فهرست مطالب
خانه » سلامت جنسی » سلامت جنسی زنان »
واژینیسموس یا vaginismus عارضه ای است که با اسپاسم عضلات در عضلات کف لگن همراه است. این عارضه باعث دشواری، دردناک شدن و غیر ممکن شدن رابطه جنسی می شود،به نحوی که در موارد بسیار شدید این اختلال ،حتی پس از سال ها ازدواج زن باکره می ماند. عدم درمان، باعث بروز مشکلات در زندگی زناشویی، ناامیدی و استرس زن می شود و هر روز بدتر می شود.
بیماری واژینیسموس چیست؟
راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی، واژینیسموس را تحت اختلال درد/نفوذ تناسلی-لگنی (GPPPD) طبقه بندی می‌کند. این عبارت مجموعه‌ای از مشکلات ولوواژینال را توصیف می‌کند. این اختلال یک بیماری پیچیده است که می‌تواند رابطه جنسی، معاینه زنان و زایمان یا قرار دادن تامپون در واژن را دردناک، دشوار یا غیرممکن کند. هنگامی که فرد سعی می‌کند جسمی را وارد واژن کند، ماهیچه‌های اطراف دهانه واژن یا کف لگن به طور غیرارادی اسپاسم می‌شوند.
طبق گزارش کالج آمریکایی متخصصین زنان و زایمان (ACOG)، از هر 4 زن، 3 زن در طول زندگی خود درد در حین رابطه جنسی را تجربه می‌کند. در مورد این اختلال گزارش شده است که تقریباً 1 تا 7 درصد از زنان در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد. با این حال، احتمال دارد که درصد ابتلا به آن بیشتر از این هم باشد. به دلیل انگ‌های موجود در مورد تمایلات جنسی زنانه، سلامت زنان و اندام تناسلی زنانه، زنان ممکن است مایل نباشند گزارش کنند که مشکلاتشان در رابطه جنسی چیست؟
انواع واژینیسموس
واژینیسموس اولیه:
در این عارضه درد همیشه حاضر بوده است. قرار دادن تامپون در واژن یا معاینه واژینال غیرممکن و دردناک است و در اولین رابطه جنسی تجربه می شود. مرد قادر به دخول نیست و تجربه خود را به برخورد با دیوار توصیه می کند.
زن دچار درد، اسپاسم عضلانی قوی و توقف تنفس روبه رو می شود. توقف دخول باعث معکوس شدن علائم می شود.
واژینیسموس ثانویه:
این عارضه در زنانی دیده می شود که تا پیش از این عملکرد جنسی نرمالی داشته اند و هیچ وقت تا قبل از این دچار این حالت نشده بودند. این حالت در برهه ای از زندگی زن رخ می دهد.
ریشه این حالت می تواند ابتلا به عفونت، یائسگی، یک حادثه تروماتیک، ابتلا به یک بیماری، تجربه تجاوز جنسی، اشکال در زندگی زناشویی، جراحی یا زایمان باشد.
واژینیسموس وابسته به موقعیت:
انقباض عضلات واژن تنها در برخی موقعیت‌ها و شرایط رخ می دهد. برای مثال، اسپاسم در رابطه زناشویی رخ می‌دهد و در زمان معاینه زنان و زایمان یا قرار دادن تامپون دیده نمی‌شود.
علائم بیماری واژینیسموس چیست؟
سفت شدن غیرارادی عضلات واژن اولین علامت واژینیسموس است، اما شدت این عارضه در زنان متفاوت است. در همه موارد، انقباض واژن، نفوذ آلت تناسلی مرد را دشوار یا غیرممکن می‌کند. زنانی که دچار این مشکل هستند، نمی‌توانند انقباضات ماهیچه‌های واژن را مدیریت یا متوقف کنند و در هنگام دخول دچار وقفه تنفسی و علائم اضطرابی می‌شوند. واژینیسموس می‌تواند علائم دیگری از جمله ترس از دخول در واژن و کاهش میل جنسی مرتبط با دخول داشته باشد.
به علاوه، زنان مبتلا به واژینیسموس معمولاً هنگامی که چیزی به واژنشان وارد می‌شود، درد یا سوزش شدید را گزارش می‌کنند. ابتلا به این مشکل به این معنی نیست که زن به طور کلی از تمام فعالیت‌های جنسی خودداری می‌کند. زنانی که این عارضه را دارند هنوز هم می‌توانند احساس لذت جنسی و میل به ارگاسم داشته باشند. از این رو، قادر به انجام و تجربه بسیاری از فعالیت‌های جنسی هستند که نیازی به دخول ندارند مانند رابطه جنسی دهانی، ماساژ و خودارضایی. به علاوه، افراد مبتلا به واژینیسموس، علائم روانی مانند شرم، خجالت، ترس و اضطراب را نیز تجربه می‌کنند که این احساسات مربوط به پیش بینی درد واژن یا ناتوانی در تجربه دخول است.
