فهرست مطالب
خانه » سلامت جنسی » سلامت جنسی عمومی »
فکر تماس جنسی شما را به وحشت می‌اندازد؟ به اجتناب یا محدود کردن فعالیت جنسی تمایل دارید؟ از لمس جنسی یا حتی لمس عاشقانه، مانند در آغوش گرفتن یا بوسیده شدن نفرت دارید؟ اگر خودتان یا همسرتان چنین علایمی دارید، ممکن است اختلال بیزاری جنسی در آن دخیل باشد. بیزاری جنسی واکنش شدید بدن به اضطراب جنسی است. برای رهایی از این مشکل، ابتدا لازم است اختلال را به خوبی بشناسید تا پس از آن برای درمان اقدام کنید. در این مطلب شما را با علل، علائم و روش‌های تشخیص و درمان آن آشنا می‌کنیم.
راهنمای آماری و تشخیصی اختلالات روانی (DSM) اختلال انزجار جنسی را اینگونه توصیف کرده است که با بیزاری مکرر یا مداوم نسبت به و اجتناب از کلیه تماس‌های جنسی با شریک جنسی مشخص می‌شود که قابل انتساب به اختلال روانپزشکی دیگری نیست. این اختلال در حال حاضر تحت دسته اختلالات عملکرد جنسی طبقه بندی می‌شود. اختلالات جنسی گروهی از اختلالات هستند که معمولاً با اختلال بالینی قابل توجه در توانایی فرد در پاسخگویی جنسی یا تجربه لذت جنسی مشخص می‌شوند. فرد مبتلا ممکن است چندین اختلال عملکرد جنسی را به طور همزمان داشته باشد، در این صورت، همه اختلالات باید تشخیص داده شوند تا درمان به خوبی صورت گیرد.
اگر تمایل دارید میزان اخلال عملکرد جنسی خود را بیشتر بشناسید: تست عملکرد جنسی سیمیاروم به شما کمک میکند.
تفاوت اختلال بیزاری جنسی با سایر مشکلات میل جنسی مشابه چیست؟
این اختلال اغلب با سایر مشکلات میل جنسی و هویت‌های جنسی اشتباه گرفته می‌شود. به عنوان مثال، اختلال کمبود میل جنسی مردانه (HSDD) به فقدان میل مکرر یا مداوم فعالیت جنسی گفته می‌شود. اگرچه ممکن است فرد مبتلا به این اختلال از برخوردهای جنسی نیز اجتناب کند، اما تفاوت آن با اختلال بیزاری جنسی در این است که مبتلایان به بیزاری جنسی با وجود بیزاری از برخی محرک‌های خاص، همچنان میل جنسی را حس می‌کنند.
اختلال برانگیختگی جنسی زنان (FSAD) اختلال دیگری با علائم مشابه است که به ناتوانی مکرر یا مداوم در دستیابی/حفظ پاسخ فیزیکی کافی به هیجان جنسی گفته می‌شود، مانند روانکاری ضعیف واژن و انبساط یا تورم اندام تناسلی خارجی. این اختلال نوعی پاسخ فیزیکی در مقابل یک پاسخ روانی است. افرادی که دچار این اختلال هستند، از تحریک جنسی بیزار نیستند، بلکه تنها از نظر جسمی قادر به مشارکت کافی در برقراری رابطه جنسی نیستند.
بی جنس گرایی یا آسکشوالیتی نوعی هویت جنسی است که اغلب با یکی از انواع اختلالات جنسی اشتباه گرفته می‌شود. آسکشوالیتی به افرادی اطلاق می‌شود که از نظر گرایش جنسی، هیچ کشش جنسی نسبت به دیگران ندارند. بی جنسی گرایی به این معنی نیست که این افراد نمی دانند رابطه جنسی چیست یا هرگز در آن شرکت نداشته اند، بلکه ممکن است از سر کنجکاوی، میل به فرزندآوری یا میل به لذت فزیکی از خود به فعالیت جنسی بپردارند. اما این رفتار بسیار محدود و فاقد میل جنسی به دیگران است. این هویت، اختلال در نظر گرفته نمی‌شود و بنابراین هیچ درمانی برای آن تجویز نمی‌شود.
