فهرست مطالب
- افسردگی چیست؟
- آمارها در مورد افسردگی چه می گویند؟
- آمارها در مورد شیوع افسردگی در ایران چه می گویند؟
- انواع اختلالات افسردگی
- علائم کلی بیماری افسردگی
- چه چیزی افسردگی نیست؟
- علل ابتلا به افسردگی چیست؟
- ریسک فاکتورهای این بیماری چیست؟
- عوارض ابتلا به افسردگی
- چطور می توان از افسردگی پیشگیری کرد؟
- بیمار افسرده چه کاری می تواند برای کمک به شرایط خود بکند؟
- ریسک خودکشی در بیماران چقدر است؟
- اگر احساس افسردگی کردم، چه باید بکنم؟
- چطور می توان به یک همسر افسرده کمک کرد؟
- برای کمک به همسر یا دوست افسرده خود
- نبایدهای رفتاری با یک فرد افسرده
- روشهای بهبود افسردگی
خانه » افسردگی »
بیمار افسرده احساس می کند باری سنگین را روی دوش خود حمل می کند. هر چند افسردگی احساس تنهایی به بیمار می دهد، اما او اصلا تنها نیست. میلیون ها نفر در سراسر جهان هر ساله به این بیماری دچار می شوند و از آن یکی از رایج ترین بیماری های روانی در تمام جهان ساخته است.
رسیدن به درک بهتری از این بیماری می تواند سفری به سمت بهبودی باشد. با ما همراه باشید تا هر آنچه در مورد این بیماری روانی نیاز دارید را در اختیارتان قرار دهیم. افسردگی چیزی فراتر از احساس غم و اندوه است. همه ما گاهی احساس غم و ناامیدی می کنیم، اما این بیماری جدی تری است.
این بیماری روانی با مشخصه احساس غم طولانی مدت و فقدان علاقه به انجام فعالیت های روزمره طبقه بندی می شود. در صورتی که این علائم بیش از دو هفته ادامه یابند، می توان آن را یک اپیزود افسردگی در نظر گرفت.
افسردگی چیست؟
از نظر پزشکی، افسردگی یک اختلال خلقی است که باعث احساس مدوام غم و از دست دادن علاقه به چیزهایی می‌شود که به طور کلی از آنها لذت می‌بردیم.
افسردگی بر احساس، افکار و رفتار ما تأثیر می‌گذارد و می‌تواند بر توانایی ما در عملکرد روزانه اختلال ایجاد کند. افسردگی علائم متفاوتی دارد که بعضی از ما نمی‌دانیم.
آمارها در مورد افسردگی چه می گویند؟
- در سراسر جهان تقریبا 350 میلیون نفر با این بیماری دست و پنجه نرم می کنند.
- میزان ابتلای زنان به این بیماری بیشتری از مردان است. حدود 8.7 درصد از زنان دچار این بیماری روانی هستند که این رقم در مردان 5.3 است.
- هر چند میانگین سنی ظهور علائم حدود 32 سال است، اما افراد بسیار جوان و مسن را نیز درگیر می کند (منبع).
- شیوع افسردگی اساسی در بین افراد 18 تا 25 سال در بالاترین میزان قرار دارد.
- نرخ خودکشی در بین بیمارانی که برای درمان اقدام نکرده اند، حدود 20 درصد است.
- همراه با دیگر بیماری ها در افراد دیده می شود. حدود 25 درصد از مبتلایان به سرطان دچار افسردگی نیز می شوند. نرخ این بیماری در بیماران دارای سکته قلبی 20 تا 27 درصد و در بیماران مبتلا به پارکینسون بیش از 50 درصد است.
- افسردگی دومین بیماری روانی شایع در مبتلایان به HIV است.
آمارها در مورد شیوع افسردگی در ایران چه می گویند؟
بنا بر آمار و با توجه به آخرین نظرات کارشناسان و مسئولین وزارت بهداشت، آمار این بیماری روانی در ایران به طور میانگین حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است. به طور کلی، بیشترین اختلالات روانی در افراد متاهل، افراد مسن و زنان دیده می شود.
بر اساس گزارش انجمن روانشناسی ایران، سهم زنان ایرانی از اختلال روانی، سه تا چهار برابر بیشتر از حد معمول است. استاندارد افسردگی زنان در جهان بین پنج تا هفت درصد است، اما در ایران چیزی بین ۱۵ تا ۲۸ درصد است.
