فهرست مطالب
خانه » مهارت های زندگی »
بسیار پیش می‌آید که زوجین اظهار می‌کنند که ما همدیگر را درک نمی‌کنیم، تا با هم حرف می‌زنیم، دعوا می‌شود، من یک چیز می‌گویم، او چیز دیگری می‌شنود، اصلا منظور من از این حرف چیز دیگری بود، از ترس این که دعوا کنیم، حرف نمی‌زنیم و از حرف زدن پشیمان شده‌ایم. همه این مسائل باعث می‌شود که نتیجه بگیرند که یکدیگر را درک نمی‌کنند؛ اما مسأله اصلی نداشتن مهارت گوش دادن مؤثر است.
همانطور که می‌دانید سیمیاروم جهت بالا بردن آگاهی مخاطبان خود درباره سلامت روان، به صورت هفتگی سلسله گفتگوهایی را در کلاب هاوس خود برگزار کرده که در آن یکی از روانشناسان درباره موضوعی صحبت کرده و به پرسش‌های مخاطبان پاسخ می‌دهد. گفتگوی روز یکشنبه هفدهم بهمن 1400 درباره هنر گوش دادن در روابط به خصوص روابط زوجین شکل گرفت که مهمان برنامه دکتر فاطمه نیک پرور بوده‌اند. در ادامه گزارشی از آن را خدمت شما ارائه می‌دهیم.
کاری که ما مایل به انجام آن هستیم، صحبت کردن است و کمتر گوش می‌دهیم. کمی مشاجره‌های خود را مرور کنید. اگر به دنبال این باشید که چه چیزهایی شنیدید، کلمات کمی به خاطر شما خواهد آمد. هر زمان یک گفت‌وگو باعث شود که شما احساس سبکی و راحتی داشته باشید، پس در این گفتگو طرف صحبت شما از مهارت گوش دادن برخوردار بوده است. به طور کلی هر انسان قادر است در دقیقه 1200 کلمه صحبت کند و از این مقدار تنها 400 کلمه بشنود. از همین 400 کلمه هم حدود 60 درصد از آن را به خاطر می‌آورد.
گوش دادن مؤثر در صحبت
یکی از شرایطی که باید برای شروع یک صحبت با کیفیت فراهم کنید، این است که از هر چه حواس شما را پرت می‌کند، دور باشید. دومین نکته هم این است که هر چه در ادامه می‌خوانید را باید تمرین کنید. صرف دانستن این نکات به گوش دادن فعال کمک نمی‌کند.
به طور کلی مهارت گوش دادن به دو بخش کلامی و غیر کلامی تقسیم می‌شود.
گوش دادن غیر کلامی:
گوش دادن غیر کلامی شامل گوش دادنی است که به کلمات مربوط نمی‌شود و خود دو نوع درونی و بیرونی دارد.
گوش دادن غیر کلامی بیرونی:
باید در هنگام گوش دادن به بدن خود نیز توجه کنیم. حرکات ما، تن صدا یا حالت چشمان ما برای فردی که دارد صحبت می‌کند، حاوی پیام‌هایی است. سعی کنید تلفن خود را چک نکنید، به گوینده نزدیک شوید، کنار او بنشینید، حالت و متمایل به او داشته باشد و از همه مهم‌تر با او تماس چشمی داشته باشید.
گوش دادن غیر کلامی درونی:
در این نوع گوش دادن بهتر است ذهن خود را از تمام افکاری که به موضوع بحث شما مربوط نیست، خالی کنید. این که امروز قرار ملاقات دارید، دنبال جواب برای حرف‌های او هستید یا آماده حمله کلامی به او هستید، نباید در روند گوش دادن شما خلل ایجاد کند.
گوش دادن کلامی:
مهم است که به او نشان دهید که حرف‌هایش را دنبال می‌کنید و به آن علاقه دارید. در میان صحبت‌هایش با او همدلی کنید یا واکنش نشان دهید تا احساس امنیت کند. سوال بپرسید و این سوالات بیشتر نقش تکمیل کننده داشته باشند. به طور مثال: دیگه چه اتفاقی افتاد؟ چی شد که این حرف رو زدی؟ موقع این اتفاق، چه حسی داشتی؟ دوست داری نظرم رو بگم بهت؟
در بلاگ سیمیاروم درباره همدلی و اینکه چطور همدلی کنیم بیشتر مطالعه کنید.
در هنر گوش دادن چه چیزی را نباید انجام دهیم؟
دنبال راه حل دادن نباشید. شاید او به دنبال راه حل نیست؛ فقط از روی هیجان صحبت می‌کند.