علت بیماری واژینیسموس چیست؟
واژینیسموس عارضه ای است که در اثر فشارهای فیزیکی، عاطفی یا هر دو ایجاد می شود.محرک‌های عاطفی به دو دسته محرک‌های ناشی از ترس و اضطراب و محرک‌های مربوط به تجربه تروما تقسیم می‌شوند. زنانی که این درد را در هنگام دخول تجربه می‌کنند، دچار ترس از درد جسمی، اضطراب درباره عملکرد جنسی و ترس از بارداری هستند
محرک‌های تروما در افرادی دیده می‌شود که سابقه آسیب و آزار جنسی در گذشته داشته‌اند. این می‌تواند شامل داشتن همسر آزارگر، سابقه تجاوز جنسی یا تجربه مواجهه زودهنگام با رابطه جنسی در کودکی باشد. واژینیسموس دلایل فیزیکی نیز دارد. بارداری‌های سخت، زایمان دشوار و پرحادثه، ابتلا به بیماری‌های صعب العلاج ناحیه تناسلی مانند سرطان باعث می‌شوند که برخی از زنان از دخول دچار ترس و اضطراب شوند. عوارض دارویی، خشکی واژن و یائسگی از دیگر دلایل جسمی این بیماری است.
تشخیص واژینیسموس
در صورتی که مشکوک به ابتلا به این اختلال هستید، روند تشخیص از مراجعه به پزشک زنان و زایمان شروع می‌شود. در طول جلسه درمان، علائم و سابقه پزشکی شما بررسی می‌شود، عوامل جسمی دخیل در انقباض بررسی می‌شوند و یک معاینه جسمی کامل از شما به عمل می‌آید. پزشک یک معاینه لگنی را انجام می‌دهد، که رایج‌ترین آزمایشی است که پزشکان برای تایید تشخیص واژینیسموس از آن استفاده می‌کنند. در طول معاینه لگن، پزشک از مقیاس لامونت برای تعیین شدت علائم استفاده می‌کند:
لامونت درجه یک: می‌توانید در طول معاینه لگن آرام بمانید.
لامونت درجه دو: نمی‌توانید در طول معاینه لگن آرام بمانید.
لامونت درجه سه: در تلاش برای جلوگیری از معاینه لگن، باسن از روی صندلی معاینه بلند می‌شود و انگشتان پا به سمت بالا خم می‌شوند.
لامونت درجه چهار: باسن بلند می‌شود و ران‌ها محکم بسته می‌شوند تا از انجام معاینه لگن جلوگیری شود.
لامونت درجه پنج: دچار لرزش شدید، گریه، تنفس تند، تهوع یا استفراغ می‌شوید.
اطلاع از شدت اختلال به تدوین برنامه صحیح درمانی کمک می‌کند. علاوه بر پزشک زنان و زایمان، لازم است با یک روان درمانگر نیز صحبت کنید. در اتاق درمان از شما سوالات شخصی پرسیده می‌شود، مانند سابقه جنسی، تعداد شرکا یا تجربه تروما یا تجاوز. هر چند پاسخ دادن به این سوالات ممکن است ناراحت کننده باشد، اما دادن پاسخ‌های صادقانه به روان درمانگر به روند تشخیص و درمان کمک می‌کند. به خاطر داشته باشید که اگر سوالی شما را آزار می‌دهد، می‌توانید احساستان را با درمانگر در میان بگذارید و از او بخواهید به سوال بعدی برود.
درمان واژینیسموس:
روش‌های درمانی متعددی برای این عارضه توصیه می‌شود که انتخاب هر یک به یافتن علت زمینه ساز بستگی دارد. محرک‌های فیزیکی با کمک پزشک متخصص زنان و زایمان درمان می‌شوند مانند روش‌های جراحی، استفاده از تمرینات کگل، استفاده از لوبریکانت‌ها و دیگر روش‌های پزشکی مرتبط. استفاده از درمان‌های توصیه شده در روانشناسی نیز می‌تواند به درمان اختلال کمک کند. هدف اصلی درمان واژینیسموس مدیریت عوامل روحی و جسمی است که مانع از نفوذ راحت واژن می‌شود. درمان ممکن است به صورت تیمی و با همکاری چند متخصص، از جمله متخصص زنان، فیزیوتراپیست، و درمانگر/مشاور جنسی انجام شود.
فیزیوتراپی کف لگن
فیزیوتراپی کف لگن به شما کمک می‌کند تا آگاهی و کنترل عضلات کف لگن خود را افزایش دهید. این درمان همچنین می‌تواند ماهیچه‌های شما را شل کند، درد را تسکین دهد و به شما کمک کند بر اضطراب نفوذ واژن غلبه کنید. در این روش درمانی، با کمک یک فیزیوتراپ، تمرینات کگل و اتساع واژن را انجام خواهید داد. فیزیوتراپ از شما خواهد خواست که در خانه از دیلاتور با اندازه‌های مختلف استفاده کنید تا به مرور زمان عضلات اطراف واژن به ورود جسم خارجی عادت کنند.
