اضطراب جدایی در کودکان نوپا و پیش دبستانی

---

خانه » مشاوره کودک و نوجوان » اضطراب جدایی در کودکان نوپا و پیش دبستانی

---

اصطلاح اضطراب جدایی بیشتر در سال های اول عمر کودک استفاده می شود. نوپا از اطراف خود بیشتر آگاه می شود و نگران جدایی از والدین خود می شود.

وقتی نوپا را به پرستار یا یکی از دوستان می سپارند، کودک با جیغ و گریه پاسخ می دهد. با وجودی که این رفتار برای والدین و پرستاران سخت است، اما بخشی عادی از رشد کودک است و کنار آمدن با آن ساده است.

آنچه والدین برای آن آماده نیستند، در واقع بازگشت این اضطراب در کودکان خردسال است. کودکان در سن مدرسه می توانند دچار این حس شوند.

این اختلال بیشتر در کودکان پیش دبستانی و به طور کلی زیر 12 سال دیده می شود.

علت اضطراب جدایی چیست؟

در کودکان نوپا این ترس طبیعی است و تقریبا تمام آنها کم و بیش برای مدت زمانی آن را حس می کنند. این احساس ترس در کودکان بزرگ تر به دلایل زیر دیده می شود:

• تغییر در محیط مانند محل زندگی، مدرسه، مهدکودک
• استرس
• طلاق والدین
• از دست دادن یکی از والدین
• والدین بیش از حد محافظ
• دلبستگی و وابستگی ناامن

علائم اضطراب جدایی:

ویژگی اصلی این اختلال ترس شدید و نگرانی در مورد جدایی از خانه و اطرافیان مهم است. این ترس با علائم زیر همراه است:

• نگرانی شدید و مداوم در زمان انتظار تجربه جدایی
• ترس از دست دادن والدین یا پرستاران یا آسیب به آنها در اثر بیماری، تصادف فاجعه یا مرگ
• نگرانی درباره جدایی ناگهانی به دلایلی نظیر دزدیده شدن، تصادف و گم شدن
• پرهیز از بیرون رفتن از خانه از جمله رفتن به مدرسه یا دیگر فعالیت ها به دلیل ترس از جدایی
• مخالفت با بیرون ماندن از خانه یا خوابیدن در جایی غیر از خانه بدون حضور والد
• کابوس های شبانه
• شکایت از دردهای جسمی در زمان جدایی از والد

علائم این اختلال بیشتر از 4 هفته ادامه می یابد و باعث ناراحتی می شود. ترس از مدرسه در این کودکان رایج است و از رفتن به مدرسه خودداری می کنند.

این اختلال در روابط اجتماعی و خانوادگی مشکل ایجاد می کند.

کودکی که دچار این اختلال است، در تمام طول روز در همه جا مانند سایه والدینش را دنبال می کند، با تنها بازی کردن مشکل دارد و نمی خواهد تنها بخوابد.

چطور اضطراب جدایی طبیعی را درمان کنیم؟

در کودکی که دچار اضطراب طبیعی است، انجام راهکارهای زیر به غلبه بر این احساس کمک می کنند.

تمرین جدایی:

در ابتدا، کودک را برای مدت زمان کمی و در فاصله کوتاهی در کنار پرستارش قرار دهید. هر چه کودک بیشتر به شرایط عادت می کند، می تواند کودک را برای مدت بیشتری تنها بگذارید و فاصله بیشتری از او دور شوید.

بعد از خواب یا شیردهی از او جدا شوید:

معمولا نوزادان و نوپایان زمانی که خسته و گرسنه هستند بیشتر دچار اضطراب جدایی می شوند. دوری از آنها را به وقتی موکول کنید که خوابیده است یا سیر شده است.

با او قایم موشک بازی کنید:

در کمد یا پشت در پنهان شوید و با فرزندتان بازی کنید. این بازی به فرزندتان این فرصت را می دهد که دوباره دیدن فرد محبوبش را تجربه کند.

به او باج ندهید:

برای خروج از خانه و ماندن کودک پیش پرستار/مهدکودک یا مادربزرگ، به او وعده خرید شکلات یا اسباب بازی ندهید. این باعث می شود او هر بار برای رسیدن به پاداش بیشتر و بهتر گریه و بدخلقی کند.

