فهرست مطالب
خانه » استرس و اضطراب »
آیا تا به حال کسی را دیدهاید که از رفتن به مکانهای ناآشنا بترسد و حاضر به خروج از خانه خود نباشد؟ آگورافوبیا یا برزن هراسی واژهای است که برای توصیف افراد دچار این اختلال به کار میرود. اگر میخواهید با این اختلال بیشتر آشنا شوید، با این مطلب از سیمیاروم همراه باشید.
آگورافوبیا چیست؟
گذرهراسی نوعی اختلال اضطرابی است که در آن فرد مبتلا میترسد محیطی را که میشناسد یا امن میداند ترک کند. در موارد شدید، فرد مبتلا خانه خود را تنها محیط امن میداند و ممکن است برای روزها، ماهها یا حتی سالها از ترک خانه خود اجتناب کند.
آگورافوبیا به معنای بازار هراسی یا گذرهراسی است. به طور کلی، مبتلایان به این اختلال از رفتن به مکانهای عمومی شلوغ (مانند سوپرمارکتها، مراکز خرید، مترو، قطار، هواپیما و فرودگاهها) بیشترین ترس را دارند. با این حال، هر مکان عمومی، حتی یک مسجد ساکت یا یک پارک خالی نیز ممکن است برای فردی مبتلا تهدید کننده به نظر برسد، چرا که با خطر ناتوانی در خروج از موقعیت یا رویارویی با موج جمعیت همراه است.
به طور معمول، این اختلال به شکل یک اضطراب خفیف در مورد یک رویداد، مکان یا موقعیت خاص شروع میشود که به تدریج به یک ترس عمومی از حضور در جمع تبدیل میشود. روانشناسان معتقدند ریشه برزن هراسی ترس از اضطراب جسمی و روانی، دچار شدن به پانیک یا از دست دادن کنترل و شرمساری است.
آگورافوبیا چه علائمی دارد؟
علائم و نشانههای گذرهراسی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- اضطراب در پاسخ به دور بودن از محیطی که فرد در آن احساس امنیت میکند.
- دچار شدن به حمله پانیک شامل علائمی مانند تنگی نفس، تعریق، سرگیجه، ضربان قلب سریع، احساس خفگی، حالت تهوع، و احساس ترس یا وحشت شدید
- پیشبینی بروز اضطراب در شرایطی که فرد مجبور به ترک محیط امن خود میشود.
- عزت نفس پایین و از دست دادن اعتماد به نفس
- ترس از رفتن به جایی که فرار از آنجا به نظر سخت میآید
- ترس از سیستم حمل و نقل عمومی
- بیمیلی به ترک خانه یا رفتن به محیطهای آشنا
- افسردگی، که گاهی اوقات میتواند با این وضعیت همراه باشد.
علت آگورافوبیا
این اختلال معمولاً با یک رویداد استرسزا شروع میشود، برای مثال، فرد ممکن است شغل خود را از دست بدهد یا رابطه عاشقانهاش به پایان برسد. در پی این رویدادهای استرسزا، شخص احساس ناراحتی میکند و ارتباط خود را با دنیای بیرون محدود میکند که به آن رفتار اجتنابی میگویند. هر چه مدت زمان بیشتری از انزوای فرد بگذرد، لیست مکانهای عمومی خارج از محدوده امن طولانیتر میشود تا زمانی که شخص در خانه خود محبوس میشود.
موارد دیگری از نیز ابتلا به این اختلال دیده میشود که در پی یک رویداد استرسزا در زندگی بیمار دچار حمله پانیک میشود. از آنجایی که حملات پانیک بسیار ناخوشایند هستند، فرد ممکن است از هر موقعیت یا مکانی که فکر میکند ممکن است باعث حمله دیگری شود اجتناب کند تا زمانی که در نهایت از بسیاری از موقعیتها و مکانها بترسد و از آنها اجتناب کند.
روشهای تشخیص آگورافوبیا
تشخیص معمولاً بر اساس علائم گزارش شده توسط خود مراجع انجام میگیرد. همچنین، متخصص سلامت روان گزارشی در مورد ماهیت اضطراب، سابقه آن، و شدت علائم میگیرد. برای دریافت تشخیص برزن هراسی مراجع باید:
- حداقل در دو موقعیت مختلف، مانند فضاهای باز، مناطق شلوغ، یا حمل و نقل عمومی، دچار ترس شدید باشد.
- گیر کردن در موقعیت آگورافوبیک برای او تقریباً همیشه با واکنش اضطرابی همراه باشد.
- دچار ترسی باشد که متناسب با تهدید نیست.
- رفتارهای اجتنابی یا پریشانی، روال عادی، کار، مدرسه و روابط وی را مختل کرده باشد.
