فهرست مطالب
خانه » مشاوره »
اختلال پرخوری شامل دوره هایی از افراط در غذا خوردن می شود که می تواند در اثر ابتلا به یک بیماری روانی مانند افسردگی یا اضطراب باشد. این اختلال هم در مردان و هم زنان مشاهده می شود. در بیشتر موارد، اختلال در دوره نوجوانی یا اوایل جوانی دیده می شود و ارتباط محکمی با عزت نفس پایین دارد.
برای فردی که به اختلال پرخوری مبتلاست، خوردن و چرخه احساس گناه به خاطر پرخوری، راهی برای مواجهه با مشکلات عاطفی اش است. بنابراین، این اختلال نشانه ای از وجود یک مشکل زمینه ای دیگر است.
درمان می تواند به فرد در یافتن راهی برای رفع مشکل اصلی و نیز روش هایی برای کنترل خوردن کمک کند.
اختلال پرخوری چیست؟
بسیاری از انسان ها به صورت گاه به گاه، به خصوص در تعطیلات و اعیاد، پرخوری می کنند. این نشانه ای از اختلال پرخوری نیست.
پرخوری زمانی تبدیل به اختلال می شود که به طور منظم اتفاق بیافتد، فرد شروع به داشتن احساس گناه و شرم کند و عادت خود را از دیگران پنهان کند.
برخلاف غذا خوردن برای لذت، این عادت از مشکلات روانی و عاطفی حل نشده یا گاهی یک عارضه پزشکی ناشی می شود.
نشانه های اختلال پرخوری:
فردی که دچار این اختلال است، به طور منظم وعده های غذایی بزرگ و ناسالم را مصرف می کند. در سال 2013 این اختلال به راهنمای تشخیصی و آماری بیماری های روانی افزوده شد.
معیارهای اصلی تشخیص این اختلال عبارتند از:
- غذا خوردن سریع تر از حد معمول
- غذا خوردن تا زمانی که فرد احساس پری زیاد از حد بکند
- غذا خوردن حتی در زمان سیری
- تنها غذا خوردن، به دلیل احساس شرم نسبت به حجم غذا
- احساس نفرت، شرم، گناه و افسردگی پس از غذا خوردن
برای تشخیص این اختلال، شخص باید حداقل به مدت 3 ماه یا بیشتر، یک بار در هفته این رفتار را از خود نشان دهد.
اختلال پرخوری معمولا شامل ورزش کردن افراطی، استفراغ عمدی، روزه گرفتن و استفاده از ملین ها که در اختلال پرخوری عصبی و بولیمی رایج است، نمی شود، هر چند که گاهی ممکن است فرد این کارها را انجام دهد.
در نتیجه، ریسک افزایش وزن وجود دارد که به چاقی، دیابت، فشار خون بالا و دیگر عوارض جسمی می انجامد.
فردی که دچار اختلال پرخوری است، ممکن است:
- احساس کند که رفتار غذا خوردن غیر قابل کنترل است.
- به طور مرتب رژیم بگیرد اما ادامه رژیم برای کاهش وزن برای او سخت باشد.
- از قبل برای پرخوری برنامه ریزی کند و مواد غذایی بخرد.
- ظروف و بسته بندی های خالی موارد غذایی را پنهان کند.
- دچار احساس پانیک، فقدان تمرکز، اضطراب یا ناامیدی باشد.
اختلالات خوردن و مشکلات سلامتی:
اختلال پرخوری اغلب از یک مشکل روانی نشأت می گیرد. مشکلاتی که باعث بروز این رفتار می شوند عبارتند از:
- اختلالات خلقی و اضطراب
- اختلال افسردگی عمده
- اختلال وسواس فکری-عملی
- اختلال استرس پس از سانحه
- اختلال سوءمصرف الکل و مواد مخدر
- اختلال شخصیت مرزی
بیمار ممکن است دچار چالش های عاطفی دیگری نیز باشد.
