فهرست مطالب
خانه » مشاوره کودک و نوجوان »
اگر از داشتن کودک لوس خوشتان نمی‌آید یا دچار الگوی فرزندسالاری در زندگی شده‌اید، باید مهارت نه گفتن به کودک را تمرین کنید. نه گفتن و عدم برآورده کردن تمام نیازهای کودک یکی از مهم‌ترین اصول تربیتی است که مانع از خودبزرگ بینی، خودشیفتگی و سازگاری بیشتر کودک می‌شود؛ اما نه گفتن اصولی دارد که اگر بر طبق آن رفتار نشود، دچار کودکی لجباز و بدخلق می‌شوید که به حرفتان گوش نمی‌دهد.
| مطالعه مطلب “فرزندسالاری و مقابله با تسلط فرزند بر خانواده” به شما پیشنهاد می شود |
روش‌های نه گفتن به کودک:
محیط را برای کودکان نوپا امن کنید:
معمولا پایه و مبنای لجبازی، در کودکی شکل می‌گیرد. کودکان نوپا کنجکاوی زیادی دارند و به همه چیز دست می‌زنند و همه جا سرک می‌کشند. اگر محیط را برای او امن کنید، وسایل خطرناک را از دسترسش دور کنید و فضای مناسبی برای کنجکاوی او ایجاد کنید، دیگر نیازی نیست هر بار به او نه بگویید.
از جملات مثبت استفاده کنید:
شنیدن جملات منفی و رد درخواست‌های متعدد در طول روز از کودک یک شخصیت لجباز و قلدر می‌سازد. به جای نه گفتن به کودک ایده جدیدی به او ارائه دهید. مثلا اگر می‌خواهد قبل از ناهار بستنی بخورد، به جای آنکه بگویید «نمی‌شود بستنی بخوری، الان وقت ناهار است». بگویید «بعد از غذا می‌توانی بستنی بخوری».
ایده جدیدی به او بدهید:
کودک در حال دویدن دور خانه و سر و صدا کردن است. «ندو»، «جیغ نزن»، «سر و صدا نکن». جملات خوبی نیستند. کودک از خود می‌پرسد اگر این کار را نکند، چه کار کند؟ پس احتمالا به کار اشتباه دیگری رو می‌آورد و شما را خشمگین‌تر می‌کند. در عوض بگویید «در حیاط بازی کن»، «یه کم با ماشین کنترلی‌ات بازی کن»، «بیا با هم دارت بازی کنیم».
لحن درستی برای نه گفتن به کودک داشته باشید:
لازم نیست برای نه گفتن داد بزنید یا اخم کنید. در واقع، اگر والد قاطعی باشید و قوانین مشخصی داشته باشید، نیازی به این کارها نیست. داد زدن و اخم کردن باعث می‌شود که کودک به دلیل نه گفتن فکر نکند و آن را در جهت لجبازی و سرخوردگی خود ببیند.
در عوض، با لحنی آرام و قاطع نه بگویید، دلیل را توضیح دهید و دیگر به گریه‌ها و اصرارهای فرزندتان توجه نکنید.
گاهی می‌توانید به جای نه گفتن، از زبان بدن هم استفاده کنید. کودکان می‌توانند حالت صورت، لحن صدا و نگاه والدین خود را به سرعت تشخیص دهند.
دلیل مخالفت را بگویید:
کودک باید بداند که دلیل نه شنیدن از شما این نیست که می‌خواهید با او لجبازی کنید یا او را از چیزی محروم کنید. حتی اگر فرزندتان متوجه دلیل ارائه شده نمی‌شود، اما مهم است که بداند دلیلی برای هر کاری وجود دارد.
برایش توضیح دهید که چرا خواسته‌اش را انجام نمی‌دهید و در عوض چه کاری می‌توانید برای او انجام دهید یا چه زمانی می‌توانید این خواسته را برای او برآورده کنید. اگر به او قولی دادید به آن عمل کنید.
