فهرست مطالب
خانه » عمومی »
دکتر روانشناس نحوه تفکر، احساس و رفتار ما را از دیدگاه علمی مطالعه می‌کند و این دانش را برای کمک به افراد در درک، توضیح و تغییر رفتار آنها به کار می‌برد.
روانشناسان کجا کار می‌کنند؟
برخی از روانشناسان در درجه اول به‌عنوان محقق و استاد در دانشگاه‌ها و سازمان‌های دولتی و غیردولتی کار می‌کنند. برخی دیگر در درجه اول به‌عنوان متخصص سلامت روان در بیمارستان‌ها، مدارس، کلینیک‌ها، مراکز اصلاح و تربیت، برنامه‌های کمک به کارمندان و دفاتر خصوصی کار می‌کنند. برخی دیگر به‌عنوان مشاور شرکت‌ها و سازمان‌های مختلف کار می‌کنند. بسیاری از روانشناسان هم در تحقیق و هم در عمل فعال هستند.
دکتر روانشناس چه کاری انجام می‌دهد؟
روان شناسان در طیف وسیعی از موضوعات مربوط به نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد درگیر تحقیق، تمرین و آموزش فعال هستند. کار آنها می‌تواند افراد، گروه‌ها، خانواده‌ها و همچنین سازمان‌های بزرگ‌تر در دولت و صنعت را درگیر کند. بعضی از روانشناسان تحقیقات خود را بیشتر بر روی حیوانات متمرکز می‌کنند. اما نتیجه همه این تحقیقات در حوزه‌های زیر به کار می‌روند و یک دکتر روانشناس به حل مسائل زیر در مراجعان و بیماران خود کمک می‌کند:
- مشکلات بهداشت روان مانند افسردگی، اضطراب، ترس و غیره
- عوامل تعیین‌کننده رفتار مانند عوامل عصبی، ژنتیکی، روان‌شناختی و اجتماعی
- عوامل تعیین‌کننده سلامت و عوامل روان‌شناختی که به سلامت و مدیریت بیماری کمک می‌کنند
- نقش عوامل روان‌شناختی در پیشگیری از بیماری و حفظ سلامت جسمی
- توان‌بخشی و سازگاری با ناتوانی و بیماری مزمن
- آسیب مغزی، بیماری‌های دژنراتیو مغز
- درک و مدیریت درد
- رابطه بین عوامل روان‌شناختی و شرایط جسمی و بیماری (به‌عنوان مثال دیابت، بیماری قلبی، سکته)
- مدیریت جنبه‌های روان‌شناختی بیماری‌های فانی و مراقبت‌های مربوط به سوگواری
- عملکردهای شناختی (به‌عنوان مثال، یادگیری، حافظه، حل مسئله، توانایی فکری)
- توانایی‌ها و مشکلات رشد و رفتاری در طول عمر
- رفتار مجرمانه، پیشگیری از جرم، و خدمات برای قربانیان و مجرمان فعالیت جنایی
- اعتیاد، مصرف مواد (به‌عنوان مثال سیگار کشیدن، الکل، داروهای تجویز شده و مصرف تفریحی)
- استرس، عصبانیت و سایر جنبه‌های مدیریت سبک زندگی
- مشاوره دادگاه در مورد نقش عوامل روانی در امور حقوقی (به‌عنوان مثال، حوادث و جراحات، توانایی والدین، صلاحیت اداره امور شخصی)
- روانشناسی محل کار (به‌عنوان مثال انگیزه، رهبری، بهره‌وری، بازاریابی، محل کار سالم)
- روابط و مشکلات زناشویی و خانوادگی
- رفتارها و نگرش‌های اجتماعی و فرهنگی
- رابطه بین فرد و گروه‌های زیادی که وی عضو آن است (به‌عنوان مثال کار، خانواده، جامعه)
- عوامل روان‌شناختی مربوط به عملکرد در کار، مدرسه، تفریح و ورزش
تفاوت دکتر روانشناس و روانپزشک چیست؟
متخصصانی که معمولاً افراد مبتلا به مشکلات روانی را درمان می‌کنند روانشناسان و روانپزشکان هستند. یک دکتر روانشناس دارای مدرک دکترا در روانشناسی است که شامل 6 تا 10 سال مطالعه دانشگاهی در مورد نحوه تفکر، احساس و رفتار افراد است. روانشناسانی که دارای مدرک دکترا هستند، می‌توانند از عنوان دکتر استفاده کنند. این روانشناسان دوره تحصیلی خود را در روانشناسی بالینی، مشاوره، روانشناسی بالینی یا روانشناسی آموزشی به پایان رسانده‌اند.
