌کند. بر اساس این تعریف، تغییر در شغل، محل سکونت، ازدواج، افزایش و یا کاهش حقوق، موفقیت‌های برجسته شغلی و غیره را می توان استرس دانست.

به علاوه، استرس حالتی از اضطراب است که وقتی تجربه می شود که مسئولیت ها افزون بر مقداری باشد که انسان بتواند با آن کنار بیاید و به همین دلیل فرد فشاری را متحمل می شود.

هر کسی در مقطعی از زندگی خود دچار استرس می شود و این بخشی طبیعی از زندگی است که حتی می تواند محرک پیشرفت ما باشد.

اضطراب و استرس پس از سانحه شکل بالاتر و جدی تر استرس هستند.

بنابراین، اگر استرس را نتیجه یک عامل بیرونی بدانیم، اضطراب و استرس پس از سانحه نتیجه یک عامل درونی هستند. بدین صورت که حتی تصور موقعیت نیز باعث ایجاد علائم ترس و استرس در فرد می شود.

چرا دچار فلش بک و افکار آزاردهنده می شوم؟

زمانی که تجربه یک حادثه استرس آور را داشته اید، ذهن شما وقایع و حوادث را کمی متفاوت از حوادث عادی در خود ذخیره می کند.

در این شرایط، اطلاعات حسی مربوط به تروما، مانند بوها، تصاویر، صداها، مزه ها و حسی که داشته اید به خوبی در ذهن تثبیت می شود و به عنوان یک تهدید دوباره به یاد آورده می شوند.

زمانی که این اطلاعات در ذهن ثبت شوند، هر چیزی که با آن مواجه شوید که بو، مزه، تصویر و حسی شبیه به آن تروما را داشته باشد، حافظه آن تصویر را به یاد شما می آورد تا شما را متوجه تهدید احتمالی کند. این حالت باعث زنده شدن خاطرات و فلش بک به حادثه می شود.

مغز ما به طور طبیعی این طور کار می کند تا از ما در برابر خطرات محافظت کند. بنابراین اصلا چیز خطرناکی نیست و نشانه دیوانه شدن شما نیست.

انواع اختلال استرس پس از سانحه

هر چند همه یک اختلال هستند، اما در راهنمای تشخیصی و آماری بیماری های روانی به دسته های مختلف با ویژگی های متفاوت دسته بندی شده اند.

پیش دبستانی:

یکی از مهم ترین تغییرات در این راهنما، اضافه کردن ویژگی های کودکان کمتر از 6 سال به این اختلال بود.

کودکان نیز درست همانند بزرگسالان، پس از تجربه یک حادثه استرس آور دچار علائم این اختلال می شوند.

گسستگی:

بیمار علاوه بر علائم رایج اختلال، یکی از دو حالت زیر را نیز در خود نشان می دهد:

فرد احساس می کند که از خودش جدا شده است، به نحوی که فرد دیگری است که از بیرون به بدنش یا به فرآیندهای روانی و افکارش نگاه می کند. مثلا بیمار احساس می کند در خواب و رویاست یا احساس می کند که زمان به کندی می گذرد.

در موارد دیگر، فرد احساس می کند که محیط پیرامونش غیر واقعی است، مثلا محیط پیرامونش را به صورت جهانی غیر واقعی، رویایی، مخدوش و تحریف شده تجربه می کند.

برای آنکه اختلال استرس پس از سانحه تشخیص داده شود، این علائم نباید به دلیل تاثیرات فیزیولوژیک و تحت تاثیر مصرف ماده (مانند مواد مخدر، الکل، دارو) یا به دلیل عارضه پزشکی مانند تشنج های جزئی و پیچیده باشند.

ظهور دیرهنگام:

در این حالت، معیارهای اختلال تا حداقل 6 ماه پس از سانحه در فرد دیده نمی شوند.

ممکن است بیمار در ابتدای حادثه برخی از علائم اختلال را از خود نشان دهد، اما معیارهای اصلی و کامل اختلال تا 6 ماه بعد تکمیل نمی شوند.

پیچیده:

برخی از افراد حوادث منفک و منفردی را تجربه می کنند مانند یک تصادف شدید یا گروگان گرفته شدن. این حوادث هر چند شدید هستند، اما به احتمال زیاد دیگر تکرار نخواهد شد.

اما برخی از حوادث مداوم و طولانی مدت هستند، مانند خشونت خانگی، آزار جنسی و نادیده گرفته شدن در کودکی. کسانی که دچار این نوع حوادث است، از آن به اختلال استرس پس از سانحه پیچیده یاد می شود.

علائم اختلال پس از حادثه

هر چند بسیاری از انسان ها در طول زندگی خود دچار حوادث تروماتیک می شوند، اما همه دچار اختلال استرس پس از سانحه نمی شوند.

لازم است فرد دارای علائم و نشانه های خاصی باشد تا این تشخیص در او تایید شود. علائم این اختلال در 4 دسته طبقه بندی می شوند:

مکرر:

• افکار یا خاطرات ناراحت کننده مکرر درباره یک واقعه آسیب زا.
• داشتن کابوس های مکرر
• احساس اینکه این واقعه دوباره اتفاق می افتد، گاهی اوقات به عنوان فلش بک خوانده می شود.
• در هنگام یادآوری این رویداد، فرد از نظر جسمی دچار افزایش ضربان قلب یا تعریق زیاد می شود.
• احساس پریشانی شدید هنگام یادآوری این رویداد

اجتناب:

• تلاش برای جلوگیری از افکار، احساسات یا مکالمات در مورد این واقعه آسیب زا
• مشغول کردن بیش از حد خود برای نداشتن وقت جهت حرف زدن یا فکر کردن به واقعه
• تلاش فعال در پرهیز از مکان ها یا افرادی که فرد را به یاد وقایع آسیب زا می اندازند
• اجتناب عاطفی در PTSD

برانگیختگی:

• اشکال در به خواب رفتن یا خواب ماندن
• احساس تحریک پذیری بیشتر و یا فوران خشم
• اشکال در تمرکز
• گارد گرفتن و مراقبت از خطرهای کمین کرده در گوشه و کنار
• بی قراری

افکار و اعتقادات منفی:

• ناراحت شدن و آزار دیدن از به یادآوردن قسمت های مهم رویداد آسیب زا
• از دست دادن علاقه به فعالیت های مثبت که زمانی به آن علاقه داشتید
• احساس دوری از دیگران
• فقدان احساس شادی یا عشق
• احساس می کنید زندگی شما کوتاه است

علائم زیر نیز در برخی از بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه دیده می شود:

• حملات پانیک از ترس یا تصور بروز حادثه
• علائم جسمی در مواجهه یا تصور مواجهه با حادثه (تپش قلب، سردرد، دلدرد، اسهال، گرفتگی عضلات و غیره)
• احساس بی اعتمادی نسبت به دیگران و جهان اطراف
• اشکال در زندگی روزمره و ناتوانی برای داشتن عملکرد صحیح در محل کار و مدرسه
• رو آوردن به مصرف مواد مخدر
• مشکلات عاطفی با خانواده و دوستان
• کابوس های شبانه با موضوع حادثه مورد نظر
• افسردگی
• اضطراب
• اختلالات خلقی
• افکار خودکشی

سایر بیماری های روانی همراه با اختلال استرس پس از سانحه

همزمانی ابتلا به افسردگی، الکل و دیگر مواد مخدر یا ابتلا به شکل دیگری از اختلالات اضطراب در این بیماران محتمل است.

موفقیت درمان زمانی تضمین می شود که دیگر بیماری های روانی نیز در فرد تشخیص داده شوند و به خوبی درمان شوند.

سردرد، مشکلات گوارشی، مشکلات سیستم ایمنی بدن، سرگیجه، درد در قفسه سینه یا ناراحتی در سایر نقاط بدن شایع است.

غالباً پزشکان علائم را بدون اطلاع از ابتلا به PTSD درمان می کنند. بنابراین به پزشکان توصیه می شود در صورت دیدن بیماری که علائم جسمی وی با مشخصات بیماری به طور کامل مطابقت ندارد، از بیماران در مورد تجربه خشونت، حوادث اخیر و وقایع آسیب زا سؤال کنند.

اختلال استرس پس از سانحه در کودکان

کودکان نیز نسبت به این اختلال ایمن نیستند. طبق تحقیقات، دو سوم کودکان تا سن 16 سالگی حداقل یک واقعه حادثه ساز را از سر گذرانده اند.

حوادث دردناک در کودکی عبارتند از:

• آزار جسمی، جنسی و روانی
• خشونت در مدرسه یا جامعه
• دیدن یا تجربه کردن خشونت خانگی
• فجایع طبیعی
• تروریسم
• سواستفاده جنسی تجاری
• از دست دادن یک عزیز
• بیماری صعب العلاج یا تصادف

از آنجا که پردازش تجربه های سخت برای کودکان دشوارتر است و آنها بیشتر تحت تاثیر حوادث عاطفی قرار می گیرند، لازم است که خانواده ها از کودک مراقبت کنند و اجازه دهند او در مورد تجربه اش حرف بزند.

بخش مهمی از بهبودی کودک، دریافت حمایت از اطرافیان و خانواده است. داشتن این سیستم همراهی برای دستیابی به استراتژی های سازگاری و بهبودی سریع تر لازم است.

PTSD چه تاثیری در زندگی کودک دارد؟

کودکان کمتر از 6 سال ممکن است علائم اختلال را از خود نشان ندهند، در عوض اضطراب خود را به شکل زیر نشان می دهند:

• ترس از غریبه ها
• پرهیز از تمام موقعیت ها فارغ از ارتباط آنها با حادثه (ترس از رفتن به مدرسه یا مکان های عمومی)
• ترس از اعضای خانواده
• بازی های تروماتیک (بازسازی حادثه مثلا غرق شدن عروسک ها)
• پسروی رشد (مکیدن انگشت یا خیس کردن رختخواب)

کودکان در سن مدرسه دیگر حوادث را فراموش نمی کنند، و علائم زیر را از خود نشان می دهند:

باور به الهام و نشانه ها:

کودک به این باور می رسد که برخی چیزها خبر از حادثه می دهند. برای مثال، اگر در روز حادثه باران می بارید، کودک به این نتیجه می رسد که باران نشانه وقوع حادثه ای بد است.

بازی های تروماتیک:

مشابه خردسالان، کودکان در سن مدرسه نیز احساسات خود را در بازی نشان می دهند.

بالاتر از 8 سال، کودک علائمی مشابه بزرگسالان از خود نشان می دهد. بین 12 تا 18 سالگی، رفتارهای بی ادبانه، توهین آمیز و خشونت طلبی نیز به علائم بیمار اضافه می شود.

برخی از کودکان نیز دچار احساس گناه نسبت به حادثه می شوند و خود را سرزنش می کنند یا به دنبال انتقام برمی آیند.

چه زمانی باید به روانشناس مراجعه کرد؟

تشخیص نیاز بازمانده یک حادثه به روانشناس اهمیت زیادی دارد.

معمولا، بیمار تا مدتی احساس تنش می کند، اما پس از آن بهبود می یابد.

چنانچه علائم فرد طرف مدت 4 هفته از حادثه ناگوار بین نرفت، لازم است که با روانشناس صحبت کند.

اگر علائم تنش در فرد بسیار شدید است یا به نظر می رسد در زندگی روزمره او تداخل ایجاد کرده، باید به وضعیت فرد توجه بیشتری بکنید.

نشانه های واکنش عاطفی شدید، رفتارهای خطرناک، خوددرمانی مانند مصرف الکل یا دارو را در فرد زیر نظر بگیرید.

به حرف های او درباره آسیب به خود یا دیگری دقت کنید. در این موارد هرگز موضوع را نادیده نگیرید. زمانی که پای جان افراد در میان است باید هرچه سریع تر اقدام کنید.

این نوع رفتارها چراغ قرمزی برای نیاز بازمانده به مراجعه به روانشناس پس از بروز یک فاجعه است.

پیشگیری از خودکشی در فرد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

بر اساس مداخلات پیشگیری از خودکشی نادیده گرفتن یا دست کم گرفتن احتمال آسیب رساندن به خود در فرد دچار این اختلال کاملا اشتباه است.

در عوض بهتر است تا زمان دریافت کمک تخصصی از سوی یک درمانگر ماهر در پیشگیری از خودکشی، به او گوش دهیم و با وی همدردی کنیم.

برخی می ترسند که اگر از شخص در مورد وجود افکار خودکشی سوال کنند، واقعا اتفاق بدی بیافتد. اما این امر درست نیست. در واقع بسیاری از افرادی که در چنین شرایطی بوده اند عنوان کرده اند که زمانی که از آنها در این مورد سوال می شد احساس راحتی می کردند.

برای این کار می توانید از سوالات زیر استفاده کنید:

• آیا تا به حال به آسیب زدن به خود یا دیگری فکر کرده ای؟
• برنامه ای برای آسیب زدن به خود یا دیگری داری؟
• آیا ابزار یا روشی برای آسیب زدن به خود یا دیگری در اختیار داری؟

به یاد داشته باشید که قرار نیست با این سوالات بیمار را مورد ارزیابی قرار دهید یا تشخیصی در مورد او داشته باشید. بلکه هدف از این سوالات تعیین نیاز بازمانده به مراجعه به روانشناس پس از بروز یک فاجعه است.

