فهرست مطالب
خانه » مهارت های زندگی »
خیلی از ما در هنگام عصبانیت یا خستگی، اضطراب، استرس یا عدم تمرکز گاهی با یک خودکار یا مداد و یک تکه کاغذ شروع به خط خطی کردن میکنیم و اتفاقا برای مدتی آرام میشویم. شاید برایتان جالب باشد بدانید نقاشی و طراحی یکی از راه‌های راحت و در دسترس برای خودمراقبتی و حتی غلبه بر استرس هستند. البته طراحی یا نقاشی درمانی، عنوانی رسمی و شیوه درمانی مطلقی نیستند، اما به‌طورکلی نقاشی یا طراحی می‌تواند به عنوان نوعی راهکار کمکی مقابله با استرس و مراقبت از خود به کار گرفته شود. 16 May روز نقاشی و طراحی است. به همین بهانه به سراغ موضوع هنردرمانی و در کنار آن تکنیک‌های طراحی درمانی برای کاهش استرس رفته‌ایم.
هنر درمانی چیست؟
عبارت «هنر درمانی» اغلب برای توصیف هنر به عنوان درمان استفاده می‌شود، اما نوعی روان درمانی به نام هنر درمانی نیز وجود دارد. هنر درمانی از رسانه‌های هنری، فرآیند خلاقانه و آثار هنری به عنوان یک فرآیند درمانی و شفابخش استفاده می‌کند.
هر کسی می‌تواند از هنر به عنوان نوعی مراقبت از خود، تمرین ذهن‌آگاهی یا راهی برای مقابله با استرس استفاده کند. اما در هنر درمانی به عنوان یک شیوه درمانی، معمولا یک متخصص بهداشت روان آموزش دیده برای مدیریت علائم و شرایط در کنار بیمار است و اغلب روی مسائلی کار می‌کند که بیان آن‌ها با کلمات دشوارتر است، مانند تروما.
فواید هنر درمانی
تحقیقات زیادی مزایای هنر و هنر درمانی را برای سلامت روان مورد بررسی قرار داده‌اند. برای مثال تحقیقی در سال ۲۰۱۰ نشان داد پرداختن به هنر فواید مثبت قابل توجهی برای سلامتی دارد؛ چراکه ما هنگام پرداختن به کارهای هنری، خلاقیت و تخیل خود را به کار می‌گیریم. این کار می‌تواند به ما کمک کند هویت و ظرفیت خود را برای درمان پیدا کنیم.
هنر درمانی می‌تواند در زمینه‌های زیر به ما کمک کند:
- کشف احساسات
- رسیدگی به درگیری‌ها
- تجربه سطح پایین‌تر اضطراب
- افزایش عزت نفس و خودآگاهی
- تقویت مهارت‌های اجتماعی
متخصصان معتقدند هنر درمانی خلاقانه می‌تواند به کاهش بار علائم سلامت جسمی و روانی و سازگاری در موقعیت‌های استرس‌زا کمک کند. در همین راستا تحقیقات بسیاری مزایای بالقوه‌ای از هنردرمانی مانند ذهن‌آگاهی بیشتر و اضطراب امتحان کمتر در دانش‌آموزان و دانشجویان، کاهش ضربان قلب و.. را نشان داده‌اند.
هرچند بسیاری از این تحقیقات و مطالعات مزایای انجام فعالیت‌های هنری را زیر نظر متخصص سلامت روان بررسی می‌کنند اما می‌توانید بسیاری از این فعالیت‌های هنری را به تنهایی انجام دهید و از مزایای آن ها بهره‌مند شوید.
تاثیر نقاشی بر استرس
با تعداد کارهای ممکنی که می‌توانید برای کاهش استرس و اولویت دادن به مراقبت از خود انجام دهید، شاید تعجب کنید پس چرا باید نقاشی کشیدن را انتخاب کنیم؟ اما همانطور که گفته شد نقاشی یا طراحی می‌تواند یک عمل مراقبت از خود به حساب بیاید. رهایی از استرس، تقویت خلاقیت و ارتقای ذهن آگاهی همگی از اثرات نقاشی کشیدن هستند. بسیاری بر این باورند که هنر و همچنین سایر اشکال خلاقیت می‌تواند برای سلامت روان ما شفابخش باشد. نقاشی، و سایر روش‌های هنری، می‌تواند به ما در کاهش استرس و اضطراب کمک کند.
شما می‌توانید در خانه نقاشی بکشید تا تخیل و خلاقیت خود را تقویت، افکار مضطرابانه را کاهش دهید و ذهن‌آگاهی بیشتری داشته باشید همچنین می‌توانید با یک هنردرمان‌گر کار کنید تا به شما در مدیریت شرایط سلامت روان یا آسیب‌های روانی کمک کند.
استرس‌هایت را نقاشی کن!
نقاشی به دلیل مزایای زیر یکی از راه‌های موثر برای کاهش استرس است:
-
در دسترس است
فقط کافی‌ست چند کاغذ سفید و یک مداد داشته باشید تا بتوانید هرجایی که هستید شروع به نقاشی کشیدن کنید.
-
منعطف است
نقاشی از آن کارهایی است که می‌توانید آن‌را به تنهایی یا با دوستان، به صورت مجازی یا حضوری انجام دهیم.
-
سن و سال ندارد
نقاشی برای همه و در تمام سنین خوب است و فواید بسیاری دارد. حتی سالمندان هم می‌توانند از مزایای آن بهره‌مند شوند.
-
همگانی است
لازم نیست حتما هنرمند باشید تا بخواهید نقاشی کنید. شاید فکر می‌کنید برای نقاشی کردن حتما به مهارت در طراحی نیاز دارید. اما اصلا چنین نیست. مهم فرآیند طراحی و نقاشی است نه خلق اثر هنری و نتیجه آن.
-
به بیان احساس کمک می‌کند
نقاشی کمک می‌کند تا خودمان و احساسات‌مان را بیان کنیم. همچنین به دور شدن از افکار مزاحم و نشخوار فکری کمک می‌کند.
چگونه از نقاشی و طراحی به عنوان درمان استفاده کنیم؟
اگر برای رهایی از استرس یا ارتباط با خلاقیت خود آماده نقاشی کشیدن هستید، در این‌جا چند راه برای شروع به نقاشی وجود دارد:
1-آماده کردن وسایل
لوازم خود را بردارید. نیاز نیست چیزهای جدیدی بخرید. می‌توانید از هر چیزی که در اطراف خود دارید استفاده کنید. چند کاغذ و یک مداد برای شروع کافی‌ست.
2- پیدا کردن فضای مناسب
یک فضای مناسب برای خودتان پیدا کنید. فضایی که بتوانید به راحتی و حداقل برای ۲۰ دقیقه آن‌جا بنشینید و برای خودتان وقت بگذارید. یک لیوان آب یا چای آرامش‌بخش هم کنار دست‌تان بگذارید.
3- تایمر خود را تنظیم کنید و نفس بکشید
می‌توانید یک تایمر را برای ۲۰ تا ۶۰ دقیقه تنظیم کنید. شاید بخواهید از همان ۲۰ دقیقه شروع کنید و کم کم زمان را افزایش دهید. اگر می‌خواهید کمی ذهن‌آگاهی چاشنی کار کنید چند نفس عمیق بکشید بعد شروع به نقاشی کشیدن کنید.
4- نقاشی کن
سعی کنید هنگام نقاشی حضور ذهنی داشته باشید. فراموش نکنید این‌جا هیچ قضاوتی وجود ندارد. می‌توانید فقط ۲۰ دقیقه خط خطی کنید یا چند دایره را پر کنید. لازم نیست نقاشی شما یک اثر هنری باشد.
10 تکنیک هنر درمانی
محتوای چیزی که ترسیم می‌کنید و می‌کشید واقعا مهم نیست. آن‌چه مهم است نتیجه این کار است که برای شما شادی و رهایی از فکر و خیال به ارمغان می‌آورد. اگر هنوز مطمئن نیستید از کجا شروع کنید، در ادامه چند گزینه به شما معرفی میکنیم که می‌توانید در خانه امتحان کنید.
۱-خط خطی کردن
برخی از افراد با یک بوم خالی شکوفا می‌شوند، اما برخی دیگر چنین نیستند.
شاید بخواهید با یک تکه کاغذ خالی شروع کنید و ببینید چه اتفاقی می‌افتد. فقط سعی کنید با توجه به میل قلبی خود خط خطی کنید. اما به یاد داشته باشید که لازم نیست چیزی زیبا خلق کنید. به آن مانند جریان ذهن‌آگاهی فکر کنید، اما با اشکال، انحناها و کلمات.