اگرچه روانشناسان دوره‌های علمی عمومی دیده‌اند و در حوزه خاصی تخصص ندارند، اما حوزه فعالیت خود را باید به تائید نهادهای نظارتی برسانند و لازم است در محدوده صلاحیت خود عمل کنند. به‌عنوان مثال، تنها روانشناسی می‌تواند روان عصب‌شناسی را انجام دهد (ارزیابی و درمان مشکلات تفکر یا عملکرد مغز که ممکن است بعد از تصادف یا سکته رخ دهد) که در زمینه روانشناسی اعصاب آموزش دیده باشد.
دکتر روانشناس می‌تواند با کودکان کار کند که در زمینه روانشناسی کودک و نوجوانان آموزش دیده باشد. به طور معمول، این روانشناس هنگام تحصیل در مقطع تحصیلات تکمیلی این دوره‌ها را دیده و تجارب آموزشی را برای آماده‌سازی خود برای کار در یک حوزه خاص انتخاب می‌کنند.
دقت داشته باشید که در تمام این دوره‌ها، یک روانشناس به‌هیچ‌وجه مجاز به تجویز دارو نیست. تجویز دارو در حوزه کار پزشکان است و یک روانشناس حتی با مدرک دکترا نیز نمی‌تواند این کار را انجام دهد. درصورتی‌که طی مصاحبه بالینی و درمان مشخص شود که بیمار به دارو نیاز دارد، دکتر روانشناس باید مراجع را به روانپزشک ارجاع دهد.
روانپزشکان از متخصصان آموزش دیده در دانشکده‌های پزشکی، زیر نظر وزارت بهداشت و پزشکی هستند که در زمینه بهداشت روان و اختلالات روانی تخصص خود را اخذ می‌کنند. روانپزشکان اغلب از داروها برای کمک به بیماران خود در مدیریت اختلالات روانی استفاده می‌کنند. در درمان برخی از اختلالات، مصرف داروها بسیار ضروری است (اسکیزوفرنی، اختلالات دوقطبی و افسردگی شدید)
بنابراین، درحالی‌که دکتر روانشناس از روان‌درمانی، گفتگو درمانی و سایر روش‌های غیر دارویی برای درمان بیماران بهره می‌گیرند، روانپزشک از دارو در کنار روش‌های فوق بهره می‌گیرد.
دکتر روانشناس از چه طریقی درمان می‌کند؟
روش‌های متعددی برای حل مشکلات و مسائل مراجعان و بیماران استفاده می‌شود. استفاده از این روش‌ها به نیاز بیمار و مشکل او بستگی دارد. برای مثال، برای کسی که دچار مشکل فوبیا است، از مواجهه درمانی استفاده می‌شود. اما برای کسی که دچار مشکل با همسرش است، زوج‌درمانی و گفتگو درمانی توصیه می‌شود.
روان‌درمانی (درمان از طریق گفتگو) یکی از مهم‌ترین روش‌های درمانی مورداستفاده توسط روانشناس است. انواع تکنیک‌های درمانی در آن استفاده می‌شود که هدف از آنها کمک به فرد در تشخیص و تغییر احساسات، افکار و رفتارهای ناراحت‌کننده است. در اغلب موارد، روان‌درمانی توسط یک متخصص سلامت روان مجاز و آموزش دیده و به صورت یک‌به‌یک یا با چند بیمار دیگر در محیط گروهی، انجام می‌شود.
روان‌درمانی می‌تواند به دلایل مختلفی توسط دکتر روانشناس انجام شود. از جمله استرس شدید یا بلندمدت ناشی از یک وضعیت شغلی یا خانوادگی، از دست دادن یکی از عزیزان، یا رابطه یا دیگر مسائل خانوادگی.
از سوی دیگر، برای درمان بیماری‌هایی مانند افسردگی، اختلال دوقطبی، استرس پس از سانحه یا سایر اختلالات، روان‌درمانی به‌عنوان درمان اولیه یا همراه با دارو استفاده می‌شود.
روان‌درمانی به شیوه‌های مختلفی نیز انجام می‌شود، مانند رفتار درمانی شناختی. رفتار درمانی شناختی روشی است که به دنبال تغییر الگوهای فکری بیمار است. در این روش، الگوهای غلط و بی‌اساس فکری مراجع یا بیمار شناسایی می‌شود. در طول درمان به او کمک می‌شود که این الگوهای فکری را تغییر داده و با الگوهای سالم‌تر جایگزین کند.
نوع روش خاصی که دکتر روانشناس استفاده می‌کند به شرایط درمان، آموزش و تجربه درمانگر بستگی دارد. در عین حال، ممکن است درمانگر اصول رویکردهای مختلف را با هم ترکیب و سازگار کند.
