فهرست مطالب
خانه » تربیت فرزند »
آمارها نشان می دهد که در حدود ۲ میلیون کودک در آمریکا در ده سال گذشته از پدر خود به دلیل ماموریت نظامی دور بوده اند. برخی از این کودکان تنها از یکی از والدین و برخی دیگر از هر دو آنها دور مانده اند. دلایل دیگری نیز برای دوری طولانی مدت از یکی از والدین، اغلب پدر، وجود دارد که عبارتند از مهاجرت، اشتغال به مشاغل اقماری، کار در شهر دیگر، تحصیل و از این جمله. دوری از والدین می تواند احساسات مختلفی را در کودک به وجود آورد که شامل ترس، اضطراب، خشم و ناراحتی می شود. دلتنگی برای والدین راه دور می تواند تاثیرات رفتاری و روانی زیادی بر کودک به جای بگذارد. این مسئله مسئولیت والد دیگر را در مراقبت از سلامت روان کودک سنگین تر می کند.
شاید طولانی ترین زمان دوری از والدین و فرزندان به مهاجرت مربوط شود که در برخی موارد جمع شدن دوباره خانواده دورهم بیشتر از دو سال طول می کشد. اعزام به جنگ نیز گاهی دوری ۳ تا ۱۲ ماهه را بین اعضای خانواده رقم می زند. در مشاغل اقماری این دوری همانطور که از نامش پیداست هر ماه تکرار می شود و فاصله ای دو تا سه هفته ای بین هر ملاقات وجود دارد.
مراحل دوری از والدین:
با شنیدن جدا شدن از یکی از والدین به یاد خداحافظی های اشک بار و آویزان شدن از گردن پدر/مادر می افتید. اما این تنها بخشی از یک تصویر بزرگ تر است. جدایی از والدین و تاثیر آن بر روان کودک در سه مرحله رخ می دهد:
پیش از جدایی:
در روزها و ماه های قبل از جدایی از والدین، خانواده با مسائل مختلفی دست به گریبان است، از جمله روند حقوقی، اعطای وکالت و حضانت، امور سفارت یا دیگر مسائل اداری، جمع کردن وسایل و خداحافظی از اطرافیان. همه این مراحل می توانند باعث احساس نگرانی، اضطراب و گیجی در کودک شوند.
جدایی:
با رفتن یکی از والدین، کودک دچار احساس خلا، تنهایی، طرد شدن و دلتنگی برای والدین راه دور می شود. برخی از کودکان از استراتژی های سازگاری استفاده می کنند و در این مدت به استقلال بیشتری دست می یابند. انتظار برای بازگشت والد یا رفتن کودک برای پیوستن به او پر از هیجان و نگرانی است.
وصال:
در این دوره خانواده پس از پیوستن به یکدیگر فاز «ماه عسل» را تجربه می کنند. اما کمی پس از آن، بسیاری از خانواده ها دچار مشکل سازگاری مجدد با یکدیگر می شوند. چیزهای زیادی از زمان نبود پدر عوض شده است و خانواده باید با همه آنها کنار بیاید.
دلتنگی برای والدین راه دور در سنین مختلف:
دلتنگی برای والدین راه دور در هر کودک متفاوت است و در این میان سن نقش مهمی بازی می کند. تحقیقات نشان می دهند که حتی نوزادان نیز به فقدان یکی از والدین خود واکنش نشان می دهند.
کودکان پیش دبستانی:
کودکان کم سن و سال دلیل دوری از پدر یا مادر خود را متوجه نمی شوند و دچار مشکلات بیشتری در این رابطه می شوند. آنها به حمایت و پشتیبانی بیشتری نیاز دارند، دائما باید به آنها ثابت شود که دوستشان دارند، در امنیت هستند و هیچ مسئله بدی موجب دوری از والد نشده است.
تحقیقات نشان می دهد که دوری از والد در کودکان پیش دبستانی موجب واکنش عاطفی شدید تر، شامل اضطراب، افسردگی، دردهای روان تنی، و انزوا می شود. کودک ممکن است نسبت به والدی که در کنارش مانده است علائم اضطراب جدایی را نشان دهد و الگوی خواب و غذا خوردن او تغییر کند.
