فهرست مطالب
خانه » روابط عاطفی »
هفت رفتاری که نباید در رابطه تحمل کرد
رفتارهای سمی در رابطه، از جمله مشاجره یا حسادت، فقط به این موارد محدود نمی‌شود. این رفتارها ممکن است شامل اقدامات یا کارهای ظریف‌تری نیز باشند که بر تصور ما از خود و دنیای اطراف تأثیر می‌گذارند. به عبارت دقیق‌تر، رفتارهای سمی در رابطه ممکن است شامل اقدامات زیرترتیبی نیز باشد که ما را به چالش کشیده و بر سلامت روانی ما تأثیر منفی بگذارد. تشخیص اینکه کدام یک از این رفتارها در رابطه، رفتار سمی است و به سلامت روان ما آسیب می‌زند، می‌تواند به عنوان رازهای رابطه و بهره‌مندی از مشاوره رابطه به تصمیم‌گیری در مورد ادامه رابطه و حفاظت از سلامت روان ما کمک کند.
نشانه‌های بودن در یک رابطه مسموم
چگونگی تشخیص رفتارهای سمی و سمی بودن رابطه با آگاهی ما شروع می‌شود. آن‌چه در یک رابطه «سمی» تلقی می‌شود ممکن است به عوامل زیادی بستگی داشته باشد، از جمله فرهنگ، نحوه بزرگ شدن و تربیت فرد و اینکه این رفتارها چگونه بر ما تاثیر می‌گذارد. برخی از علائم نشان‌دهنده‌ی رابطه و رفتارهای سمی عبارتند از:
- عدم احساس امنیت
- وابستگی عاطفی و مالی به شریک زندگی
- خوشحال نبودن
- شک کردن به خود
- ناتوانی در گفتن یا انجام کارهای مورد علاقه
هفت رفتار سمی که باید از آن‌ها آگاه بود
بسیاری از رفتارهای سمی یا رفتارهای مخرب در روابط مرتبط با اعمال قدرت و کنترل است. هفت رفتار سمی که آگاهی از آن‌ها الزامی است عبارتند از:
۱-پدیده «چراغ گاز» یا گسلایتینگ
Gaslighting یکی از رفتارهای سمی و در حقیقت نوعی دستکاری روان‌شناختی، نوعی سمپاشی ذهنی یا احمق‌انگاری است. در این نوع رفتار سواستفاد‌گرانه یک طرف دیگری را وادار می‌کند به عقل، تجربه‌ها و واقعیت خود شک کند و آن‌ها را زیر سوال ببرد. این کار یکی از رایج‌ترین شکل‌های دستکاری روان‌شناختی و رفتارهای سمی است که نباید آن را تحمل کنید.
مثال:
- تو اشتباه می‌کنی. اصلا چیزی نشده. تو این‌طوری تصور کردی. تو خیلی احساس ناامنی می‌کنی.
- من اینو نگفتم. تو همیشه اشتباه برداشت می‌کنی.
۲- تحقیر کردن
تحقیر یکی دیگر از رفتارهای سمی در رابطه است که می‌تواند در قالب انتقاد تند یا شوخی‌های کنایه‌آمیز انجام شود. شاید برخی از زوج‌ها از شوخی‌های بازی‌گوشانه با یکدیگر لذت ببرند. اما نظرات یا رفتارهایی آزاردهنده هستند و به شما حس ناامنی می‌دهند که چیزی بیش از یک اظهارنظر با چاشنی شوخی و طنز باشند.
مثال:
- همیشه همین کار رو می‌کنه. فکر می‌کنم با یک احمق ازدواج کردم!
- به اون توجه نکنین. هیچ‌وقت، هیچ چیز به درد بخوری برای گفتن نداره!
۳– به انزوا کشاندن
منزوی کردن دیگری همیشه رفتاری واضح و به معنی تبعید او به یک جزیره متروک نیست. به انزوا کشاندن می‌تواند به صورت تدریجی و در یک دوره زمانی طولانی اتفاق بیفتد. وقتی شریک عاطفی‌تان شما را منزوی می‌کند، ممکن است تا زمانی‌که خود را دور از حمایت دوستان و خانواده‌تان پیدا نکنید، از این موضوع آگاه نشوید. برای مثال شریک زندگی شما همیشه بهانه‌ای برای شرکت نکردن در رویدادهای اجتماعی دارد. یا از تاثیر بد دوستان یا خانواده‌تان شکایت می‌کند و ناراحت است. حتی ممکن است همزمان با یک برنامه خاص یا دورهمی جمعی یک قرار شام دو نفره با شما ترتیب دهد. یا درست قبل از بیرون رفتن شما با دوستان‌تان مریض شود.
مثال:
- من در کنار دوستان تو احساس راحتی نمی‌کنم. باورم نمی‌شه که اون‌ها رو به جای من انتخاب می‌کنی.