روان‌درمانی می‌تواند جایگزینی برای دارو باشد یا می‌تواند همراه با سایر گزینه‌های درمانی مانند داروها استفاده شود. انتخاب برنامه درمانی مناسب باید بر اساس نیاز فردی و وضعیت پزشکی و تحت نظر یک متخصص سلامت روان انجام شود.
به یاد داشته باشید که هر روشی که برای درمان شما به کار رود، باید شواهدی از پیشرفت درمان طی چند جلسه شاهد باشید. درصورتی‌که تحت درمانی قرار دارید که احساس می‌کنید بهتر نشده‌اید، با دکتر روانشناس خود مشورت کنید یا به دنبال رویکرد یا متخصص دیگری باشید. هدف از درمان تخفیف علائم و بهبود کیفیت زندگی است.
چطور یک روانشناس خوب پیدا کنم؟
یک روانشناس نمی‌تواند در همه زمینه‌ها متخصص باشد. پس پیش از هر چیز برای تشخیص یک دکتر روانشناس خوب باید به حوزه تخصصی او توجه داشته باشید. در ادامه لازم است رزومه کاری و همچنین بازخوردهای مثبت و منفی مراجعین را مورد ارزیابی قرار دهید تا بهترین روانشناس را برای مشاوره و درمان خود انتخاب کنید. در عین حال، فراموش نکنید که حتی اگر به بهترین روانشناس و روانپزشک نیز مراجعه کنید، تضمینی برای موفقیت درمان نیست.
درمان زمانی موفقیت‌آمیز خواهد بود که فاکتورهای دیگری نیز در آن دخیل باشد. از جمله همکاری بیمار، وجود حس اعتماد به درمان، تعهد به درمان، اجرای تکنیک‌ها و تمرینات روانشناس، و تعهد به پیگیری درمان.
اگر برای حل مشکلات رفتاری، روانی و اختلالات به کمک نیاز دارید، روش‌های متعددی برای یافتن یک متخصص خود وجود دارد. یکی از آنها رجوع به پزشک عمومی و صحبت در مورد شرایط و مشکلتان است. پزشک عمومی می‌تواند تشخیص دهد که شما به روانشناس نیاز دارید یا روانپزشک و شما را در یافتن یک متخصص خود راهنمایی می‌کند.
دومین روش، استفاده از روش توصیه‌های دهان به دهان است. دوست یا یکی از اعضای خانواده که محرم اسرار شما هستند، می‌توانند در این زمینه به شما مشورت دهند. معمولاً یک دکتر روانشناس خوب شهرت زیادی در بین بیماران خود دارد و مراجعان او را به اطرافیان نیز معرفی می‌کنند.
روش دیگر استفاده از مشاوره آنلاین است. با یک سرچ ساده به ده‌ها مرکز مشاوره و مشاور آنلاین متصل می‌شود. اما فراموش نکنید که در این فهرست طولانی ممکن است مراکز غیرمجاز و غیرتخصصی زیادی نیز وجود داشته باشد. اگر مایل به دریافت خدمات مشاوره آنلاین هستید، همیشه از مجوز معتبر مرکز، مدرک تخصص روانشناس یا روانپزشک و سابقه او را جویا شوید.
در این میان، تیم متخصصان سیمیاروم با سال‌ها سابقه و تحصیل در دانشگاه‌های انگلستان، فرانسه و کانادا و البته بهترین و معتبرترین دانشگاه‌های تهران و سراسر ایران آماده خدمت‌رسانی به ایرانیان مهاجر در سراسر دنیا و ایرانیان داخل کشور هستند.
تلفن، اینترنت، و دستگاه‌های تلفن همراه پنجره جدیدی را جهت ارائه درمان باز کرده‌اند و می‌تواند دسترسی به افرادی را تسهیل کنند که درمان‌های تخصصی در محل زندگی آنها ارائه نمی‌شود. این روش درمانی در تمام روزهای هفته و تمام ساعات شبانه‌روز در دسترس است. برخی از این روش‌های شامل ارائه مشاوره و کمک از راه دور توسط درمانگر می‌شود و برخی دیگر مانند برنامه‌های سایت محور یا نرم‌افزارهای تلفن همراه به نحوی طراحی شده‌اند که در نبود درمانگر به بیمار اطلاعات و بازخورد بدهند.
امیدواریم که به بسیاری از سؤالات و ابهامات شما در مورد دکتر روانشناس و وظایف او پاسخ داده باشیم. چنانچه سؤال یا ابهامی برای شما باقی مانده است، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