آمارها، همچنین، نشان می دهند استان های تهران، فارس، اصفهان و چهارمحال بختیاری بیشترین شیوع افسردگی اساسی را دارند که میزان آن بیش از ۴ درصد است (منبع).
انواع اختلالات افسردگی
اختلال افسردگی انواع مختلفی دارد که در مقاله انواع افسردگی میتوانید با آنها آشنا شوید. تعدادی از انواع افسردگی عبارت است از:
- افسردگی اساسی (MDD)
- اختلال افسردگی مداوم(PDD)
- اختلال دوقطبی
- افسردگی پس از زایمان(PPD)
- اختلال دیسفوریک پیش از قاعدگی (PMDD)
- افسردگی فصلی (SAD)
- افسردگی غیر معمول
- افسردگی روانی یا سایکوتیک
علائم کلی بیماری افسردگی
غم تنها بخش کوچکی از این بیماری روانی است. برخی از بیماران حتی دچار غم و ناراحتی نمی شوند.
این بیماری علائم زیادی دارد که بسیاری از آنها جسمی است. چنانچه بیشتر از دو هفته علائم زیر را در خود یا یکی از عزیزانتان مشاهده کردید، به مشاور/روانشناس مراجعه کنید:
- احساس غم، اضطراب، و خلاء
- بیچارگی و بدبینی
- احساس گناه، بی ارزشی و بیچارگی
- فقدان علاقه به کار و فعالیت های لذت بخش پیشین
- کاهش انرژی، خستگی و کند شدن
- اشکال در تمرکز، به یاد آوردن و تصمیم گیری
- تغییر در اشتها و وزن
- اشکال در خواب، بیدار شدن در صبح یا خواب بیش از حد
- فکر کردن به مرگ و خودکشی
- علائم جسمی مزمن فاقد تشخیص پزشکی و تایید در آزمایشات
- بی قراری و تحریک پذیری
برای آگاهی بیشتر در رابطه با علائم و نشانه‌های افسردگی کلیک کنید
چه چیزی افسردگی نیست؟
افسردگی با نوسانات خلقی که افراد در اثر اتفاقات روزمره زندگی تجربه می کنند، متفاوت است. واکنش های عاطفی موقت ما به چالش های زندگی نیز افسردگی تلقی نمی شوند. در عین حال، حتی احساس غم ناشی از مرگ یکی از اطرافیان و عزیزان نیز به خودی خود افسردگی نیست، مگر آنکه تداوم پیدا کند.
علل ابتلا به افسردگی چیست؟
وجود برخی عوامل فرد را مستعد ابتلا به بیماری های روانی می کند. برخی از عوامل موثر در ابتلا به این بیماری عبارتند از:
- تنهایی و انزوا
- فقدان حمایت اجتماعی
- تجربه حادثه ای استرس آور در این اواخر
- مشکلات ازدواج و رابطه عاطفی
- تروما و آزار در کودکی
- مشکلات مالی
- سوءمصرف مواد مخدر و الکل
- بیکاری
- مشکلات سلامتی و درد مزمن
ریسک فاکتورهای این بیماری چیست؟
ریسک فاکتور به معنی وجود عواملی است که احتمال بروز بیماری را در فرد افزایش می دهند، اما وجود آنها لزوما به بیماری نمی انجامد. برخی از ریسک فاکتورهای افسردگی عبارتند از:
بیولوژی:
برخی مواد شیمیایی در مغز افراد افسرده کمتر یا بیشتر از حد معمول است. تغییر در شیمی مغز نقش مهمی در ابتلا به بیماری بازی می کند.
شناختی:
افکاری که دارای افکار منفی و عزت نفس پایین هستند، بیشتر از دیگران در معرض خطر قرار دارند.
جنسیت:
زنان به لحاظ بالینی دو برابر مردان مستعد ابتلا به افسردگی هستند. علت این امر هنوز مشخص نیست، اما می تواند به دلیل تغییرات هورمونی زنان در دوره های مختلف عمر باشد. دلیل دیگر این امر استرس هایی است که زنان به دلیل مسئولیت های متعدد خود می کشند.
همزمانی بیماری ها:
ابتلا به برخی بیماری های جسمی، مانند بیماری قلبی، سرطان، بیماری پارکینسون، دیابت، آلزایمر و بیماری های هورمونی می تواند ریسک ابتلا به بیماری های روانی مانند افسردگی را افزایش دهد .
دارو:
عوارض برخی داروها نیز ریسک بیماری را بالا می برد .
ژنتیک:
سابقه خانوادگی می تواند ریسک ابتلا به این بیماری را در شما افزایش دهد.