علائم اختلال بیزاری جنسی چیست؟
برخی از افراد به طور طبیعی در طول عمر خود در دوره هایی قرار می گیرند که میلی به رابطه و لذت جنسی ندارند.که می‌تواند به دلیل استرس‌های موقت، بیماری جسمی و عواملی از این دست باشد.اما زمانی که این بی میلی جنسی مدتی طولانی ادامه پیدا می کند یا به تدریج عواقبی جدی بر زندگی فرد بر جای می گذارد، می تواند نشانه ای از اختلال انزجار جنسی باشد.به خصوص اگر علائم اضطراب و دیگر علائم حمله پانیک قبل و در طول رابطه جنسی یا حتی در اثر فکر کردن به رابطه جنسی ظهور یابند، می توان به وجود این اختلال مشکوک بود.
بی توجهی به علائم اختلال بیزاری جنسی باعث بهبودی نمی شود بلکه باعث تشدید آن می شود.علائم این اختلال عبارتند از.
- پرهیز از هرگونه رابطه جنسی
- ترس و تنفر از فعالیت جنسی، فعالیت جنسی، لمس و رفتارهای جنسی مانند بوسیدن
- مشکل در زندگی مشترک
- حملات پانیک در مواجهه با رابطه جنسی که نشانه های آن عبارتند از احساس خفگی، تپش قلب، ضعف، تهوع، سرگیجه و مشكلات تنفسی.
شدت واكنش فرد در زمان مواجهه با این موقعیت ها ممكن است از علائم خفیف شامل فقدان علاقه و نفرت خفیف تا استرس و اضطراب متوسط و علائم شدید شامل فقدان لذت، پریشانی روانی شدید و تمام علائم پانیک را شامل شود. در موارد شدید دیده می شود که فرد به هر چیزی چنگ می زند تا از رابطه جنسی با همسرش خودداری کند، از جمله خوابیدن در زمانی متفاوت از همسر، صرف زمان بیشتر در محل کار و فرار کردن از محیط خانه و تلاش برای کاهش جذابیت جنسی خود.
علل ابتلا به اختلال انزجار جنسی چیست؟
علت دقیق ابتلا به این اختلال مشخص نیست، اما تجربه های تروماتیک حول محور سوءاستفاده جنسی می تواند در ظهور اختلال در زندگی موثر باشد.اختلال بیزاری جنسی در زنان ممکن است به دلیل تصویر بدنی نامطلوب، آسیب‌های جنسی ناشی از آزار، تجاوز، زنای با محارم یا سایر سوء استفاده‌های جنسی ایجاد شود. مطالعات نشان داده اند که علت بروز این اختلال در مردان بیشتر از مسائل مربوط به سلامت روان، اختلاف در رابطه با همسر، و آسیب ناشی از عملکرد جنسی ناشی می‌شود. همچنین، عواملی مانند اضطراب عملکرد جنسی در مردان نیز می‌تواند عامل روی‌گردانی از رابطه جنسی باشد. تحقیقات نشان داده اند که سابقه خانوادگی ابتلا به اختلال اضطرابی و فوبیا هم می‌تواند فرد را مستعد ابتلا به این اختلال کند.
دیگر علل ابتلا به آن می تواند فیزیکی باشد. برای مثال، عدم تعادل هورمونی یکی از علل کاهش یا بی میلی جنسی است. سایر علل بیزاری جنسی عبارتند از عبارتند از بیماری جسمی مانند سرطان، استرس، مصرف مواد مخدر، ترس از بارداری و تنفر از همسر.