درمان‌های دارویی
در برخی موارد، تیم مراقبت‌های بهداشتی شما ممکن است ژل‌ها یا تزریق‌های تجویزی را برای کمک به کاهش حساسیت و شل شدن عضلات در ناحیه واژن توصیه کنند. ژل لیدوکائین یک بی حس کننده موضعی است که می‌تواند درد را از بین ببرد و دخول به واژن را ساده تر کند. برای برخی از بیماران نیز تزریق بوتاکس برای جلوگیری از انقباض عضلات کف لگن توصیه می‌شود، که می‌تواند به کاهش سفتی عضلات کمک کند.
درمان های جنسی و مشاوره:
درمان با آموزش آناتومی و آنچه در طول رابطه جنسی رخ می دهد شروع می شود. زن اطلاعاتی در مورد عضلات درگیر نیز دریافت می کند. این به درک قسمت های مختلف بدن و کارکرد آنها کمک می کند. زوج آموزش های مربوط به برقراری درست رابطه جنسی، نحوه معاشقه درست قبل از دخول، اتفاقات رخ داده در هنگام برانگیختگی جنسی، آناتومی دستگاه تناسلی و موضوعات دیگر را دریافت می کنند.
درمان های جنسی و مشاوره می تواند به تنهایی یا به همراه همسر انجام شود. کار کردن با مشاور متخصص در درمان های جنسی می تواند به زوج کمک کند. تمرینات آرام بخشی یکی از روش هایی است که به زوج برای دخول آموزش داده می شود.
روان درمانی:
روان درمانی می تواند در سه محیط انجام گیرد: فردی، زوج درمانی و گروه درمانی. در جلسات فردی علل و عوامل موثر در بروز واژینیسموس بررسی می شود. چنانچه مشکلات از یک حادثه تروماتیک، سابقه تجاوز یا احساس گناه از رابطه جنسی ناشی شود، اقدامات لازم برای درمان بیمار انجام می شود. نگرش اشتباه والدین نسبت به رابطه جنسی و دیدگاه های غلط مذهبی نیز می توانند باعث شکل گیری اضطراب و احساس بد نسبت به رابطه جنسی شود که در صورتی که زن به درمانگر خود اعتماد کند قابل درمان هستند.
زوج درمانی:
در جلسات مشاوره زوج درمانی سابقه رابطه جنسی زوج و هر گونه مشکل در رابطه آنها بررسی می شود. واژینیسموس می تواند به عنوان نوعی اعتراض غیر کلامی نسبت به رفتارهای همسر بروز کند که حل مشکل زمینه ساز می تواند به رفع اختلال کمک کند.
درمان شناختی رفتاری (CBT) می تواند برای برخی از بانوان مفید باشد. این روش درمانی به تشخیص تحلیل و تغییر افکار و رفتارها می پردازد و به تسکین احساس اضطراب و افسردگی اشخاص کمک می کند. مشاور رفتاری شناختی می تواند با این روش به مبتلایان اختلال واژینیسم کمک کند.
سخنی از سیمیآروم:
واژینیسموس قابل درمان است، اما ناآگاهی جامعه باعث شده است که تصورات غلط زیادی حول محور آن وجود داشته باشد. ضخیم بودن پرده بکارت، جادو و طلسم، ناز کردن زن، بی میلی جنسی را از دلایل آن می دانند. این در حالی است که هیچ یک از این علل ارتباطی به این اختلال ندارند.
اغلب زنان به خاطر خجالت برای درمان مراجعه نمی کنند و بسیاری از مردان نیز آن را به حساب بی میلی جنسی یا ناز کردن زن میگذارند. در نتیجه، هیچ اقدام علمی جدی برای رفع مشکل برداشته نمی شود. باید بدانید که طولانی شدن این اختلال باعث بروز مشکلات دیگری در رابطه زناشویی می شود که درمان آن را سخت تر می کند، از جمله سردی و بی میلی مرد، اضافه شدن مشکلات عاطفی و ارتباطی به مشکل جنسی و بسیاری دیگر که حل کردن هر یک زمان و انرژی بیشتری می طلبد.
بنابراین درمان زودهنگام توصیه می شود. هر چند واژینیسموس جز اختلالات جنسی محسوب می شود اما به سرعت و به خوبی به درمان پاسخ می دهد و بسیاری از زوجین از پیشرفت بهبودی تعجب می کنند. همراهی مرد در طول درمان باعث افزایش اثربخشی درمان می شود. هر چقدر به عنوان یک مرد درک و همراهی بیشتری با همسر خود داشته باشید، سرعت بهبودی او را افزایش می دهید و این به نفع هر دوی شماست.مشاوره جنسی سیمیاروم در هرجا که باشید در دسترس شماست.
منبع:
