فهرست مطالب
خانه » عمومی »
یک فرد دارای بیماری مزمن و نیاز به مراقبت به‌طور معمول چندین نفر را در خانواده درگیر می‌کند. این درگیری شامل درگیری‌های روانی، جسمی، مالی، زمانی و… است. از همین روی حفظ سلامت روحی و جسمی فردی که از یک بیمار (چه بیماری جسمی مزمن، چه معلولیت و نیازهای ویژه) مراقبت می‌کند به اندازه‌ی نیازهای آن بیمار حائز اهمیت است. پس آن چه باید به آن بپردازیم، سلامت روان مراقبان بیمار است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مراقبان بیماران در معرض خطر بالای ابتلا به اختلالات سلامت روان هستند. برهمین اساس ۴۰ تا ۷۰ درصد مراقبان دارای علائم افسردگی هستند و تقریبا یک چهارم تا نیمی از آن‌ها نشانه‌های افسردگی اساسی را دارند.
چگونه مراقبت بر سلامتی افراد تاثیر می‌گذارد؟
نیازهای روحی، عاطفی و جسمی مراقبت از بستگان یا نزدیکان مبتلا به بیماری مزمن یا معلولیت و نیازهای ویژه می‌تواند به‌ویژه برای مراقبان آن‌ها ناتوان‌کننده باشد.
بررسی‌ها نشان می‌دهد مراقبان سطوح بالاتری از افسردگی را نسبت به اعضای خانواده‌ای که مسئولیت مراقبت ندارند نشان می دهند. همچنین افرادی که نقش مراقبتی را بر عهده دارند در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به مشکلات اضطرابی، بیماری‌های مزمن و وابستگی به مواد هستند. از سوی دیگر میزان بیشتری از استرس و ناامیدی را تجربه یا احساس می‌کنند از نظر عاطفی خالی می‌شوند.
مراقبت از بیمار تمام ویژگی‌های تجربه‌ی استرس مزمن چون غیرقابل پیش‌بینی بودن، کنترل‌ناپذیری و فشارهای جسمی و روانی را داراست و با مشکلاتی چون اختلال نقص توجه، مشکل در حافظه و توانایی کلامی همراه می‌شود.
مراقبان بیماران اغلب با بدتر شدن وضعیت بیمار بیشتر دچار پریشانی روانی و عاطفی می‌شوند، احساساتی که حتی اگر بیمار را به مرکز نگهداری سالمندان یا بیمارستان هم بسپارند، ادامه پیدا می‌کند.
علاوه بر مشکلات روانی، مراقبان مشکلات جسمی و فیزیکی متعددی را نیز تجربه می‌کنند. آن‌ها در معرض خطر بیشتر ابتلا به سردرد، بدن درد، چاقی، فشار خون بالا، بیماری‌های قلبی و سرطان هستند. همچنین استرس مراقب می‌تواند به افزایش مرگ و میر دامن بزند.
انواع مشکلات متداول در مراقبان بیمار
مشکلات و اختلالات روانی
– افسردگی
– اضطراب
– استرس
– میزان بالای احساسات منفی مانند احساس گناه، غم، ترس، نگرانی
– تردید در مورد مراقبت
– تحریک‌پذیری
– احساس انزوا یا رها شدن توسط دیگران
– اندوه
مشکلات جسمی
– خستگی
– مشکلات خواب
– خطر بیماری، جراحت، مرگ و میر
– ضعف سیستم ایمنی
– وضعیت پایین‌تر سلامت جسمانی در مقایسه با سایر افراد هم سن و هم جنس
– تغییرات نامطلوب در وضعیت سلامتی
– استفاده بیشتر از خدمات بهداشتی و استفاده از دارو
– اختلال در تنظیم هورمون‌های استرس
اختلال عملکردی و شناختی
– مشکل در حافظه و تمرکز
– کار – اشتغال (مانند کاهش ساعات کار، تداخل مسائل کار با خانواده)
– فشارهای مالی
– استرس رابطه
– از دست دادن زمان برای مراقبت از خود (مانند خواب، رژیم غذایی، ورزش)
– کاهش کیفیت زندگی
چالش‌های خانوادگی
– تعارض در مورد مراقبت
– عدم حمایت از مراقب
– ایجاد تعادل بین نیازهای اعضای سالم و بیمار خانواده
– مسائل رفتاری
– تعارضات بین فردی
– عدم همکاری گیرنده‌ی مراقبت
شایع‌ترین اختلالات روانی در مراقبان
افسردگی، استرس و اضطراب از شایع‌ترین و بیشترین اختلالات روان‌پزشکی در مراقبان بیماران است.
افسردگی در مراقبان بیماران
مراقب بیمار بودن می‌تواند از نظر جسمی و روحی استرس‌زا باشد. هنگام مراقبت از یک عزیز، مراقبان اغلب نیازهای آن فرد را بر نیازهای خود ترجیح می‌دهند. آن‌ها زمان، انرژی و نیازهای فیزیکی و عاطفی خود را فدا می‌کنند که این امر می‌تواند منجر به استرس، اضطراب یا افسردگی شود.