۲– رسم اشکال
اگر خط خطی بدون جهت برای شما کار نمی‌کند، می‌توانید اشکالی را در نظر بگیرید و شروع به کشیدن آن‌ها کنید. برای مثال می‌توانید دایره‌های کوچک را در یک مربع بزرگ یا خطوط و ترکیبی از اشکال مختلف بکشید، مثل یک بازی هنری. اجازه بدهید نقاشی شما هر شکلی که می‌خواهد به خود بگیرد.
۳- طراحی‌های فوری
چه یک هنرمند حرفه‌ای باشید، چه فقط یک مداد و کاغذ داشته باشید، هزاران طرح آماده آنلاین وجود دارد که می‌تواند الهام‌بخش شما برای نقاشی باشد.
4- طراحی چیزهای مورد علاقه
شما می‌توانید حیوان، گل یا یادگاری‌های مورد علاقه‌تان را طراحی کنید. کشیدن حداقل ۱۰ چیز که نماد یا بیان‌کننده چیزی که قدردان آن هستید می‌تواند به تقویت روحیه کمک کند.
5- طراحی هر آن‌چه می‌بینید
پیشنهاد دیگر ترسیم آن چیزهایی است که از جایی که نشسته‌اید، می‌بینید. پنجره، اشیاء دکوری یا منظره روبه‌رو.
6- طراحی آن‌چه در لحظه حس می‌کنید
نقاشی یکی از کارها برای بیان آن چیزی است که در حال حاضر احساس می‌کنید. ترسیم افکار منفی یا استرس در مورد یک موقعیت نمونه‌هایی از این دست هستند. می‌توانید این کار را با کشیدن افکار منفی به مدت ۱۰ دقیقه و سپس افکار منطقی و مثبت برای ۱۰ دقیقه دیگر امتحان کنید.
7– ماندالاس
طراحی ماندالا سابقه طولانی دارد، اما با کارل یونگ، بنیان‌گذار روانشناسی تحلیلی، راه خود را به روانشناسی باز کرد. ماندالاها نمادهای معنوی اغلب در دایره‌ای با اشکال هندسی هستند. پیچیدگی الگوها و تکرار آن‌ها می‌تواند ذهن‌آگاهی را تقویت کند.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۰ نشان داد نقاشی ماندالا می‌تواند احساسات منفی را کاهش دهد و معنویت را بهبود بخشد. همچنین رنگ‌آمیزی ماندالا اضطراب را بسیار بیشتر از رنگ‌آمیزی طرح‌های دیگر یا روی یک صفحه خالی کاهش می‌دهد.
شاید بخواهید ماندالاهای از پیش کشیده‌شده را رنگ‌آمیزی کنید، یا خودتان بسازید و سپس آن‌ها را رنگ کنید. این کار می‌تواند مانند یک عمل مراقبه و خلاقانه باشد.
8- طراحی
طراحی شامل ترسیم تصاویر مختلف هم می‌تواند گزینه خوبی باشد. می توانید یک کاغذ نازک روی هر طرحی که می‌خواهید بیاندازید و آن‌را بکشید. سپس با خلاقیت خودتان رنگ‌آمیزی کنید.
9– رنگ‌آمیزی
در حالی‌که برخی ممکن است استدلال کنند که رنگ‌آمیزی نقاشی نیست، اما به یاد داشته باشید، هنر، هنر است. همچنین، بسیاری از تحقیقات در مورد هنر درمانی شامل فعالیت‌های رنگ‌آمیزی می‌شود. بنابراین می‌تواند استرس را بدون نیاز به کشیدن چیزی از ابتدا کاهش دهد. گزینه‌های رنگ‌آمیزی فراوان است، می‌توانید از کتاب‌های رنگ‌آمیزی برای بزگسالان استفاده کنید.
10- ترکیب مواد یا کلاژ
نقاشی یکی از در دسترس‌ترین انواع هنردرمانی است، اما لازم نیست خود را به نقاشی با مداد یا خودکار محدود کنید. اگر وسایل دیگری در اطراف خود دارید یا احساس می‌کنید می‌خواهید خود را به بیش از یک روش بیان کنید، می‌توانید مواد مختلف را با هم ترکیب و یک اثر جدید خلق کنید.
البته فراموش نکنید این کارها هیچکدام جایگزین روان درمانی و مراجعه به مشاوران و روانشناسان برای درمان اساسی مشکلات مختلف حوزه سلامت روان و از جمله استرس و اضطراب نیستند. برای درمان قطعی و مطمئن به‌ویژه در موارد حاد باید حتما به متخصص مراجعه کنیم.