چگونه فرد بازمانده را به مراجعه به روانشناس پس از بروز یک فاجعه تشویق کنیم؟

برای او مشخص کنید که دلیل چنین پیشنهادی صرفا علاقه شما به اوست.

سعی کنید به حریم خصوصی او احترام بگذارید.

به او دلایل اینکه فکر می کنید او به کمک تخصصی از سوی روانشناس نیاز دارد را بگویید. برخی از رفتارهایی را که از سوی او مشاهده کرده اید بیان کنید. هدف شما نباید مقابله و مبارزه طلبی با فرد بازمانده باشد. بلکه در عوض با نشان دادن حس همدلی و همراهی خود سعی کنید نگرانی خود را نسبت به شرایط او نشان دهید.

برخی از افراد نگرانی های شما را درک می کنند و از شنیدن این پیشنهاد ناراحت نمی شوند. اما همواره این گونه نیست. نسبت به فرد آسیب دیده صبور باشید و به او فرصت پاسخگویی بدهید. اگر فرد عکس العملی نسبت به پیشنهاد شما نداشت، کمی به او زمان بدهید تا به پیشنهاد شما فکر کند.

چنانچه احتمال آسیب رساندن به خود یا دیگری وجود دارد، لازم است که بدون رضایت فرد، او را به یک روانشناس ارجاع دهید. بدین منظور می توانید با اورژانس اجتماعی تماس بگیرید یا به یک مرکز مشاوره تخصصی مراجعه کنید.

راهکارهایی برای کنار آمدن با اختلال استرس پس از سانحه

بایدها:

• زندگی خود را تا حد امکان طبیعی و بی دغدغه حفظ کنید.
• به روتین همیشگی زندگیتان بازگردید.
• در مورد اتفاقی که رخ داده با کسی که به او اعتماد دارید حرف بزنید.
• تمرینات آرامش بخشی را انجام دهید.
• دوباره به جایی که حادثه دردناک رخ داده بازگردید.
• به روال کاری قبل بازگردید.
• زمانی را به بودن در کنار خانواده و دوستان اختصاص دهید.
• به خوبی تغذیه و ورزش کنید.
• در زمان رانندگی و انجام کارهای حساس دقت بیشتری داشته باشید.
• به طور کلی بیشتر به رفتارها و حرکاتتان دقت کنید (احتمال تصادف کردن در این دوره بیشتر است).
• با روانشناس/روانپزشک/ مشاور روانشناسی حرف بزنید.
• انتظار بهبودی را در خود داشته باشید.

نبایدها:

• خودتان را سرزنش نکنید. علائم این اختلال نشانه ضعف نیستند، بلکه واکنش طبیعی انسان به حادثه ای ناراحت کننده و ترسناک هستند.
• از حرف زدن در مورد آن ابا نداشته باشید.
• انتظار نداشته باشید که علائم بیماری به سرعت از بین بروند. آنها تا مدتی با شما خواهند بود.
• از خود انتظار بیش از حد نداشته باشید. کمی به خودتان استراحت بدهید.
• بیش از حد خودتان را خسته نکنید.
• از دیگران دوری نکنید.
• وعده های غذایی را فراموش نکنید.
• از مصرف الکل، مواد مخدر و مقدار زیادی کافئین خودداری کنید.

طرز برخورد با شخص مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه

انجام دادن این رفتارها با بیمار اشتباه است:

• اجازه ندادن به او برای حرف زدن در مورد حادثه
• دوری کردن از او
• عصبانی شدن به خاطر ترس ها و نگرانی هایش
• ضعیف خواندن او
• سرزنش کردن وی
• گفتن اینکه او را درک می کنید (شما او را درک نمی کنید)
• تاکید بر اینکه او خوش شانس بوده که جان سالم به در برده است (در بسیاری از موارد فرد از نجات یافتن خود خوشحال نیست)
• کوچک و بی اهمیت شمردن حادثه
• گفتن حرف هایی از قبیل «به خودت بیا» یا «خودت را جمع کن»

این کارها هیچ کمکی به بیمار نمی کند، بلکه شرایط را بدتر می کند. درک می کنیم که گاهی حوادث آنقدر ناراحت کننده هستند که ترجیح می دهید آنها را فراموش کنید و از آنها حرف نزنید. اما این کار باعث می شود که بیمار با احساسات منفی خود تنها بماند. اجازه دهید اگر می خواهد در مورد حادثه حرف بزند.