مراسم خداحافظی را سریع برگزار کنید:

خداحافظی را ساده و سریع برگزار کنید، چیزی مثل دست تکان دادن یا بوس فرستادن.

به او بگویید که باید بیرون بروید، اما زود برمی گردید. بعد بروید. معطل نکنید و مسئله را بزرگ و مهم جلوه ندهید.

هر چند او را بغل کنید و اشک هایش را پاک کنید، مشکل حل نخواهد شد.

به قولتان وفا کنید:

درست در زمانی که وعده داده اید، بازگردید.

پدر را فعال تر کنید:

کودک به هر دو والد خود نیاز دارد. در برخی از خانواده ها نقش مادر بسیار پر رنگ است و پدر تنها عنوان نان آور را دارد. برای درمان اختلال اضطراب جدایی باید تلاش کنید که فرزندتان ارتباط بهتری با پدرش برقرار کند. به آنها کمک کنید با یکدیگر بازی کنند و وقت بیشتری را در کنار یکدیگر بگذرانند. به تدریج و با افزایش پیوند کودک و پدر، خودتان را از این رابطه دورتر کنید و اجازه دهید زمان های تنهایی آنان افزایش یابد.

محیط را یکسان نگه دارید یا محیط های جدید را آشناسازی کنید:

از پرستار یا اعضای خانواده بخواهی در خانه خودتان از فرزندتان مراقبت کنند. وقتی باید فرزندتان را از خانه دور کنید، اشیایی را با خود ببرید که برایش آشناست.

یک پرستار یکسان داشته باشید:

بهتر است زندگی فرزندتان را با کمترین تغییر و استرس روبه رو کنید. پرستاری را استخدام کنید که مدتی طولانی بتواند برایتان کار کند.

تسلیم نشوید:

فرزندتان را مطمئن سازید که شما برمی گردید و او جایش امن است. با پیگیری این اصول به زودی فرزندتان به شرایط عادت می کند.

توصیه هایی برای اضطراب جدایی در کودکان پیش دبستانی:

برای کودکان بزرگ تر علاوه بر نکات فوق، موارد زیر را نیز فراموش نکنید:

تلاش های کودک را بستایید:

حتی کوچک ترین دستاورد کودک ماننند رفتن به رختخواب بدون بدخلقی، گزارش خوب از مدرسه یا دور ماندن از شما برای چند ساعت را با تشویق مثبت بستایید.

الگوی زندگی کودک را منظم کنید:

همه چیز باید در زندگی کودک قابل پیش بینی باشد. از زمان غذا خوردن، خواب تا دور شدن از والدین. در صورتی که قرار است برنامه خانواده عوض شود، آن را به فرزندتان اطلاع دهید.

چه زمانی باید از مشاور کودک و نوجوان کمک گرفت؟

صبوری شما تا حد زیادی مشکل اضطراب را در فرزندتان حل می کند. اما برخی از کودکان به مداخله تخصصی نیاز دارند. برای تصمیم گیری در مورد نیاز به دریافت کمک، به دنبال نشانه های خطر در مورد تشدید مشکل باشید. این نشانه ها عبارتند از:

• بدخلقی بیش از حد و نامناسب برای سن
• انزوا و دوری از دوستان و خانواده
• اشتغال فکری به ترس یا حس گناه
• شکایت مداوم در مورد دردهای جسمی
• مخالفت با رفتن به مدرسه برای مدت طولانی
• ترس بیش از حد برای خروج از خانه

اگر تلاش های شما برای کاهش اضطراب کودک موثر نیست، بهتر است از یک مشاور کمک بگیرید.

مشاور کودک می تواند از طریق گفتگو درمانی به دنبال راهی برای یافتن علت این ترس در او باشد.

بازی درمانی از دیگر روش هایی است که به رهایی از احساسات منفی در کودکان کمک می کند.

 

| مطالعه مطلب “بازی درمانی: تلاش برای رفع مشکلات رفتاری کودک” به شما پیشنهاد می شود |

 

برای کاهش افکار وسواس گونه و اضطراب بیش از حد، درمان خانوادگی می تواند به خانواده و کودک در یافتن مهارت های سازگاری کمک کند.

دارو درمانی گزینه دیگری است که در موارد شدید به کار می رود. این روش در کنار سایر روش های درمانی به کار می رود.