کودکان در سن مدرسه:
تحقیقات نشان می دهد که سلامت روان و استرس والد نزدیک به کودک در سطح استرس و سلامت روان کودک دور مانده از والد اهمیت دارد. کودکانی که دارای والد جوان تری بودند و والد از دوری همسرش دچار استرس شده است، دلتنگی برای والدین راه دور را بیشتر تجربه کردند.
نوجوانان:
نوجوانان در این سن بیشتر از آنکه نگران جدایی از والد خود باشند، نگران سلامتی او هستند. از جنبه مثبت، دوری از والدین باعث بهبود مسئولیت پذیری و بلوغ در نوجوان می شود. از جنبه منفی، نبود طولانی مدت یکی از والدین در خانه باعث بروز مسائل ناسازگاری عاطفی در نوجوان می شود.
کمک به رفع دلتنگی برای والدین راه دور:
تحقیقات نشان می دهد که در صورت مهاجرت یا ماموریت بلند مدت والد، حدود شش ماه طول می کشد تا خانواده به احساس معمول و روتین زندگی خود بازگردد. با استفاده از استراتژی های زیر می توانید به رفع دلتنگی برای والدین راه دور کمک کنید.
از والد راه دور بخواهید ویدئو ضبط کند یا قصه شب بخواند:
اگر امکان ارتباط بین شما وجود دارد، انجام چنین کاری باعث می شود که کودک با شنیدن صدا و تصویر پدر یا مادر خود احساس آرامش کند.
در مورد والد راه دور به دفعات صحبت کنید:
گاهی والدی که در خانه مانده است می ترسد که حرف زدن از پدر/مادر باعث تشدید دلتنگی برای والدین راه دور شود. این در حالی است که حرف زدن در مورد شرایط و وضعیت والد راه دور باعث آرامش فرزند می شود.
تسهیل ارتباط بین والد و فرزند:
در صورتی که امکان ارتباط تلفنی یا تصویری وجود دارد، و در صورتی که کودک با چیزهای ترسناکی رو به رو نمی شود (در صورت اعزام به جنگ یا وقوع حادثه برای والد)، ارتباط بین این دو را تسهیل کنید. می توانید از فرزندتان بخواهید نامه بنویسید یا برای پدر/مادر راه دورش نقاشی بکشد.
پوشش رسانه را برای فرزندتان محدود کنید:
اگر والد راه دور به منطقه خطرناکی اعزام شده است، اخبار رسانه ها سطح اضطراب و دلتنگی برای والدین راه دور را در کودکان افزایش می دهد. اگر به نوجوان خود اجازه دسترسی به اخبار را داده اید، در مورد شرایط و وضعیت با او به طور متناوب صحبت کنید.
در مورد احساس کودک حرف بزنید:
از کودک بخواهید در مورد احساسش در نبود پدر/مادر صحبت کند. به او اطمینان بدهید که داشتن احساسات مختلف در این دوره طبیعی است. احساسات کودک خود را تایید کنید و در مورد روش های کنار آمدن با آن با فرزند خود صحبت کنید.
راهکارهای زیر نیز به رفع دلتنگی برای والدین راه دور کمک می کند:
اوضاع خانه را به صورت همیشگی ادامه دهید و تغییری در روال زندگی ایجاد نکنید.
در مورد مشکلات مهاجرت یا مسائل والد راه دور در مقابل کودکان صحبت نکنید.
توجه اختصاصی به فرزند خود داشته باشید و برای او زمان بگذارید. آخر هفته ها با هم به تفریح بروید.
قوانین خانه را در نبود پدر/مادر ثابت نگه دارید.
از سلامت خود به عنوان والد مراقبت کنید.
در صورت مشاهده علائم بی قراری، تحریک پذیری و افسردگی کودک، از مشاور کودک و نوجوان کمک بگیرید.