هر گونه تغییر در رفتار او را زیر نظر داشته باشید. این می تواند شامل عملکرد ضعیف در مدرسه یا محل کار باشد یا خرابکاری های ریز و درشت ناشی از حواس پرتی باشد.

علائمی مانند خشم، تحریک پذیری، افسردگی، از بین رفتن انگیزه و تمرکز را در او زیر نظر داشته باشید.

به او زمان بدهید تا در صورت تمایل از تجربه اش با شما حرف بزند.

اگر مایل به حرف زدن بود، اجازه دهید هر چه می خواهد بگوید. میان صحبت هایش نپرید و جریان فکری او را قطع نکنید.

تشخیص PTSD

برای آنکه اختلال استرس پس از سانحه در شما تشخیص داده شود، لازم نیست تمام علائم را داشته باشید.

در واقع، به ندرت کسی تمام علائم فوق را دارد. تنها کافی است از هر دسته برخی از علائم در شما مشاهده شود.

دو نکته در تشخیص  این اختلال می تواند کمک کند:

اول: اگر از هر دسته حداقل یک علامت را در خود می بینید و علائم شما تنها پس از حادثه ایجاد شده اند، ممکن است دچار پی تی اس دی باشید. اگر علائم اضطراب قبل از حادثه نیز در شما دیده می شد، ممکن است PTSD نباشد.

دوم: اینکه پس از یک حادثه نگران تر باشید، طبیعی است. اما این نگرانی باید به تدریج کمتر شود. اگر هیچ یک از علائم شما تسکین نمی یابند، شاید به اختلال استرس پس از سانحه مبتلا هستید.

برای تشخیص، به اطلاعات دیگری هم نیاز است که باید به آنها پاسخ دهید:

• واکنش شما به واقعه چه بوده است؟
• از چه زمانی علائم شما شروع شده است؟
• چه مدتی است که علائم در شما دیده می شوند؟
• علائم این اختلال چه مشکلی در زندگیتان به وجود آورده اند؟

درمان PTSD

دارودرمانی، روان درمانی (درمان بیمار از طریق گفتگو) یا ترکیبی از هر دو، درمان اصلی برای افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه است.

هر کس با دیگری متفاوت است و اختلال استرس پس از سانحه نیز به طرز متفاوتی در هر فرد دیده می شود.

بنابراین درمانی که در یک فرد موثر است ممکن است در فرد دیگر اثربخش نباشد. درمان توسط متخصص دارای تجربه در این زمینه اهمیت دارد. در برخی افراد لازم است برای بهبود علائم روش های درمانی متعددی امتحان شود.

اگر شخص در معرض حادثه آسیب زای مداوم قرار گرفته باشد، مانند داشتن رابطه خشونت آمیز، احتمال بروز سایر بیماری های روانی نیز در او وجود دارد. در این شرایط لازم است وجود از اختلال هراس، افسردگی، سوء مصرف مواد مخدر و احساس خودکشی نیز در مراجع بررسی شود و تمام آنها درمان شوند.

دارودرمانی:

بیشترین مطالعه در مورد داروهای موثر در درمان اختلال استرس پس از سانحه بر روی داروهای ضد افسردگی انجام شده است که ممکن است به کنترل علائم این اختلال مانند ناراحتی، نگرانی، خشم و احساس بی حس شدن از درون کمک کنند.

داروهای ضد افسردگی و داروهای دیگر ممکن است همراه با روان درمانی تجویز شوند. ممکن است داروهای دیگری نیز در درمان علائم خاص این اختلال مفید باشند.

به عنوان مثال، تحقیقات نشان داده اند که پرازوزین (Prazosin) ممکن است در درمان اشکال در خواب، به ویژه کابوس هایی که معمولا مبتلایان تجربه می کنند مفید واقع شود. هر چند که این دارو هنوز در این زمینه تایید FDA را به دست نیاورده است.

برای یافتن بهترین دارو یا ترکیب دارویی و مناسب ترین دوز دارو، پزشک و بیمار باید با یکدیگر همکاری کنند.

روان درمانی:

در این روش با بیمار در مورد حادثه و احساس او و مسائل مرتبط گفتگو می شود. روان درمانی می تواند به صورت یک به یک یا گروهی انجام شود.

درمان استرس پس از سانحه با استفاده از گفتگو درمانی معمولا 6 تا 12 هفته طول می کشد، اما می تواند طولانی تر هم شود. دریافت حمایت از سوی خانواده و دوستان می تواند بخش مهمی از بهبودی باشد.