علائم و نشانه‌های افسردگی در مراقبان بیمار
اجتناب از فعالیت‌های لذت‌بخش؛ چراکه در مورد مرخصی گرفتن از مراقبت احساس گناه می‌کنید
کابوس‌های مکرر یا افکار مزاحم در مورد بیمار (که می‌تواند یکی از عزیزان باشد) از جمله تشخیص، درمان یا پیش‌بینی آینده
ناتوانی در خواب
احساس خستگی و خستگی شدید
احساس تنش
ناتوانی در تمرکز یا به خاطر سپردن جزئیات
حملات اضطرابی ناشی از عدم رعایت صحیح رژیم پزشکی
ناتوانی در صحبت کردن با دیگران در مورد تجربه خود به عنوان مراقب
اضطراب پیش‌بینی کننده در مورد درمان‌های آینده برای بیمار
ناتوانی در لذت بردن از فعالیت‌هایی که زمانی برای‌تان لذت بخش بوده است
افکار خودکشی؛ چراکه احساس می‌کنید بسیار مغلوب، بی‌ارزش یا ناکافی هستید
تحریک‌پذیری مزمن
اضطراب در مراقبان بیمار
اختلالات اضطرابی مانند بیماری‌های جسمی چون بیماری قلبی یا دیابت، شرایط پزشکی واقعی و جدی هستند. اختلالات اضطرابی شایع ترین و فراگیرترین اختلالات روانی در آمریکا است. از دست دادن کنترل، ترس از سلامت کسی که دوستش داریم، عدم اطمینان در مورد آینده یا نگرانی در مورد امور مالی مراقبت‌های بهداشتی همه می‌تواند برای مراقبان بسیار طاقت‌فرسا باشد و منجر به اضطراب و استرس شود.
علائم و نشانه‌های اضطراب در مراقبان بیمار
ترس مداوم، نگرانی یا عذاب قریب‌الوقوع
افسردگی که بیش از دو هفته طول بکشد
مشکل در غذا خوردن
تنگی نفس که مدام عود می‌کند
مشکلات خواب
ضربان قلب یا ضربان شدید در قفسه سینه
تحریک‌پذیری مداوم
تعریق بیش از حد
اگر شما یا شخصی که می‌شناسید هر یک از این علائم و نشانه‌ها را تجربه می‌کنید، حتما با پزشک خود مشورت کنید و از متخصص کمک بگیرید.
چگونه به خود یا مراقب دیگری کمک کنیم؟
نقش اصلی مراقبت‌کننده اداره‌ی درمان است. اما باید به یاد داشته باشیم که مراقبان نیز به مراقبت نیاز دارند. یکی از راه‌هایی که مراقبان می‌توانند به‌طور موثر استرس و افسردگی کار مراقبت از بیمار را مدیریت کنند، کمک گرفتن از یک درمان‌گر و روان‌درمانی است.
روان‌درمانی می‌تواند به مراقب کمک کند تا با احساسات خود در مورد بیماری شخص دیگر کنار بیاید.
بیشتر اوقات خانواده یا دوستان درگیر با فرد بیمار نظرات مختلفی درباره‌ی مراقبت از بیمار دارند که این موضوع می تواند استرس را به مراقب اضافه کند. داشتن یک فرد بی‌طرف برای صحبت کردن، مانند یک درمان‌گر متخصص، می‌تواند به مراقبت‌کننده کمک کند دیدگاه‌ها و بینش‌های متفاوتی را برای نظارت بر مراقبت از فرد ارائه دهد. همچنین می‌تواند به مراقب کمک کند تا با احساسات و عواطف ناشی از مراقبت مقابله کند.
راهکارهای عملی و موثر برای حفظ سلامت مراقبان بیمار
مراقب خودت باش
مهم است که مراقب نیازهای خود را بشناسد و ابتدا به آن‌ها توجه کند. اگر در فرآیند مراقبت از بیمار فرسودگی را تجربه کنید، نمی‌توانید به‌طور موثر به فردی که نیاز به مراقبت دارد کمک کنید.
کمک بخواهید
مراقبت از بیمار نباید تنها مسئولیت شما باشد. برای برخی از مراقبان درخواست کمک از دیگران خیلی دشوار است. اما دریافت حمایت برای تقسیم مسئولیت می‌تواند به شما کمک کند تا از فرسودگی مراقب جلوگیری کنید.
واقع‌بینی در مورد بیماری و روند آن
خود را آموزش دهید تا برای واقعیت بیماری آماده شوید.
استفاده از سرویس خدمات مراقبتی
طیف گسترده‌ای از خدمات برای ایجاد فرصت استراحت مراقبان در دسترس است و می‌تواند از چند ساعت تا چند روز طول بکشد. به‌طور غیررسمی، می‌توانید از یکی دیگر از اعضای خانواده یا دوستان بخواهید که به شما استراحت بدهند. در کنار آن سرویس‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات مراقبتی به مراقبان نیز در دسترس هستند. از این زمان برای شارژ و مراقبت از خود استفاده کنید.
حمایت عاطفی
می‌توانید با خانواده، دوستان قابل اعتماد، گروه پشتیبانی یا درمان‌گر خود صحبت کنید. داشتن کسی که احساسات خود را با او در میان بگذارید می‌تواند به کاهش بار مراقبت کمک کند.