- من از قبل برای فردا شب برنامه شام دو نفره‌مون رو گذاشتم. باید زودتر می‌پرسیدی.
- من یه روز خیلی سخت تو محل کارم داشتم. واقعا می‌خوای با دوستانت شام بری بیرون و من رو تنها بگذاری؟
۴– دیوارکشی
Stonewalling یا دیوارکشی، سنگ‌اندازی در رابطه و امتناع از برقراری ارتباط و یکی دیگر از رفتارهای سمی در رابطه است، دیوارکشی گاهی به عنوان درمان بی‌صدا شناخته می‌شود. برخی از زوج‌ها ممکن است در ابراز احساسات مشکل داشته باشند. به‌ویژه اگر از موضوعی ناراحت باشند. اما نادیده گرفتن یا فاصله گرفتن عمدی از طرف مقابل می‌تواند نوعی تنبیه و یک رفتار سمی باشد.
مثال:
- وسط بحث و مشاجره، شریک زندگی‌تان از پاسخ دادن به سوالات طفره می‌رود یا اصلا پاسخی نمی‌دهد.
- وسط بحث یا مکالمه شما را رها می‌کند و می‌رود.
- بعد از بحث یا مشاجره‌ای چند روز شما با شما صحبت نمی‌کند.
۵– تهدید کردن
تهدیدها می توانند به‌طور نامحسوس و در میان کلمات باشند. اما اغلب مستقیم هستند و قصد ایجاد ترس یا شک در درون شما دارند. این تهدیدها یا مستقیم به سمت خود شماست یا به سمت چیزها یا افرادی که برای شما مهم هستند.
مثال:
- خیلی زشته اگر رئیس‌ت بفهمه در محل کار زیاد با تلفن حرف می‌زنی!
- کاری که من می‌گم انجام بده وگرنه اون روی سگ من بالا میاد.
۶– سرزنش کردن
شما از چیزی در طرف مقابل ناراحت هستید، اما شریک زندگی‌تان به جای پذیرفتن مسوولیت، آن‌را به گردن شما می‌اندازد. شانه خالی کردن از بار مسوولیت و سرزنش را معطوف دیگری کردن باعث می‌شود احساس گناه کنیم. از سوی دیگر احساسات ما را نادیده می‌گیرد و باعث می‌شود توجه ما از آن حسی که داریم به سمت کاری که انجام داده‌ایم یا انجام نداده‌ایم برود.
مثال:
- تو ناراحتی، چون خودت می‌خوای ناراحت باشی! الانم می‌خوای من رو نارحت کنی.
- من اگر داد زدم به‌خاطر این بود که روز بدی داشتم و تو این رو می‌دانستی اما همچنان به بحث ادامه دادی.
۷– وابستگی اجباری
در برخی از زوج‌ها همیشه یک نفر کارهای پرداخت قبض‌ها یا دیگر کارهای مشابه را انجام می‌دهد. هرچند ممکن است این تصمیم یک توافق دوجانبه و در راستای تقسیم کارها و وظایف باشد اما گاهی ممکن است از یک رفتار سمی ناشی شود. یعنی شریک ما قصد دارد با این کار ما را ناتوان و وابسته به خودش نشان بدهد. اگر به حساب‌های پولی‌تان دسترسی ندارید، اجازه خواندن اسناد و مدارک را ندارید یا برخی چیزها را در زندگی مشترک نمی‌دانید و باید چشم بسته به شریک زندگی‌تان اعتماد کنید احتمال وابستگی اجباری به عنوان یک رفتار سمی در رابطه را در نظر بگیرید. چنین رفتاری باعث می‌شود ما بیشتر در یک رابطه آزاردهنده باقی بمانیم؛ چراکه هیچ استقلالی نداریم.
مثال:
- نگران مسائل مالی نباش. من از همه چیز مراقبت می‌کنم و به تو هم پول می‌دهم.
- همه اسناد در گاوصندوق من هستند و جا‌شون امن است. اگر من از اون‌ها نگهداری نکنم از دست‌شان می‌دهیم.
- تو نیازی به ماشین نداری. هرجا خواستی بروی خودم تو رو می‌برم.
آگاهی از رفتارهای سمی و مخرب در رابطه به ما کمک می‌کند هم از بروز چنین رفتارهایی با شریک زندگی‌مان خودداری کنیم. هم اگر در رابطه‌ای هستیم که احساس می‌کنیم رضایت ما را برآورده نمی‌کند به دنبال این نشانه‌های رفتاری باشیم و برای ادامه آن رابطه یا تغییر آن یک تصمیم جدی بگیریم.
اگر در رابطه با شریک زندگی‌تان برخی از نشانه‌های رفتارهای سمی در رابطه را دیدید و نیاز به راهنمایی بیشتر برای اصلاح یا ترک رابطه سمی دارید همیشه و در هر زمان می‌توانید از روانشناس فارسی زبان ما در سیمیاروم کمک بگیرید.
