فهرست مطالب
خانه » طرحوارها »
طرحواره های زندگی که متخصصان از آن به طرحواره ها تعبیر می کنند، باورهای عمیقی هستند که معمولا در دوران کودکی و بعضا در نوجوانی درباره خود، دیگران و جهان در ذهن فرد شکل می گیرد. این طرحواره ها به گونه ای افکار، احساس و چگونگی رفتار فرد را شکل می دهند. اولین بار کلمه طرحواره و طرحواره چیست؟ توسط جفری یانگ، روان شناس انگلیسی وارد پیشینه روان شناسی شد. و به طور کلی 18 طرحواره تا به حال شناخته شده است که یکی از آنها طرحواره رهاشدگی است.
شما می‌توانید برای تشخیص بهتر از طرحواره خود، در تست طرحواره های ناسازگار یانگ (YEMSQ) سیمیاروم شرکت کنید
طرحواره رهاشدگی چیست؟
افرادی که در تله رهاشدگی گرفتار شده اند دائما نگران از دست دادن افراد مهم زندگی شان هستند، آنها اعتقاد دارند که عزیزانشان به زودی خواهند مرد یا به خاطر یک نفر دیگر طرد می شوند و در نهایت تنها می شوند.
برای مثال پدرش که از خانه خارج می شود فکر می کند که آخرین باری است که او را می بیند.
همسرش که به مسافرت می رود دائما در این فکر است یا خواهد مرد و یا به او خیانت عاطفی خواهد کرد. اگر دوستی پاسخگوی تماسش نباشد فکر می کند تاریخ انقضای رابطه دوستیشان فرارسیده است.این افراد از مقاصد دیگران برداشت های اشتباه می کنند و بر اساس آن واکنش های افراطی از خود نشان می دهند.
نشانه های طرحواره رهاشدگی
- وابستگی بیش ازحد به افراد مهم زندگی
- کنترل کنندگی
- حسادت
- رقابت با رقیب های عشقی
- ناتوانی در جدایی های کوتاه مدت
- اجتناب از روابط به دلیل ترس از تنها شدن و فقدان
این افراد به دلیل نداشتن یک پایگاه امن از جدایی های موقت، سخت اذیت می شوند، زمانیکه این افراد رهاشدگی را تجربه می کنند ابتدا دچار احساس وحشت می شوند و به دلیل اضطراب زیاد لحظه به لحظه بر وحشتشان افزوده می شود، سرانجام پس از چند روز از این احساسات کاسته می شود و فرد شکست را می پذیرد و دچار سوگ خواهد شد و این سوگ می تواند منجر به افسردگی شود.
روابط عشقی در افراد مبتلا به طرحواره رهاشدگی چگونه است؟
جالب است که افراد با تله رها شدگی در زندگی عاطفی خود به افرادی جذب می شوند که از روز اول احساس رهاشدگی را در آنها به وجود می آورند.
این افراد به انسان های متعهد، با ثبات و مسئولیت پذیر جذب نمی شوند چرا که با پیش فرض های آن ها همسو نیست . این فرایند جذب شدن به افراد بی تعهد کاملا ناخودآگاه است.
افراد گرفتار در تله رها شدگی در نبود طرف مقابل احساس نگرانی می کنند ولی در هنگام نزدیکی طرف مقابل نیز احساس امنیت و آرامش نمی کنند چرا که در همان لحظه هم ترس از دست دادن طرف مقابل را دارند.
علل ریشه ای طرحواره رهاشدگی چیست؟
تمرکز اصلی برای به وجود آمدن تله رهاشدگی بر روی محیط دوران کودکی است.
هرچند پژوهش های بر روی نوزادان حاکی از آن است که برخی نوزادان واکنش بیشتری به محرک های محیطی نشان می دهند، اما به طور کلی نقش بیولوژیکی و به اصطلاح خلق و خو در گیر افتادن در طرحواره رهاشدگی کمتر از نقش محیط است.
به طور کلی دو نوع تله رهاشدگی وجود دارد:
اگر محیط دوران کودکی و خانواده کودک شدیدا حمایتگر باشند و به کودک اجازه کسب تجربه های جدید ندهند رها شدگی مبتنی بر وابستگی در ذهن کودک شکل خواهد گرفت.
اگر به دنبال مشاوره با روانشناسان ایرانی در امریکا هستید کلیک کنید
و اگر محیط دوران کودکی بی ثبات باشد و کودک از لحاظ هیجانی دچار حس ناامنی شود، رهاشدگی مبتنی بر فقدان و نا امنی در ذهن کودک نقش خواهد بست.
و اما ممکن است رخ دادن اتفاقاتی در زمان کودکی فرد باعث گیر افتادن فرد در طرحواره رهاشدگی شود، مانند: از دست دادن یکی از والدین، بستری بودن مادر در بیمارستان و یا جدایی طولانی مدت از کودک، مادر افسرده، انتفال نوزاد به مراکز نگه داری اطفال، جدایی والدین از یکدیگر، والد همیشه مست و از این قبیل.
روش های مقابله افراد مبتلا با طرحواره رهاشدگی
سبک مقابله ای تسلیم: در این نوع سبک افراد گرفتار در این تله، کسانی را انتخاب می کنند که دائما در دسترس نیستند و حس رهاشدگی را در او تحریک می کنند.
سبک مقابله ای اجتناب: افرادی که این سبک را انتخاب می کنند از ترس تنها شدن و برای اجتناب از رنج و اضطراب وارد هیچ رابطه صمیمی نمی شوند و به اصطلاح صمیمیت گریز هستند.
سبک مقابله ای جبران افراطی: این افراد در کوچکترین زمانی که رها شوند به پرخاشگری های افراطی می پردازند یا شریک عشقی خود را بیش از حد کنترل می کنند.
راه های درمانی طرحواره رهاشدگی
از بین درمان های مختلف در اینجا به درمان های شناختی اشاره می کنیم.
از آنجائیکه افراد گرفتار در این تله این باور غیرمنطقی اصرار دارند که افراد مهم زندگی باید همیشه در دسترس باشند، هدف اصلی درمان شناختی بر این است که باورهای غیر منطقی و دیدگاه های افراطی افراد گرفتار در این تله را تغییر دهد.درمان به بیمار کمک می کند که به هنگام جدایی های کوتاه مدت از افراد مهم زندگی شان فاجعه سازی نکنند.
به افراد آموزش داده می شود که هر کس برای خود مرزی دارد و نیاز دارد زمانی تنها باشد. برای مثال شریک عشقی تو به عنوان یک انسان حق دارد گاهی تنها باشد، تنهایی به مسافرت برود و با افراد دیگر تعامل کند و همه این ها به این معنا نیست که قصد دارد به تو خیانت کند و تو را برای همیشه تنها بگذارد.در درمان طرحواره رهاشدگی، رفتارهایی مانند کنترل بیش از حد، حسادت و وابستگی کنار گذاشته می شود.
در سایر روش های درمانی، فرد از طریق تصویرسازی های ذهنی خاطرات رها شدنش در دوران کودکی را دوباره تجربه کرده و خشم خود را ابراز می کند و به یک تصویر ذهنی سالم دست پیدا می کند.طی درمان، زمانی که درمانگر فرد را طی برهه ای تنها می گذارد، فرد دوباره همان حالت های وحشت و اضطراب را تجربه می کند که فرصت خوبی است که قدمی برای درمان خود بردارد و درمانگر هم به فرد در طی این مسیر کمک می کند.
برای رزرو وقت مشاوره با روانشناسان ایرانی در کانادا کلیک کنید
جمع بندی طرحواره رهاشدگی
طرحواره‌های زندگی مفاهیم عمیقی هستند که اغلب در دوران کودکی درباره خود، دیگران، و جهان در ذهن افراد شکل می‌گیرند. جفری یانگ، روانشناس انگلیسی، این اصطلاح را معرفی کرده و 18 طرحواره مختلف را توصیف کرده است. یکی از این طرحواره‌ها طرحواره رهاشدگی است که افرادی که در آن گیر افتاده‌اند، همواره از افراد مهم زندگی‌شان نگران هستند و ترس از از دست دادن آنها را تجربه می‌کنند.افرادی که در این طرحواره گیر افتاده‌اند، تجربیات غیرمنطقی درباره تنهایی و از دست دادن دارند که می‌توان با درمان شناختی به تغییر آنها پرداخت. همچنین، انواع سبک‌های مقابله و درمان‌های مختلف نیز در متن ذکر شده‌اند.
سلام ممنون از مطلبتون
آیا کسی که مدام در رابطه در حال رفت و امد هست و به بهانه های کوچیک و الکی رابطه رو ترک میکنه و بعد ابراز پشیمانی میکنه دوار تله رعا شدگی هست؟؟ ممنونم
من به تازگی با یک روانشناس وارد پروسه درمانی شدم که ازم خواسته بود این مبحث رو مطالعه کنم. چون ایران زندگی نمی کنم دسترسی به کتاب برام مشکل بود و با مطالعه مطالب این وب سایت تقریبا به درک کاملی از طرح واره رهاشدگی رسیدم. سپاس …
خوشحالیم که براتون مفید بود، سیمیاروم همیشه در کنار شماست.
خوشحالیم که تونستیم بخضی از این مسیر رو براتون هموارتر کنیم. ممنون از نظرتون. :)