عوارض ابتلا به افسردگی
افسردگی یک بیماری روانی است که می تواند اثرات منفی زیادی بر بیمار و خانواده داشته باشد. در صورت عدم درمان، شرایط بیماری پیچیده تر می شود و مشکلات سلامتی، رفتاری و عاطفی برای او به وجود می آید که تمام زندگیش را تحت تاثیر قرار می دهد.
برخی از عوارض افسردگی و عدم پیگیری درمان عبارتند از:
- وزن زیاد و چاقی که می تواند به بیماری قلبی و دیابت منجر شود.
- درد و بیماری جسمی
- اعتیاد به مواد مخدر و الکل
- اضطراب، اختلال پانیک و فوبیای اجتماعی
- اختلافات خانوادگی، مشکلات زناشویی و عاطفی
- مشکل در مدرسه و محل کار
- انزوای اجتماعی
- احساس خودکشی، تلاش برای خودکشی
- خودزنی
چطور می توان از افسردگی پیشگیری کرد؟
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از این بیماری وجود ندارد، اما برخی استراژی ها می توانند به پیشگیری از افسردگی شما کمک کنند:
- استرس خود را کنترل کنید. با روش های بهبود انعطاف پذیری در زندگی و تقویت عزت نفس آشنا شوید و آنها را تمرین کنید.
- از خانواده و دوستان به خصوص در زمان های بحران و تنهایی کمک بگیرید.
- با ظهور اولین نشانه های بیماری به دنبال درمان برآیید تا درمان آن ساده تر شود.
- برای پیشگیری از عود، دوره درمان خود را تکمیل کنید.
بیمار افسرده چه کاری می تواند برای کمک به شرایط خود بکند؟
- اهداف معقولی برای خود داشته باشید و وظایف زیادی را در دوره درمان تقبل نکنید.
- سعی کنید در جمع باشید و به کسی برای گفتن حرف هایتان اعتماد کنید.
- در فعالیت هایی که از آن لذت می برید، شرکت کنیدد.
- کمی ورزش کنید.
- به یاد داشته باشید که بهبودی کمی زمان می برد و باید صبور باشید.
- تا زمانی که بیماری شما به طور کامل خوب نشده است، تصمیمات مهم در مورد زندگیتان نگیرید. تصمیم به طلاق، ازدواج، ترک تحصیل، تغییر شغل یا جدایی از خانواده با ریسک بالایی همراه است.
- اجازه دهید خانواده و دوستان به شما کمک کنند.
ریسک خودکشی در بیماران چقدر است؟
افسردگی عامل مهمی برای اقدام به خودکشی است. ناامیدی عمیق و حس بیچارگی که همراه با این بیماری روانی ایجاد می شود، از خودکشی تنها چاره ممکن برای رهایی از درد می سازد.
چنانچه یکی از اطرافیان شما درباره خودکشی حرف می زند یا رفتار عجیبی دارد، به دنبال نشانه های خطر باشید. برخی از نشانه های خطر عبارتند از:
- حرف زدن در مورد کشتن یا آسیب زدن به خود
- ابراز احساس منفی، ناامیدی و گیر کردن در شرایط بد
- اشتغال دائمی به مرگ
- بی پروا رفتار کردن به نحوی که انگار آرزوی مرگ دارد (برای مثال، رد کردن چراغ قرمز با سرعت بالا)
- تماس گرفتن یا ملاقات با افراد برای خداحافظی
- سامان دهی به امور (اهدا کردن اموال باارزش، وصیت کردن و تمام کردن امور نیمه تمام)
- گفتن اینکه «نبودن من برای همه بهتر است»
- تغییر ناگهانی از افسردگی شدید به آرام بودن و شادی
اگر احساس افسردگی کردم، چه باید بکنم؟
ابتدا از یک پزشک عمومی وقت بگیرید. مصرف برخی داروها و برخی بیماری ها مانند اختلال در تیروئید نیز می توانند علائم مشابهی با این اختلال روانی ایجاد کنند.
پزشک می تواند احتمال بیماری های جسمی را رد کند. در صورتی که هیچ نوع عارضه پزشکی برای حالت های شما تشخیص داده نشد، گام بعدی معاینه روانشناسی است. شما باید در جلسه مشاوره افسردگی برای پاسخگویی به موارد زیر آماده باشید:
- شرح تمامی علائم و نشانه ها
- زمان شروع بیماری
- شدت علائم
- تکرار علائم در دوره های پیشین
- سابقه درمان روانشناسی/روانپزشکی
- اطلاعات شخصی شامل استرس ها و تغییرات اخیر در زندگی
- تمامی داروها و ویتامین های مصرفی
روانشناس/روانپزشک سابقه خانوادگی و وضعیت فعلی شما را به طور کامل بررسی خواهد کرد. مصرف الکل، مواد مخدر و فکر کردن به خودکشی یا مرگ در مورد شما بررسی خواهد شد.
همچنین، تست های روانشناسی مناسب از شما اخذ می شوند تا شرایط سلامت روان شما بهتر ارزیابی شود. زمانیکه شرایط روانی، شدت بیماری و عوامل زمینه ساز آن مشخص شود، درمان آغاز خواهد شد.
چطور می توان به یک همسر افسرده کمک کرد؟
اگر فردی را می شناسید که دچار افسردگی است، به خصوص اگر از نزدیکان یا همسرتان باشد، حالت های او روی شما نیز تاثیر می گذارد.
مهم ترین کاری که باید انجام دهید ترغیب او برای مراجعه جهت تشخیص و درمان است. معمولا افراد افسرده از حرف زدن خودداری می کنند. گفتگو را با جملاتی مانند «اخیراً نگرانت شده ام. جدیداً حس می کنم کمی تغییر کرده ای و دوست دارم بدانم حال و اوضاعت چطور است» شروع کنید.
در صورتی که مایل به حرف زدن بود، از او این سوالات را بپرسید:
- از کی چنین احساسی پیدا کرده ای؟
- آیا اتفاقی افتاده که باعث شده چنین حسی پیدا کنی؟
- چطور می توانم کمکت کنم؟
- آیا به این فکر کرده ای که از مشاور/روانشناس کمک بگیری؟
یادتان باشد برای حمایت کردن از این افراد باید به آنها امید و انگیزه بدهید. برای اینکار باید با زبانی به آن فرد صحبت کنید که درک کند و به آن واکنش مثبت نشان دهد. او را به دریافت مشاوره روانشناسی و درمان ترغیب کنید و به او تاکید کنید که در این راه همراهش هستید.
پس از شروع درمان، او را برای ادامه درمان و تعهد به توصیه های متخصص تشویق کنید. در صورتی که طی 6 تا 8 هفته پس از درمان نتیجه ای حاصل نشد، تغییر روش درمان توصیه می شود.
برای کمک به همسر یا دوست افسرده خود
از او حمایت عاطفی به عمل آورید. او را درک کنید و صبور باشید. با او حرف بزنید و به دقت به حرف هایش گوش دهید. هرگز احساساتش را رد نکنید، بلکه به واقعیت ها اشاره کنید و به او امید بدهید. در صورتی که در مورد مرگ یا خودکشی حرف می زند، صحبت هایش را جدی بگیرید و با پزشک همسرتان مشورت کنید.
او را به یک پیاده روی، مهمانی، سینما یا هر فعالیت لذت بخش دیگری دعوت کنید. در صورتی که دعوت شما را رد می کند، همچنان در روزهای آینده به تلاشتان ادامه دهید اما در آن لحظه اصرار نکنید و انتظار بیش از حد از او نداشته باشید. نوبت های درمانی او را زیر نظر بگیرید و در تنظیم قرار با روانپزشک/مشاور به او کمک کنید.
به او یادآوری کنید که با گذشت زمان و تکمیل پروسه درمان، بیماری او بهبود می یابد. مراقبت از فرد افسرده کار ساده ای نیست. بیمار به حمایت مداوم برای مدتی طولانی نیاز دارد. در عین حال، مراقبت از خودتان را فراموش نکنید و به خودتان نیز زمانی را اختصاص دهید. نیازهایتان را فراموش نکنید و آنها را در اولویت قرار دهید.
برای کمک به همسر افسرده به انرژی و سلامت روان نیاز دارید. پس به خودتان رسیدگی کنید. درست و کامل غذا بخورید، ورزش کنید، خواب کافی داشته باشید، با دوستان و نزدیکان ارتباط برقرار کنید و تفریحات خود را از یاد نبرید. در عین حال، در انجام این کارها تعادل را رعایت کنید زیرا ممکن است همسرتان گمان کند که برایتان اهمیتی ندارد و او را درک نمی کنید.
اگر فرزند دارید، با او حرف بزنید و شرایط پدر/مادرش را برایش توضیح دهید. هنگامی که بچه ها با تغییر رفتار والدین مواجه می شوند دچار اضطراب می شوند. ابتلای یکی از والدین به افسردگی، وظیفه دیگری را دو برابر می کند. تا زمانی بهبودی همسرتان رابطه خود را با فرزندتان قوی و صمیمانه حفظ کنید و به شادابی او توجه داشته باشید.