قانون گذاری کنید:
قانون در تربیت کودک نقش مهمی دارد. خانه باید قوانین مشخصی داشته باشد و از این قوانین تبعیت شود. کودک باید بداند چه زمانی نه می‌شنود، چه زمانی باید چه کاری انجام شود و به چه مواردی باید احترام بگذارد.
خواسته‌های کودک تنها باید تا سن 1 سالگی به طور آنی برآورده شوند و البته که این خواسته‌ها تنها به خوردن، خوابیدن و موارد معدود دیگری محدود می‌شوند.
پس از 3-4 سالگی باید قوانین خانه مشخص باشند. افراد خانواده نیز باید در اجرای قوانین جدی باشند. اگر در برابر هر بار گریه و جیغ فرزندتان قوانین شکسته شوند، انتظار نداشته باشید که در تربیت او موفق شوید. به زودی خواسته‌های او بیشتر خواهد شد و هر بار با گریه به آن‌ها دست می‌یابد.
قبل از مخالفت با خواسته کودک فکر کنید:
به تعداد جواب‌های مثبت و منفی خود در طول روز فکر کنید. آیا بیشتر موافقت می‌کنید یا مخالفت؟ موافقت‌ها و مخالفت‌های شما بر اساس سیستم مشخصی است یا صرفا بستگی به حال و حوصله خودتان و کودک دارد؟
همانطور که گفتیم باید سیستم و قوانین دقیقی برای پاسخ دادن به خواسته‌های کودک داشته باشید؛ اما همیشه قبل از پاسخ دادن به کودک چند لحظه فکر کنید و بعد جواب دهید.
چرا؟ به این سناریو فکر کنید. بعد از ظهر است و فرزندتان در حال تماشای یک انیمیشن است. شما نیز در حال انجام یک محاسبه ریاضی هستید و به شدت فکرتان مشغول است. از شما می‌پرسد مامان می‌توانم یک بستنی بخورم؟ آنقدر فکرتان مشغول است که فقط می‌خواهید تنها باشید. پس می‌گویید نه. چه چیزی نه؟ اصلا شنیدید چه خواسته‌ای داشت؟ چرا نه؟
اگر از روی بی حوصلگی یا حواس پرتی پاسخ منفی بدهید، احتمال اینکه چند ثانیه بعد پشیمان شوید و پاسخ مثبت بدهید زیاد است. این تغییر دادن پاسخ باعث می‌شود که فرزندتان به جواب‌های شما در آینده اعتماد نکند و همیشه شانسش را با پرسش و اصرار بیشتر امتحان کند.
| مطالعه مطلب “مشاوره فرزندپروری و تربیت بچه و هر آنچه باید در مورد آن بدانید” به شما پیشنهاد می شود |
مخالفت با خواسته‌های کودک باعث عقده‌ای شدن او می‌شود؟
پس از عبور از دوره‌های مردسالاری حالا به دوره فرزندسالاری رسیده‌ایم. این باعث شده خانواده‌ها با به یاد آوردن دوره‌های محرومیت خود، سعی کنند این محرومیت‌ها را برای فرزندشان جبران کنند. به تمام خواسته‌های او پاسخ مثبت می‌دهند تا او دچار عقده و محرومیت نشود یا به اصطلاح از بقیه بچه‌های فامیل یا هم سن و سالانش کم نیاورد.
اما متاسفانه این طور نمی‌شود. شما در حال پرورش کودکی پرتوقع هستید که انتظار دارد از همه دنیا جواب مثبت بشنود. برآورده شدن تمام نیازها باعث می‌شود که در بزرگسالی با مشکلات زیادی روبه رو شود. از سوی دیگر، مخالفت‌های دائمی والدین با کودک باعث ایجاد حس خشم، سرخوردگی، ناامیدی و عقده می‌شود.
در نه گفتن به کودک تعادل را حفظ کنید. خواسته‌ها را به دسته‌های معقول و نامعقول تقسیم کنید. برای خودتان قانونی داشته باشید و این قوانین را با کودک در میان بگذارید. حد تعادل و تعقل را در برآورده کردن خواسته‌ها رعایت کنید. بهتر است از یک مشاور کودک نیز کمک بگیرید.
منبع
verywellfamily
[block id=”koodak”]