فرد دچار چرخه ای از احساس گناه می شود که در آن:
- احساس ناامیدی و گیر کردن در رفتار پرخوری می کند.
- تلاش می کند خود را اصلاح کند.
- دچار رفتار افراطی دیگری نیز باشد.
- عزت نفس پایین رایج ترین عاملی است که به اختلالات خوردن می انجامد. پرخوری باعث سرزنش خویشتن و آسیب بیشتر به عزت نفس می شود.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اختلال پرخوری به شدت سلامت روان و جسم فرد را تهدید می کند.
هر کسی که متوجه وجود اجبار در خوردن مقدار زیادی غذا می شود، باید به پزشک مراجعه کند حتی اگر در محدوده وزن سالم قرار دارد.
پزشک ابتدا عوامل جسمی عامل پرخوری را بررسی خواهد کرد. بسیاری از بیماران با حرف زدن در مورد پرخوری حتی با پزشک مشکل دارند. اما درمان می تواند به بهبود کیفیت زندگی فرد کمک کند. در صورتی که علل جسمی عامل رو آوردن به پرخوری نباشد، پزشک بیمار را به روانپزشک یا روانشناس ارجاع خواهد داد.
ریسک فاکتورهای اختلال پرخوری:
- سن نوجوانی یا اوایل جوانی
- داشتن مشکل در ارتباط با تصویر از خود و بدن
- سابقه خانوادگی و فردی
- ابتلا به دیگر اشکال اختلال خوردن
- بیماری های جسمی
- گرفتن رژیم های غذایی سخت
- بیماری های سلامت روان
- سابقه تروما و سوءاستفاده جنسی
- و غیره
درمان:
درمان معمولا با اهداف زیر انجام می گیرد:
- کاهش دفعات پرخوری
- بهبود سلامت روان
درمان شامل جنبه های مختلفی می شود.
مشاوره:
گفتگو درمانی برای رسیدگی به احساس گناه، شرم، عزت نفس پایین، اضطراب، افسردگی و دیگر مسائل مفید است.
رفتار درمانی شناختی نیز راه های جدیدی را برای حل تعارض و اختلافات درونی پیشنهاد می دهد. مشاوره تغذیه نیز به بیمار برای انتخاب روش های سالم تر غذا خوردن کمک می کند.
دارو درمانی:
داروهای ضد افسردگی مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین می توانند به درمان بیماری زمینه ای مانند افسردگی، هراس اجتماعی، اختلال وسواس فکری عملی و از این قبیل کمک کند. همچنین، پزشک می تواند داروهای مهارکننده اشتها را برای بیمار تجویز کند.
پیوستن به گروه های حمایتی و خودیار می تواند به برطرف شدن حس تنهایی و انزوا در فرد کمک کند.
پیشگیری:
هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به اختلال پرخوری وجود ندارد، اما افرادی که احساس می کنند در معرض ابتلا به آن قرار دارند می توانند گام هایی را برای کاهش ریسک و پیشگیری از عوارض آن بردارند.
اختلال پرخوری بسیار جدی است و برای سلامت فرد خطرناک است. هر فردی که شاهد علائم آن در خود است، باید به پزشک مراجعه کند.
با انجام اقدامات زیر می توانید به کنترل عادت خوردن خود کمک کنید:
نوشتن برنامه غذایی و کالری دریافتی:
این کار به شناسایی وجود مشکل با مصرف مواد غذایی کمک می کند. با نوشتن مواد غذایی مصرفی خود در طول یک هفته، می توانید الگوهای غذا خوردن، نوع غذای مصرفی و محرک های گرسنگی شدید را در خود شناسایی کنید.
مصرف مواد غذایی کم شکر:
مصرف مواد غذایی شیرین، الکل و کافئین باعث نوسان گلوکز و گرسنگی بیشتر در طول روز می شود.
غذای کمتر در وعده های بیشتر:
مصرف وعده های غذایی کم حجم در دفعات بیشتر به ایجاد احساس پری در طول روز و پیشگیری از پرخوری کمک می کند.