تربیت و آموزش های جنسی نامناسب. ایجاد نگرش های نادرست نسبت به مسائل جنسی، مانند باور به خطرناک یا گناه آلود بودن رابطه جنسی، از عوامل به وجود آورنده اختلالات جنسی، به خصوص بی میلی، بیزاری و انزجار جنسی است.برای مثال، زندگی در کنار چند خاله که مجرد هستند و دائما از مردان بد می‌گویند، می‌تواند آینده زندگی مشترک فرد را به چالش بکشد و بیزاری از رابطه جنسی را در فرد نهادینه کند.زایمان و افسردگی پس از زایمان نیز می تواند در ابتلا به این اختلال موثر باشد.
انزجار جنسی چقدر شایع است؟
زنان و مردان هر دو به یک اندازه ممکن است دچار اختلال بیزاری جنسی شوند. این طور برآورد می شود که شیوع آن در زنان کمی بیشتر از مردان است، چرا که زنان بیشتر از مردان قربانی تجاوز و دیگر اشکال آزار جنسی می شوند. آمار دقیق از تعداد مبتلایان به این اختلال وجود ندارد، چرا که اغلب با دیگر بیماری ها و اختلالات جنسی مانند سردی و بی میلی جنسی یا نوسان طبیعی در میل جنسی در اثر استرس های زندگی روزمره اشتباه گرفته می شود. به علاوه، حرف زدن در مورد مسائل جنسی برای بسیاری از افراد دشوار است، از این رو تعداد کمی برای برطرف کردن اختلال خود به مشاور، درمانگر جنسی و پزشک مراجعه می کنند.
اختلال بیزاری جنسی چطور تشخیص داده می‌شود؟
مراجعه به موقع و تشخیص درست این اختلال اهمیت دارد، چراکه می‌تواند منجر به اختلالات اضطراب، حمله پانیک و مشکلات خانوادگی شود. معمولا این اختلال در حدود سن 20 سالگی، یعنی زمانی که بیشتر افراد از نظر جنسی فعال می‌شوند، تشخیص داده می‌شود. تشخیص اختلال انزجار جنسی معمولا زمانی انجام می شود که فرد یا همسرش درباره مشکل و نارضایتی خود از رابطه با پزشک یا روان درمانگر صحبت می کنند. اولین گام انجام معاینات و آزمایشات تشخیصی برای حذف علل پزشکی زمینه ساز اختلال است. عدم ابتلا به بیماری های مسری جنسی، بدشکلی جسمی، تمیز نبودن همسر و ابتلا به واژینیسموس از مواردی است که می توانند باعث پرهیز از رابطه جنسی شوند.
بر اساس توصیفات راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی، فرد مبتلا به اختلال بیزاری جنسی نه تنها از هر گونه ارتباطی جنسی با همسر خود پرهیز می کند، بلکه احساسی منفی نسبت به این رابطه و حتی احتمال انجام آن دارد.
همسرم از رابطه جنسی بیزار است، چه کار کنم؟
وجود همسر همراه، در درمان این اختلال سهم زیادی دارد. اگر همسرتان از برقراری رابطه جنسی احساس انزجار میکند، سعی کنید به موقعیت او احترام بگذارید، به مرزها اعتماد کنید و به طور موثر ارتباط برقرار کنید. از تحت فشار قرار دادن او برای برقراری رابطه جنسی خودداری کنید. این کار به جز ایجاد بیزاری بیشتر و احتمال بروز حمله پانیک نتیجه دیگری در پی ندارد. به مرزهایی که تعیین میکند احترام بگذارید و آنها را شخصی ندانید.
