فهرست مطالب
خانه » اختلال شخصیت »
آیا به شدت از قضاوت شدن توسط دیگران می ترسید؟ در تمام موقعیت های اجتماعی دائما وضعیت و رفتار خود را بررسی می کنید؟ از دیدار با افراد جدید اجتناب می کنید؟ اگر این علائم در شش ماه گذشته پایدار بوده اند و مانع عملکرد روزمره و اجتماعی شما شده اند، ممکن است دچار اختلال اضطراب یا فوبیای اجتماعی باشید.
اختلال اضطراب اجتماعی نوعی اختلال روانی است. در واقع، بیمار دچار ترس شدید و مداوم نسبت به قضاوت شدن و زیر نظر گرفته شدن توسط دیگران است.
این ترس بر کار، مدرسه و دیگر فعالیت های روزمره فرد تاثیر دارد.
اختلال اضطراب اجتماعی یا فوبیای اجتماعی چیست؟
احساس عصبی بودن در برخی موقعیت های اجتماعی امری طبیعی است. به عنوان مثال، رفتن به یک قرار ملاقات یا حرف زدن در جلسه ممکن است باعث بروز احساس تهوع در معده شود. اما در اختلال اضطراب اجتماعی که از آن به هراس اجتماعی نیز یاد می شود، تعاملات روزمره باعث اضطراب، ترس، خودآگاهی و خجالت قابل توجهی در بیمار می شود. ترس از قضاوت شدن و دیدگاه دیگران از رایج ترین نگرانی های این افراد است.
در این اختلال، ترس و اضطراب منجر به اجتنابی می شود که می تواند زندگی بیمار را مختل کند. استرس شدید می تواند روی برنامه روزمره، کار، مدرسه یا سایر فعالیت های شخص تأثیر بگذارد.
اختلال هراس اجتماعی یک بیماری مزمن روانی است، اما یادگیری مهارت های مقابله ای در روان درمانی و مصرف داروها می تواند به بیمار کمک کند تا اعتماد به نفس خود را دوباره بازیابد و توانایی اش در تعامل با دیگران را بهبود ببخشد.
علائم اختلال اضطراب اجتماعی
احساس کمرویی یا ناراحتی در شرایط خاص لزوما نشانه اختلال فوبیای اجتماعی به ویژه در کودکان نیست. سطح راحتی شخص در موقعیت های اجتماعی بسته به ویژگی های شخصیتی و تجارب زندگی او متفاوت است. برخی از افراد به طور طبیعی دوری گزین تر و برخی دیگر اجتماعی تر هستند.
این اختلال به طور معمول از اوایل تا اواسط نوجوانی آغاز می شود، اگرچه گاهی ممکن است در کودکان خردسال یا بزرگسالان نیز شروع شود.
علائم عاطفی و رفتاری
علائم و نشانه های اختلال ترس اجتماعی می تواند شامل موارد زیر باشد:
- ترس از موقعیت هایی که ممکن است مورد قضاوت قرار بگیرد
- خجالت کشیدن یا تحقیر کردن خود
- ترس شدید از تعامل یا گفتگو با غریبه ها
- ترس از توجه دیگران به اضطراب شخص
- ترس از علائم جسمی که ممکن است باعث خجالت شخص شود، مانند سرخ شدن، تعریق، لرزیدن یا صدای لرزان
- اجتناب از انجام کارها یا صحبت با مردم از ترس خجالت کشیدن
- اجتناب از موقعیت هایی که ممکن است در مرکز توجه باشد
- داشتن اضطراب در زمان انتظار برای شروع فعالیت یا رویداد
- صرف زمان زیاد برای تحلیل عملکرد و شناسایی نقص در تعاملات خود پس از شرکت در اجتماع
- انتظار بدترین عواقب ممکن از یک تجربه منفی در طی یک موقعیت اجتماعی
علائم اضطراب کودکان شامل ترس یا خجالت از تعامل با بزرگسالان یا همسالان، گریه، بد خلقی، چسبیدن به والدین یا امتناع از صحبت در موقعیت های اجتماعی شود.
اختلال اضطراب اجتماعی از نوع عملکرد به زمانی گفته می شود که شخص فقط در حین صحبت کردن یا انجام کار در جمع، سخنرانی یا بازی کردن نقش روی صحنه، ترس و اضطراب شدیدی را تجربه کنید، اما در سایر شرایط اجتماعی اینگونه نیست.