اگر هم به دنبال راه حل دادن هستید، ببینید آیا او واقعا مایل است که از شما راه حل بگیرد؟
وسط حرف او صحبت نکنید و کنترل بحث را به دست نگیرید.
قضاوت، انتقاد یا نصیحت نکنید.
اگر با حرف او موافق نیستید، توهین نکنید.
منتظر این نباشید که او خوب حرف بزند تا شما خوب گوش دهید.
اگر شما مهارت گوش دادن را یاد گرفته‌اید و به کار می‌برید؛ اما طرف مقابل شما به توهین ادامه می‌دهد، بهتر است مهارت جرأت‌ورزی را نیز یاد بگیرید.
گوش دادن در اتاق درمان
در اتاق درمان، یک مشاور دو راهکار را برای ارتباط بهتر و گوش دادن مؤثر پیش می‌گیرد:
خلاصه کردن:
آن چه که درمان‌جو می‌گوید را خلاصه کرده و به او برمی‌گرداند. یعنی به صورت مداوم از او می‌پرسد که آیا درست متوجه منظور او شده است یا خیر. این باعث می‌شود که حس کند به حرف او دقت شده، اهمیت قائل شده و پیگیری شده است. همچنین باعث می‌شود درمان‌گر میان حرف او صحبت نکند و با او همدلی کند. همچنین اگر چیزی را درست متوجه نشده است یا برای او مبهم است، دوباره می‌پرسد تا روشن شود.
اعتباردهی به احساسات:
ممکن است درمان‌جو حرف‌هایی بزند که از روی هیجان بوده یا منطقی نباشد. درمان‌گر وظیفه ندارد بگویید چه چیزی درست و چه چیزی غلط است. در واقع تنها احساس درمان‌جوست که مهم است؛ نه افکار و رفتارش. دریافتن این احساس و گرفتن یک ارتباط امن به او کمک می‌کند تا راحت‌تر صحبت کند.
اگر بخواهم با کسی صحبت کنم و او حواسش پرت باشد، باید چه کار کنم؟
از او بپرسید که آیا وقت و حوصله صحبت دارد؟ یک ساعت را تعیین کنید که هر دو زمان برای صحبت داشته‌اید. سعی کنید این احساس را ایجاد نکنید که او تصور کند فاجعه‌ای در راه است.
در مقابل آدم‌های پرخاشگر یا درونگرا چطور گوش دهیم؟
رفتار این افراد یا به صورت لاک پشت است یا گربه. یعنی یا به انزوا می‌روند یا حمله می‌کنند. این مکالمه صبوری شما را می‌طلبد. این صبوری یعنی فعالانه گوش دادن، همدلی کردن، داشتن مهارت حل مسأله. سکوت تا جایی پاسخگوست. از جایی به بعد، بهتر است سوال کنید که منظور او از حرفی که زد چه بود؟ ممکن است در توضیح حرفش متوجه شود که احساساتش را بیش از حد بروز داده است. می‌توانید از او دعوت کنید برای رفتن پیش یک روانشناس.
اگر دو نفر تفاوت سلیقه داشته باشند، چطور باید با هم صحبت کنند؟
سلایق و باورهای ما به سیستم هیجانی، محیط، خانواده و دوستان بستگی دارد. به همین دلیل ممکن است بسیار با دیگری متفاوت باشد. بهتر است روی سیستم هیجانی خود تمرکز کنید که آیا درست تنظیم شده است یا نیاز به بازبینی دارد؟ همچنین بهتر است از موضوعات معمولی که زیاد مربوط به باورها نمی‌شود، گفت‌وگوی مؤثر را تمرین کنید. همچنین می‌توانید روی آن لحظه تمرکز کنید؛ نه روی احساسی که از آن حرف‌ها دارید.
ما در زندگی هیچ بحثی را ادامه نمی‌دهیم. آیا این خوب است؟
وقتی در یک رابطه گفت‌وگوها به این سمت می‌روند که حرف‌ها زده نمی‌شود، چیزی گفته نمی‌شود تا احترام‌ها حفظ شود و برای جلوگیری از دعوا همه چیز به فراموشی سپرده می‌شود، ممکن است تله‌های شخصیتی در دو طرف وجود داشته باشد یا ترسی که از دوران کودکی در فرد شکل گرفته است. پیشنهاد می‌کنیم با یک روانشناس صحبت کنید.
تهیه شده در تیم تولید محتوای سیمیاروم