- حداقل شش ماه این علائم را تجربه کند.
- وجود علائم با سایر اختلالات و بیماریهای جسمی و روانی قابل توضیح نباشد.
چگونه میتوان از آگورافوبیا پیشگیری کرد؟
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از گذرهراسی وجود ندارد. با این حال، هر چه شخص بیشتر از موقعیتهایی که از آنها میترسد اجتناب کند، میزان اجتناب و اضطراب افزایش مییابد. در صورتی که شخص متوجه شد که برای رفتن به برخی مکانها دچار ترس خفیف است، برای پیشگیری از تشدید بازار هراسی باید سعی کند قبل از غلبه ترس هر چه بیشتر رفتن به آن مکانها را تمرین کند. اگر این کار برای شخص به تنهایی دشوار است، میتواند از یکی از اعضای خانواده یا دوست خود بخواهد که با او همراه شود یا از یک متخصص سلامت روان کمک بگیرد. همراه شدن حضور در اجتماع با حملات پانیک باید هر چه سریعتر درمان شود چراکه تشدید علائم باعث دشواری درمان میشود.
درمان آگورافوبیا
گذرهراسی به خوبی به درمان پاسخ میدهد. گزینههای درمانی پیشنهادی توسط درمانگر به شرایط و ترجیحات مراجع بستگی دارد، اما ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- دوره ای از دارودرمانی، مانند داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضد اضطراب
- درمان شناختی رفتاری و مواجهه درمانی
- مشاوره و گفتگو درمانی
- آموزش تمدد اعصاب
- گروههای حمایتی
- آموزش روشهای خودیاری برای مدیریت آگورافوبیا
متخصصان حوزه سلامت روان معمولاً برای درمان بازارهراسی ترکیبی از دارو درمانی و رفتار درمانی شناختی (CBT) که نوعی روان درمانی است را پیشنهاد میکنند. مهارکنندههای انتخابی بازجذب سروتونین که به نام SSRI شناخته میشوند، میتوانند به درمان گذرهراسی کمک کنند، اما ممکن است نتیجه دهی آنها ۲ تا ۴ هفته طول بکشد.. بنزودیازپینها نیز جز داروهای آرام بخش هستند که میتوانند علائم اضطراب را در کوتاه مدت تسکین دهند. با این حال، خطر وابستگی به این داروها زیاد است.
روان درمانی به روش CBT گزینه دیگر پیش روی مراجعان است. در این رویکرد، فرد با درمانگر کار میکند تا علل و علائم اضطراب خود را بررسی کند و راههای جدیدی برای رویارویی با ترس هایش پیدا کند. CBT بر تغییر نحوه تفکر و واکنش فرد به شرایط خاص تمرکز دارد. در این روش تکنیکهای زیر آموزش داده میشوند:
- روشهای جدید رویارویی با موقعیتهایی که علائم گذرهراسی را در شخص تحریک میکند
- روشهای جدید مدیریت استرس و علائم آگورافوبیا
- تکنیکهایی برای مدیریت ترس، مانند تمرینات تنفس عمیق
مواجهه درمانی که در آن برای کمک به فرد برای غلبه بر ترس، درمانگر ممکن است با پیاده روی کوتاهی از خانه با او شروع کند و به تدریج فاصله را در طول زمان افزایش دهد. این روش میتواند راهی امن برای مقابله با احساسات ناخواسته باشد. خوشبختانه، آگورافوبیا به خوبی به درمانهای آنلاین نیز پاسخ میدهد.
آگورافوبیا میتواند فعالیت های زندگی شخص را تا حد زیادی محدود کند و در موارد شدید حتی مانع از خارج شدن شخص از خانه میشود. بدون درمان، برخی از مبتلایان برای سالها خانهنشین میشوند، ممکن است نتوانند با خانواده و دوستان ملاقات کنند، به مدرسه یا محل کار بروند، وظایف خود را انجام دهند، یا در سایر فعالیتهای عادی روزانه شرکت کنند. بدین ترتیب، وابستگی شدید بیمار به دیگران برای گذران زندگی حتمی است. ابتلا به افسردگی، سوء مصرف الکل یا مواد مخدر و سایر اختلالات سلامت روان، از جمله سایر اختلالات اضطرابی یا اختلالات شخصیتی نیز محتمل است. در صورتی که علائم این اختلال را در خود یا یکی از اطرافیان تشخیص میدهید، هر چه سریعتر برای درمان اضطراب اقدام کنید. تیم کارشناسان سیمیاروم مشتاقانه آماده کمک به شما هستند. با ما تماس بگیرید.
منبع
مترجم: سعیده بریانیان