علائم جسمی
گاهی اوقات هراس اجتماعی همراه با علائم و نشانه های جسمی است و ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- قرمز شدن
- ضربان قلب سریع
- لرزیدن
- تعریق
- دل آشوبه یا حالت تهوع
- اشکال در نفس کشیدن
- سرگیجه
- احساس خالی شدن ذهن
- تنش عضلانی
پرهیز از موقعیت های معمول اجتماعی
تجارب معمول و روزمره که تحمل آن با وجود ابتلا به اختلال فوبیای اجتماعی ممکن است دشوار باشد، به عنوان مثال:
- تعامل با افراد ناآشنا یا غریبه
- حضور در مهمانی ها یا اجتماعات اجتماعی
- رفتن به محل کار یا تحصیل
- شروع مکالمه
- برقراری ارتباط چشمی
- دوست یابی
- ورود به اتاقی که افراد از قبل در آن نشسته اند
- برگرداندن اقلام به فروشگاه
- غذا خوردن در مقابل دیگران
- استفاده از سرویس بهداشتی عمومی
علائم این اختلال می تواند با گذشت زمان تغییر کند. زمانی که شخص با حجم زیادی از درخواست ها روبه رو می شود، سطح اضطراب زیادی را تحمل می کند، این در حالی است که دوری از اجتماع می تواند به طور موقت باعث ایجاد احساس آرامش در شخص شود. با این حال، عدم درمان موجب کاهش کیفیت زندگی فرد می گردد.
علل ابتلا به اختلال هراس اجتماعی
مانند بسیاری دیگر از اختلالات سلامت روان، اختلال اضطراب اجتماعی نیز از تعامل پیچیده ای از عوامل بیولوژیکی و محیطی ناشی می شود. دلایل احتمالی عبارتند از:
صفات ارثی
اختلالات اضطرابی بین اعضای خانواده دیده می شود. با این حال، کاملاً مشخص نیست که چه میزان از این امر ممکن است به دلیل ژنتیک و چه مقدار به دلیل رفتار آموخته شده باشد.
ساختار مغز
ساختاری در مغز به نام آمیگدالا ممکن است در کنترل پاسخ ترس نقش داشته باشد. افرادی که آمیگدالای بیش فعال دارند ممکن است واکنش ترس بیشتری داشته و این باعث افزایش اضطراب آنها در موقعیت های اجتماعی شوند.
محیط
اختلال اضطراب اجتماعی ممکن است یک رفتار آموخته شده باشد – برخی از افراد ممکن است پس از یک وضعیت ناخوشایند یا شرم آور اجتماعی به این بیماری مبتلا شوند. همچنین، ممکن است ارتباطی بین اختلال فوبیای اجتماعی و والدینی وجود داشته باشد که یا رفتار اضطراب آمیز را در موقعیت های اجتماعی الگوسازی می کنند یا کنترل بیشتری دارند یا از فرزندان خود بیش از حد محافظت می کنند.
خلق و خو و روحیات
برخی از کودکان ذاتا هنگام مواجهه با شرایط جدید خجالتی، ترسو، گوشه گیر یا خویشتندار هستند.
مطالبات جدید اجتماعی یا کاری
علائم اختلال اضطراب اجتماعی به طور معمول از سال های نوجوانی شروع می شود، اما ملاقات با افراد جدید، سخنرانی در جمع یا ارائه یک کار مهم ممکن است باعث بروز علائم برای اولین بار شود.
داشتن ظاهر یا شرایطی که جلب توجه کند
به عنوان مثال، بدشکلی صورت، لکنت زبان یا لرزش ناشی از بیماری پارکینسون می تواند احساس خودآگاهی را افزایش دهد و ممکن است باعث اختلال اضطراب اجتماعی در برخی افراد شود.
عوارض اختلال استرس اجتماعی
عدم درمان این اختلال می تواند باعث تشدید آن شده و مانع کنترل فرد بر زندگیش شود. اضطراب می تواند در کار، مدرسه، روابط یا لذت بردن از زندگی اختلال ایجاد کند. از دیگر عوارض آن عبارتند از:
- عزت نفس پایین
- اشکال در ابراز وجود
- گفتگوی منفی با خود
- حساسیت بیش از حد به انتقاد
- مهارت های اجتماعی ضعیف
- انزوا و روابط سخت اجتماعی
- پیشرفت تحصیلی و شغلی کم
- سو مصرف مواد، مانند نوشیدن بیش از حد الکل
- خودکشی یا اقدام به خودکشی
- ابتلا به سایر اختلالات اضطرابی و برخی دیگر از اختلالات بهداشت روان، به ویژه اختلال افسردگی اساسی
اضطراب اجتماعی در کودکان
روش های درمانی برای اضطراب اجتماعی در کودکان مشابه نوجوانان و بزرگسالان است ، اگرچه به طور معمول از داروها استفاده نمی شود. درمان متناسب با سن کودک شما خواهد بود و اغلب شامل بازی درمانی، تکنیک های آرامش بخشی، صحبت با کودک و والدین می شود.