بسیاری از انواع روان درمانی می توانند به افراد مبتلا به PTSD کمک کنند. برخی از انواع آن به طور مستقیم علائم اختلال را هدف قرار می دهند. سایر درمان ها بر مشکلات اجتماعی، خانوادگی یا شغلی تمرکز می کنند. پزشک یا درمانگر ممکن است درمان های مختلفی را با توجه به نیازهای هر فرد ترکیب کنند.

روان درمانی بر چندین عامل کلیدی تأکید دارد، از جمله آموزش علائم، آموزش مهارت های لازم برای کمک به شناسایی محرک عوامل و مهارت های مدیریت علائم.

گفتگو درمانی به افراد روش های مفیدی را جهت واکنش به حوادث ترسناک آموزش می دهد که محرک بروز علائم این اختلال هستند. بر اساس این هدف کلی، انواع درمان ممکن است:

در مورد حادثه آسیب زا و اثرات آن آموزش دهد.

از مهارت های آرامش دهی و کنترل خشم استفاده کند.

برای خواب بهتر، رژیم غذایی و عادات ورزشی نکاتی را ارائه دهد.

به افراد در شناسایی و مقابله با گناه، شرم و سایر احساسات مرتبط با حادثه آسیب زا کمک کند.

بر تغییر نحوه واکنش افراد به علائم اختلال استرس پس از سانحه تمرکز کند. به عنوان مثال، درمان به افراد کمک می کند تا با چیزهای یادآوری کننده حادثه آسیب زا روبه رو شوند.

درمان از طریق مواجهه:

این روش درمانی به افراد در مواجهه و کنترل ترس کمک می کند. درمانگر به صورت ایمن و به تدریج فرد را در معرض حادثه آسیب زایی قرار می دهد که پیش از این تجربه کرده است.

این روش از تصویرسازی، نوشتن یا بازدید از مکان حادثه استفاده می کند. درمانگر از این ابزارها برای کمک به فرد جهت مقابله با احساسات خود استفاده می کند.

استفاده از بازی های رایانه ای نیز در مراحل اولیه مواجهه درمانی می تواند مفید باشد.

بازسازی شناختی:

این روش به درک بهتر خاطرات بد کمک می کند. گاهی فرد حادثه را به نحو متفاوتی از آنچه روی داده است به یاد می آورد. بنابراین برای چیزی که در آن مقصر نبوده اند احساس شرم یا گناه می کنند. درمانگر به بیمار کمک می کند که به حادثه به صورت واقع بینانه نگاه کند.

گروه درمانی:

این روش شامل جلساتی می شود که در آن تمامی افراد تجربه یکسانی را از سر گذرانده اند.

حرف زدن در مورد مشکلات و تجربه فرد در چنین فضایی ساده تر است.

کدام روش برای درمان اختلال استرس پس از سانحه موثرتر است؟

در حال حاضر، تحقیقات نشان می هند که تمامی درمان ها موثر هستند. اطلاعات کافی مبنی بر برتر بودن یک روش بر دیگری وجود ندارد. هنوز مشخص نیست کدام تکنیک در روان درمانی یا مشاوره می تواند به بیمار بهتر کمک کند.

بنابراین، این روانشناس است که تشخیص می دهد کدام روش را در مورد شما امتحان کند.

در حال حاضر، ترجیح داده می شود که روان درمانی و مواجهه درمانی قبل از دارو درمانی روی بیمار انجام شوند. چنانچه بیمار اضطراب شدید داشت، دارو درمانی توصیه می شود.

توصیه ای از مشاوران سیمیآروم

اختلال استرس پس از سانحه گاه تا 3 سال در فرد باقی می ماند. علائم این اختلال فشار زیادی به بدن و روان شما وارد می کند.

در کنار استفاده از خدمات مشاوره روانشناسی آنلاین یا حضوری، با انتخاب سبک زندگی سالم می توانید روند درمان خود را تسریع ببخشید.

مشاوران تلاش می کنند با آموزش مهارت های سازگاری و سبک زندگی و ارائه راهکارهایی برای تغییر در زندگی مانند زمان استراحت، رژیم غذایی، پرهیز از الکل و دیگر عادات سالم به شما در رسیدن به آرامش و خلاصی از استرس کمک کنند.

آیا تا به حال حادثه ناخوشایندی را از سر گذرانده اید؟

واکنش شما به این حادثه چه بوده است؟