فهرست مطالب
خانه » عمومی »
نرم افزارهای سلامت روان هر روز رایج تر می شوند. در سال های اخیر آنها را به صورت ابزارهای خودیار می توان در هر فروشگاه مجازی نرم افزار دید. از آنجا که ما برای سلامت جسم خود از نرم افزارهای زیادی استفاده می کنیم، جای تعجب نیست که دانلود نرم افزارهای سلامت روان نیز فراگیر شده است.
مطالعات کمی بر روی نرم افزارهای سلامت روان انجام شده است:
با وجودی که مطالعات بر روی این حوزه آغاز شده است، هنوز هم اما شواهد مبنی بر اثربخشی آنها بسیار کم است. آنچه میان محققان مورد اجماع است، این است که اغلب نرم افزارهای رایگان و در دسترس بر پایه شواهد و اطلاعات صحیح علمی ساخته نشده اند و حتی برخی از آنها خطرناک هستند.
برای مثال، در یکی از این تحقیقات 700 نرم افزار ذهن آگاهی در Google Play Stores مورد ارزیابی قرار گرفتند و تنها 4 درصد از آنها دارای تمرینات و آموزش های درست ذهن آگاهی بودند.
در میان نرم افزارهای پیشگیری از خودکشی، تعداد زیادی از آنها تحت عنوان نرم افزارهای بالقوه خطرناک شناسایی شدند و همین نتایج در مورد نرم افزارهای مربوط به افسردگی و اختلال دوقطبی نیز تایید شد.
برای مثال، در یکی از این نرم افزارها به بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی توصیه شده است که در دوره های شیدایی الکل بنوشند. این در حالی است که چنین رفتاری، خطری جدی را متوجه زندگی بیمار خواهد کرد.
در حال حاضر، اغلب نرم افزارهای سلامت روان فاقد اعتبار بالینی هستند. به علاوه، تحقیقات نشان داده است که ارتباط کمی میان ستاره های دریافتی یک برنامه و کیفیت واقعی آن وجود دارد.
چرا نرم افزارهای سلامت روان نمی توانند جایگزین خوبی برای درمان باشند؟
برخلاف دارو که مواد تشکیل دهنده آن با گذشت زمان تغییر نمی کند، نرم افزارهای سلامت روان دائما در حال تغییر و به روزرسانی هستند. نرم افزاری که امروز دانلود می کنید ممکن است چند ماه دیگر کاملا متفاوت شده باشد.
درست همان طور که هیچ روش یکسانی برای درمان تمام بیماران وجود ندارد، هیچ نرم افزار برتری نیز برای درمان تمام بیماران یک اختلال وجود ندارد.
تعهد به درمان توسط بیمار در این نوع برنامه ها پایین است. تکمیل دوره درمان در هر نوع بیماری اهمیت دارد. این در حالی است که دوره درمان در بسیاری از بیماری های حوزه سلامت روان طولانی و نیازمند تعهد و پیگیری بالای بیمار است.
تحقیقات نشان می دهد بسیاری از بیماران پس از مدتی دستورالعمل های توصیه شده توسط نرم افزار را دنبال نمی کنند و در نتیجه در شرایطی به درمانگر مراجعه می کنند که حالشان بسیار وخیم تر شده است.
تشخیص دقیق بیماری مشکل دیگری است که هنوز در نرم افزارهای سلامت روان به طور کامل برطرف نشده است. در تشخیص ابتلا به بیماری های روانی از روش های مختلفی استفاده می شود که مهم ترین آنها معاینه فیزیکی است. این در حالی است که این نرم افزارها از تست هایی استفاده می کنند که اعتبار برخی از آنها ثابت نشده است.
آینده نرم افزارهای سلامت روان:
مشخصا اگر دچار یکی از بیماری های حوزه سلامت روان هستید، استفاده صرف، حتی از بهترین نرم افزارهای سلامت روان نیز بهبودی شما را به تاخیر می اندازند، چرا که دریافت درمان تخصصی برای شما ضروری است. با این حال، خودمدیریتی همیشه نقش مهمی در مراقبت از سلامت روان ایفا می کند و این کاری است که این اپلیکیشن ها آن را ممکن می سازند.