تست اضطراب اجتماعی
برای ارزیابی سطح اضطراب شخص، از تست های معتبر زیادی استفاده می شود که معروف ترین آنها عبارتند از تست اضطراب کتل، اضطراب بک و تست همیلتون. این تست ها به روانشناس کمک می کنند که متناسب با سطح اضطراب فرد راهکارهای مناسب را ارائه کنند.
تست اضطراب کتل توسط ریموند برنارد کتل تهیه شده است و شامل 40 سوال است که هر فرد بر اساس سه گزینه پیش رو وضعیت خود را گزارش می کند. 20 سوال آن مربوط به اضطراب پنهان و 20 سوال نیز به اضطراب آشکار فرد مربوط می شود. این تست دارای یک نمره کلی اضطراب است که وضعیت فرد را در حالت های زیر مشخص می کند:
- ناپایداری هیجانی
- بی اعتمادی توام با اضطراب
- اطمینان به خود
- پایداری خلق و خو
- تنش عصبی
- درمان اضطراب اجتماعی
روش‌های درمان اضطراب اجتماعی
برای درمان هراس اجتماعی از روش های متنوعی، بسته به شرایط بیمار استفاده می شود. گزینه های اصلی عبارتند از:
رفتار درمانی شناختی (CBT)
یک درمانگر به شما کمک می کند تا الگوها و رفتارهای فکری منفی را شناسایی کرده و آنها را تغییر دهید. این کار ممکن است به صورت فردی، گروهی، یا همراه با خانواده انجام شود. طی گروه درمانی، اعضای گروه روی اضطراب ناشی از حضور در جمع تمرکز می کنند و مهارت های آموخته شده را در زندگی به کار می گیرند.
درمان از طریق مواجهه
درمان با تصور کردن یک موقعیت اجتماعی و تعامل در آن انجام می شود. مواجهه درمانی می تواند از طریق تصویرسازی یا تجربه یک نمایش یا موقعیت اجتماعی خاص در زندگی واقعی انجام شود. این روش درمانی برای افرادی مناسب است که دچار شکل شدید اختلال هستند. درمانگر ابتدا از تخیل استفاده می کند و به تدریج بیمار را به سمت موقعیت های واقعی تر می کشد.
خودیاری هدایت شده
شامل کار بر روی تکالیف تمرینی درمانگر مبتنی بر CBT یا استفاده از یک دوره مشاوره آنلاین با پشتیبانی منظم از سوی یک درمانگر می شود.
آموزش مهارت های اجتماعی
شامل دادن تمرین های مختلف مانند بازی نقش می شود که به بیمار کمک می کند که مهارت های اجتماعی را بهتر فراگیرد و در موقعیت های اجتماعی آمادگی بیشتری داشته باشد. این مهارت ها شامل تماس چشمی، مکالمه، ابراز وجود و تماس تلفنی است.
داروهای ضد افسردگی
معمولاً نوعی دارو به نام بازدارنده انتخابی بازجذب سروتونین (SSRI)، مانند اسکیتالوپرام یا سرترالین در درمان اضطراب اجتماعی موثر هستند. دارو درمانی بدون رفتار درمانی شناختی منظم و پیوسته، تاثیر بلند مدتی ندارد. به نظر می رسد داروهای ضد افسردگی روی همه افراد مبتلا به اختلال ترس اجتماعی موثر نیستند و تنها 15 درصد از این بیماران از دارو درمانی نتیجه می گیرند. این داروها معمولاً برای درمان افراد زیر 15 سال استفاده نمی شود.
به طور کلی، CBT بهترین روش درمان در نظر گرفته می شود. اما برخی از افراد نیاز به ترکیبی از روش های درمانی دارند.
انسان موجودی اجتماعی است و ناتوانی در برقراری تعاملات اجتماعی می تواند مانع بزرگی بر سر راه پیشرفت او در زندگی باشد. در صورتی که نمی توانید به خوبی در اجتماع تعامل کنید، از بودن در جمع هراس دارید و نگران دیدگاه های دیگران هستید، بهتر است از یک روانشناس یا روانپزشک کمک بگیرید. تیم متخصصان ما در این زمینه پاسخگوی نیاز شما هستند. در صورتی که نیاز به کمک دارید، از ما وقت مشاوره آنلاین بگیرید.
امیدواریم که به بسیاری از سوالات و ابهامات شما در مورد اختلال فوبیای اجتماعی پاسخ داده باشیم. چنانچه سوال یا ابهامی برای شما باقی مانده است، در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