نبایدهای رفتاری با یک فرد افسرده
کسی که به این اختلال مبتلاست در دنیای دیگری زندگی می کند. او دنیا را از دریچه دیگری می نگرد. احاطه شدن با نزدیکانی که مشکلات او را باور نمی کنند، دردناک است. دردناک تر این است که او نمی تواند واقعیت های دنیای خودش را برای دیگران توضیح بدهد. در رفتار با بیمار از انجام کارها و گفتن حرف های زیر خودداری کنید:
- اگر بخواهی خوب می شوی. تو خودت نمی خواهی خوب بشوی (افسردگی مانند چاقی نیست که با اراده از بین برود!).
- به خودت تلقین می کنی (مثل اینکه به فردی که دچار آنفولانزاست بگویید دچار خیالات شده است!)
- از رفتار یا افکار او انتقاد نکنید (تو همیشه نیمه خالی زندگی را می بینی!).
- تهدید نکنید (اگر همین طور افسرده بمانی، از تو جدا می شوم).
- مشکل او را کوچک جلوه ندهید (تو همه چیز را بزرگ می کنی و با هر چیز بی اهمیتی به هم می ریزی).
- مقایسه نکنید (مادر من هم فوت شده است، اما حالم خوب است!)
- او را تنها نگذارید (ریسک خودکشی در این افراد وجود دارد. با آنها در تماس باشید).
- به او مسئولیت های سنگین ندهید (یک خانم افسرده نمی تواند تمام کارهای منزل را انجام دهد و یک مرد افسرده نمی تواند علاوه بر کار کردن در بیرون از منزل، شما را نیز به گردش ببرد یا خرابی ها را تعمیر کند).
- بیمار را وادار به حرف زدن یا انجام کاری نکنید.
- او را تحت فشار قرار ندهید (دائما از او نپرسید بهتری؟ داروهاتو خوردی؟ درمانت موفقیت آمیزه؟ پس کی خوب میشی؟)
- سرزنشش نکنید (بیماری های روحی نیز مانند بیماری های جسمی خودخواسته نیستند و بیمار مقصر نیست.)
- درمانگر او نشوید (شما در این کار تخصص ندارید و ممکن است به سلامت روان خودتان نیز آسیب وارد کنید. از او حمایت کنید اما درمان را به متخصص بسپارید.)
فهرست بایدها و نبایدهای رفتاری با یک فرد افسرده بسیار طولانی تر از این است. بهتر است در طول درمان، شما نیز از یک مشاور کمک بگیرید و از او در مورد راهکارهای کمک به همسرتان/عزیزتان کمک بگیرید.
روشهای بهبود افسردگی
درک علت زمینه ساز این بیماری به غلبه بر آن کمک می کند. برای مثال، اگر فرد به دلیل ماهیت شغلی خود دچار این بیماری شده باشد، تلاش برای تغییر شغل روش موثرتری نسبت به مصرف داروهای ضدافسردگی است.
اگر فرد به دلیل مهاجرت به محلی جدید دچار غم و ناامیدی شده باشد، یافتن دوستان جدید و شرکت در فعالیت های گروهی اجتماعی می تواند موثرتر از روان درمانی باشد
برخی از روش های رایج درمانی عبارتند از:
- دارودرمانی
- روان درمانی
- ورزش
- نور درمانی
- درمان های تحریک مغزی
سخنی از سیمیاروم
افسردگی یکی از بیماری های رایج در بسیاری از جوامع است. بنابراین، شما تنها نیستید. گاهی زندگی با این بیماری بسیار سخت می شود، پس شبکه حمایتی خودتان را حفظ کنید. خانواده و دوستان بهترین شبکه حمایتی هستند.
با یک فرد معتمد در مورد احساستان حرف بزنید و به دنبال دریافت کمک های تخصصی از سوی روانشناس/روانپزشک برآیید. علاوه بر درمان، انجام فعالیت های توصیه شده توسط مشاور را در خانه فراموش نکنید. در صورت نیاز به مشاوره افسردگی می توانید روی سیمیآروم حساب کنید!
شما عزیزان میتوانید در تست افسردگی سیمیاروم شرکت کنید تا خود را مورد ارزیابی قرار دهید و در صروت نیاز در جهت ّدرمان افسردگی خود با مشاوران سیمیاروم ارتباط برقرار کنید