بسیاری از مشاوران این نرم افزارها را تنها برای کسب اطلاعات بیشتر مراجعان در مورد بیماری خود معرفی می کنند و از آنها می خواهند وضعیت روحی و روانی خود را در نرم افزار به طور منظم ثبت کنند.
بدین ترتیب، بیماران می توانند در جلسه بعد اطلاعات دقیق تری را در اختیار مشاور یا روانشناس قرار دهند.
نرم افزارهای سلامت روان مسیری طولانی پیش رو دارند و تا به حال، قدرت آنها تنها در جمع آوری اطلاعات برای بررسی علائم و آموزش برخی استراتژی های کاهش استرس و اضطراب به بیمار بوده است.
اصول انتخاب نرم افزار مناسب:
مهم ترین نکته در این زمینه، انتخاب نرم افزاری است که با شرایط شما تناسب داشته باشد. اگر به استفاده از نرم افزارهای سلامت روان فکر می کنید، توصیه می کنیم ابتدا کمی تحقیق کنید، با یک مشاور متخصص در این زمینه مشورت کنید و اعتبار نرم افزار را بررسی کنید. نکات زیر را در انتخاب یک نرم افزار در نظر بگیرید:
اصل حفظ حریم شخصی را بررسی کنید:
پیش از وارد کردن اطلاعات خود در هر نرم افزاری، اعلامیه حفظ حریم شخصی آن را بخوانید. یک نرم افزار خوب در زمینه سلامت روان نیازی به دسترسی های متعدد به اطلاعات تلفن همراه شما ندارد.
در صورتی که چنین مسئله ای در نرم افزار در نظر گرفته نشده است، نشانه خطر است. چنین نرم افزارهایی باید به صراحت نحوه جمع آوری اطلاعات، ذخیره و به اشتراک گذاری آنها را برای کاربر مشخص سازند.
به دنبال شواهد علمی باشید:
چه تحقیقاتی روی اثربخشی این نرم افزار انجام گرفته است؟ چه کسی آن را تایید کرده است؟ آیا تحقیقات همه از سوی خود شرکت توسعه دهنده انجام گرفته اند؟ آیا برای اثبات اثربخشی آن تنها از جملات خود شرکت استفاده شده است؟
مراقب ادعاهای انجام گرفته باشید. ادعاهایی که بیش از حد خوب هستند، نشانه وجود مشکل هستند. هیچ یک از بیماری های روانی با ده دقیقه استفاده از یک نرم افزار بهبود نمی یابند. علائم اختلال استرس پس از سانحه به طور کامل با استفاده از نرم افزار مدیتیشن بهبود نمی یابد. چنین ادعاهای بزرگی تنها برای جلب مخاطب است.
آسان بودن استفاده از نرم افزار را بررسی کنید:
بسیاری از افرادی که یک نرم افزار را دانلود می کنند، دیگر هرگز آن را باز نمی کنند یا نهایتا یک یا دو بار از آن استفاده می کنند.
افراد از مشاهده یک نرم افزار مرتبط با مشکل خود ذوق زده می شوند، آن را دانلود می کنند اما تعهد به استفاده از آن دشوار است. استفاده از این نرم افزار چقدر با سبک زندگی شما تناسب دارد؟ آیا به اتصال اینترنتی نیاز دارد؟ هر روز چند دقیقه وقت باید صرف آن کنید؟
نرم افزارهای سلامت روان نباید جایگزین مراقبت تخصصی شوند:
برای درمان مشکل خود باید زیر نظر یک درمانگر حرفه ای باشید. استفاده از نرم افزارهای خودیار تنها می توانند مکملی برای درمان باشند. در این زمینه با مشاور یا درمانگر خود مشورت کنید.
