فهرست مطالب
خانه » طرحواره ها »
بیاید با این سوال شروع کنیم؛ طرحواه چیست؟، جفری یانگ و همکارانش تله یا طرحواره ها را باورهایی می دانند که به وسیله تعاملات کودک در ذهن فرد شکل می گیرند. این باورها موجودیت فرد را در بر می گیرند و قدرت زیادی دارند. افراد گرفتار در طرحواره های زندگی بر طبق این باورها تصمیم می گیرند، برنامه ریزی می کنند و حتی به صورت ناخودآگاه رفتارهای دیگران را مطابق طرحواره هایشان برای خود معنادهی می کنند. یکی از این طرحواره ها، طرحواره اطاعت (Subjugation) است.
طرحواره اطاعت چیست؟
یکی از رایج ترین طرحواره ها، طرحواره اطاعت است. افراد گرفتار در طرحواره اطاعت به خاطر ترس از تنبیه شدن، مجازات و یا طرد از سوی دیگران، تن به خواسته های دیگران می دهند در حالی که خود تمایلی به انجام دادن آن ندارند. این افراد معتقدند که نیازهای شان برای بقیه اهمیتی ندارد و در واقع به دنیا آمده اند که نیازها و گرفتاری های دیگران را حل کنند و اطاعت، رسالت آن ها در زمین است.
طرحواره اطاعت با چه احساسی در فرد همراه است؟
هیجان غالب تله زندگی اطاعت، خشم است که در اغلب موارد این خشم منفعالانه است. هر چند فرد در تمام امور زندگی از دیگران اطاعت می کند، اما همین اطاعت در او موجب شکل گیری خشم می شود. مانند زمانی که راننده تاکسی بقیه پول شان را نمی دهد و اعتراضی نمی کنند ولی بعدا از بد شدن جامعه با دیگران حرف می زنند یا زمانی که در دانشگاه استاد به همه دوستانش ارفاق می کند به جز او، فرد گرفتار در تله اطاعت به دلیل ترس از کسر نمره سکوت می کند و سپس شروع به بد گویی از استاد می کند.
این رفتارهای پرخاشگرانه-منفعلانه بیشتر از هر چیزی ابتدا به خود فرد آسیب می رساند چرا که عدم برون ریزی صحیح هیجان ها عواقبی به همراه دارد.
طرحواره اطاعت به دو صورت بروز پیدا می کند
- اطاعت از نیازها: در این مورد افراد گرفتار در تله زندگی اطاعت نیازهای خود را نادیده گرفته و به اصطلاح نیازهایشان را پس می زنند و از نیازها و توقعات دیگران اطاعت می کنند.
- اطاعت از هیجان ها: در این مورد افراد به دلیل ترس از دیگران احساسات خود را پس می زنند.
ویدئو درباره طرحواره اطاعت
نشانه های افراد گرفتار در تله اطاعت چیست؟
- افراد گرفتار در تله زندگی اطاعت دست به هر کاری می زنند تا تایید دیگران را به دست آورند و دیگران از آن ها راضی باشند.
- در زندگی همیشه این افراد غم خوار و سنگ صبور دیگران هستند اما خود کسی را ندارند که به درد و دلشان گوش دهد. همین باعث می شود که پس از مدتی از رفتار اطرافیان خود شکایت کنند و تصور کنند در حقشان ظلم می شود.
- به دلیل این که نمی خواهند فرد خودخواهی تلقی شوند تقریبا هیچ وقت جرات مندانه رفتار نمی کنند.
- افراد گرفتار در تله اطاعت احساس می کنند که تصمیم ها و انتخاب های مهم زندگی شان را خودشان نگرفته اند.
عوامل گیر افتادن در طرحواره اطاعت چیست؟
- والدینی که در تمام مراحل زندگی فرد بر او تسلط داشته و کنترلش می کردند.
- والدینی که حتی در کوچک ترین موارد اجازه تصمیم گیری و انتخاب به کودک خود نداده اند وبه اصطلاح فرزند آن ها بدون اجازه پدر و مادرش آب نمی خورده است.
- والدینی که اگر فرزندشان از اوامر آن ها اطاعت نمی کرد، او را به نحوی تنبیه می کرده اند، برای مثال تا مدت ها با فرزندشان قهر می کردند.
- به دلیل عدم حضور فیزیکی پدر و مادر و یا عدم شایستگی آن ها فرد مجبور به نگهداری و مراقبت از اعضای خانواده بوده است.
- به دلیل افسردگی یا نگرانی بیش از حد یکی از والدین، وی در کودکی مدام مراقب رفتار خود بوده است تا مبادا مزاحمت و ناراحتی ایجاد کند.
- افرادی که در کودکی، به دلایل وجود شرایط خاص، هیچ گاه احساس نمی کنند که حق و حقوقی دارند و این که به اندازه دیگر اعضای خانواده مهم هستند.
مطالعه مقاله فرزندپروری را به شما پیشنهاد میکنیم.
درمان افراد دچار تله اطاعت چگونه است؟
از آن جایی که افراد گرفتار در تله زندگی اطاعت معمولا خود را از یاد می برند و نیازها و احساسات دیگران برای آن ها نسبت به نیازهای خودشان ارجحیت دارد، هدف اولیه درمان این است که در بیماران نگرشی ایجاد شود مبنی بر این که به عنوان یک انسان، به اندازه دیگران نیازها و توقعاتی دارند که در ابتدا خودشان و سپس دیگران باید به آن ها توجه کنند.در این راستا تلاش می شود به مراجع آموزش داده شود که به شیوه ای درست نیازهای خود را بیان کند.
برای رسیدن به این هدف اولیه به بیمار آموزش داده می شود که روابط خود را با افرادی که فقط متوقع هستند و به نیازهای دیگران توجه ندارند تمام کند و به جای آن افراد همدلی نیز وجود دارند که می تواند با آن ها وارد رابطه شود.
یکی از روش های درمان برای افراد گرفتار در طرحواره اطاعت عبارتست از:
درمان های تجربی که از طریق آن فرد به تصویرسازی ذهنی می پردازد و خشم خود را ابراز می کند و برای یک بار هم که شده بدون ترس از تنبیه و طرد شدن توسط دیگران با شجاعت نیازهای خود را بیان می کند.
راهکارهای ساده کمک به افراد گرفتار در طرحواره اطاعت چیست؟
- موقعیت هایی را به یاد بیاورید که تحت سلطه دیگران قرار گرفته اید، زمان هایی که خود را فدای دیگران کرده اید.
- سعی کنید نیازهای خود را بشناسید و به حقوق خود آگاه شوید.
- به جای منفعلانه رفتار کردن، تکنیک های جرات مندی را یاد بگیرید و سعی در به کارگیری آن ها کنید.
- با افراد خود خواه که برای شما ارزشی قایل نیستند قطع رابطه کنید.
- برای رابطه ای ارزش قایل شوید که طرف مقابل نیازهای شما را ارضا کند و نظر شما در تصمیم گیری ها برایش مهم باشد.
در محیط کار هرگاه مسئولیت های افراطی به عهده شما گذاشتند از آن اجتناب کنید و اجازه ندهید دیگران از شما سوء استفاده کرده و وظایف شان را به گردن شما بیندازند.
نظر شما درباره تله اطاعت چیست؟ چقدر از زندگیتان به خاطر اطاعت بی چون و چرا از دیگران هدر شد؟ چرا چنین رفتاری از خودتان نشان می دهد و نیازهایتان را سرکوب می کنید؟ چه کسی در گرفتار شدن شما در این تله نقش داشته است؟