در بسیاری از موارد، علت این اختلال همسر نیست و مشکل از جای دیگری ناشی می‌شود. همسرتان را برای درمان تشویق کنید. درمان این اختلال، نه به صورت فردی و در خانه، بلکه در اتاق درمان و زیر نظر یک درمانگر متبحر ممکن است. همچنین، لازم است برای کسب اطلاعات در مورد موقعیت و تجربیات آنها و یادگیری مهارت‌های ارتباطی موثر، شما نیز در زوج درمانی شرکت کنید. درمانگر به شما روش‌هایی را برای تقویت پیوند عاطفی و صمیمیت غیرجنسی بیشتر تا زمان درمان کامل معرفی خواهد کرد.
درمان اختلال بیزاری جنسی:
ضروری است که علت زمینه ساز و نشانه های بیماری بررسی شوند. درمان می تواند از طریق روش های مشاوره آنلاین یا درمان های جنسی حضوری انجام شود.اختلال انزجار جنسی، از برخی جهات، بسیار شبیه به یک اختلال اضطرابی است تا یک اختلال جنسی. به همین دلیل است که بسیاری از درمان‌های مورد استفاده برای آن مشابه درمان‌هایی هستند که با اضطراب شدید سروکار دارند.
حساسیت زدایی سیستماتیک یکی از این روش هاست که در ان فهرستی از فعالیت‌های جنسی نوشته می‌شود و سپس به هر کدام نمره‌ای از نظر افزایش سطح اضطراب داده می‌شود. سپس بیمار تحت نظارت درمانگر، در معرض اولین محرک ایجاد کننده اضطراب، با کمترین نمره، قرار می‌گیرد و در حین کار از طریق تمرینات آرام سازی استفاده میکند. بیمار و درمانگر طی جلساتی با یکدیگر کار می‌کنند تا زمانی که فرد دیگر با یک محرک خاص، اضطراب شدیدی را احساس نکند. سپس از یک آیتم لیست به آیتم بعدی می‌روند. هنگامی که بیمار تمام فهرست محرک‌ها را با درمانگر طی کرد، تکنیک مشابهی برای گذر از هر یک از آنها با همسرش آغاز می‌شود. درمان در اتاق درمان به هیچ وجه شامل لمس جنسی نمی‌شود. حساسیت زدایی با استفاده از تصاویر، فیلم و تخیل بیمار انجام می‌شود.
برخی از بیماران برای کنترل علائم به مصرف دارو نیاز دارند. معمولا برای این دسته بیماران، داروهایی تجویز می‌شوند که برای درمان سایر اختلالات اضطرابی نیز تجویز می‌شوند. داروهایی مانند مهارکننده‌های انتخابی بازجذب سروتونین (SSRIs)، از جمله سرترالین و پاروکستین، و مهارکننده‌های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs)، از جمله ونلافاکسین و دسونلافاکسین تجویز می‌شود. مصرف این داروها تنها پس از مشورت با پزشک ضروری است، زیرا ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند.
همانند بسیاری از دیگر اختلالات روانی و جنسی، این اختلال نیز به درمان روانشناختی نیاز دارد. ترکیبی از سکس تراپی و روان درمانی به ریشه یابی اختلال و مدیریت علائم کمک میکند. درمانگر با کاهش اضطراب و ترس و بهبود رابطه بین زوج به درمان کمک میکند.
یکی دیگر از روش‌های درمان اختلال بیزاری جنسی استفاده از درمان یکپارچه است. در این روش پزشکان، روانشناسان، درمانگران جنسی و شاید حتی یک فیزیوتراپ به عنوان اعضای تیم میکند. راهنمای روش‌های استاندارد در درمان جنسی اشاره میکند که این روش ایده آل‌ترین نوع درمان است.
صحبت کردن در مورد اختلالات جنسی با همسر و درمانگر ممکن است سخت باشد. با این اوصاف، به خاطر داشته باشید که درمان به بهبود کیفیت کلی زندگی شما می‌انجامد. اگرچه ممکن است آسان نباشد، اما می‌توان با پیگیری درمان به یک زندگی جنسی شاد و رضایت بخش با همسر رسید.
منابع
