26 اسفند 1402
بازی درمانی

بازی درمانی: تلاش برای رفع مشکلات رفتاری در کودک


خانه » مشاوره کودک و نوجوان » بازی درمانی: تلاش برای رفع مشکلات رفتاری در کودک

بازی درمانی نوعی مشاوره یا روان درمانی است که از بازی برای ارزیابی، پیشگیری یا درمان مشکلات روانی-اجتماعی استفاده می شود. هر چند از این روش برای بزرگسالان نیز می توان استفاده کرد، اما بیشتر برای کودکان به کار می رود.

از بیرون، این طور به نظر می رسد که بچه فقط در حال بازی با چند اسباب بازی است. اما تحقیقات نشان می دهد بازی درمانی روشی موثر در درمان مشکلات روانی و اختلالات رفتاری است.

چرا از بازی درمانی استفاده می شود؟

کودکان فاقد مهارت های کلامی و شناختی برای حرف زدن در مورد برخی مسائل هستند. برای مثال، سوگواری پدیده پیچیده ای است که کودک نمی تواند افکار و احساساتش را در غالب کلمات دربیاورد.

کودکان احساسات خود را در قالب بازی با اسباب بازی نشان می دهند. کودکی که یکی از عزیزانش را از دست داده است، ممکن است با عروسکش شخصیتی را اجرا کند که دلش برای دوستی تنگ شده. یا کودکی که قربانی خشونت خانگی است در هنگام بازی با خانه عروسکی، عروسک را زیر تخت پنهان می کند زیرا بزرگترها در حال دعوا هستند.

بسته به نوع بازی مورد استفاده، درمانگر ممکن است در نقطه ای وارد شود تا مسئله ای را حل کند.

بازی درمانی به کودک در موارد زیر کمک می کند:

  • بهبود خودکفایی برای اطمینان بیشتر نسبت به قابلیت ها
  • یادگیری مهارت های جدید
  • یادگیری مهارت های جدید
  • توسعه همدلی و احترام
  • یادگیری هویت و ابراز احساسات به شکل سالم
  • یادگیری و تمرین مهارت های حل مسئله
  • مسئولیت پذیری بیشتر در مورد رفتارها

بازی درمانی چه مشکلاتی را حل می کند؟

بازی درمانی برای کمک به هضم و حل وقایع استرس آور در زندگی مانند جابه جایی، بستری در بیمارستان، آزار جسمی و جنسی، خشونت خانگی و فجایع طبیعی استفاده می شود.

همچنین، از آن برای درمان بیماری های روانی و مشکلات رفتاری استفاده می شود. برخی از رایج ترین آنها عبارتند از:

برخی از ابزارها و روش های به کار رفته در بازی درمانی:

بسیاری از بازی درمانگران اتاق مخصوصی پر از اسباب بازی های لازم برای پروسه درمان دارند. برخی از اسباب بازی های این روش عبارتند از:

  • شن بازی
  • خمیر بازی
  • خانه عروسکی با عروسک و اسباب و وسایل خانه
  • عروسک انگشتی
  • حیوانات
  • ماشین ها
  • بلوک و لگو
  • آلات موسیقی
  • آشپزخانه با قالب های غذا

 

رویکرد کودک محور:

در این رویکرد به کودک انواع اسباب بازی ها و وسایل خلاقیت داده می شود تا خودش انتخاب کند. هیچ دستورالعملی در مورد نحوه بازی و حل مشکل به کودک داده نمی شود.

مبنای این رویکرد این است که وقتی کودک مجاز به انجام کارهای دلخواه خود باشد، می تواند راهکاری برای مشکلاتش بیابد.

کل جلسه بدون ساختار ادامه می یابد. درمانگر کودک را در سکوت مشاهده می کند یا نظرات کوتاهی در مورد عملکرد کودک می دهد.

اگر کودک مایل باشد، درمانگر وارد بازی می شود. اما انتخاب با کودک است.

رویکرد دستوری:

در مواردی، درمانگر از استراتژی های دستوری استفاده می کند. هر جلسه هدف یا موضوع خاصی دارد.

روانشناسی نوجوانان و هر آنچه باید در مورد آن بدانید

برای مثال، به کودک گفته می شود که در این جلسه با عروسک انگشتی بازی می کنیم. درمانگر نیز ممکن است وارد بازی شود تا داستان را هدایت کند. برای مثال، اگر کودکی عروسکی را برداشته که دچار قلدری است، درمانگر برای کمک به عروسک در مقاومت در برابر فرد قلدر وارد بازی می شود.

انواع درمان مبتنی بر فرزند:

والدین درگیر می شوند و درمانگر به والدین می آموزد که چگونه از طریق بازی با کودک تعامل برقرار کنند. هدف این است که شکاف ارتباطی بین کودک و والدین پر شود.

ماسه درمانی:

یکی از ابزارهای بازی درمانی ، ماسه درمانی است. کودک می تواند با استفاده از اسباب بازی های مینیاتوری مانند افراد و حیوانات در جعبه ای کوچک پر از شن بازی کند. صحنه ایجاد شده به عنوان بازتاب زندگی شخصی کودک عمل می کند و فرصتی برای حل تعارض، برطرف کردن موانع و به دست آوردن پذیرش خود می دهد.

کتاب درمانی:

درمانگر و کودک برای کشف مفاهیم یا مهارت های خاص ، کتاب های مختلفی را با هم می خوانند.

بازی خیالی:

به کودک ممکن است اسباب بازی هایی داده شود که تخیل او را برانگیزد مانند بازی نقش، عروسک انگشتی، خانه عروسکی یا عروسک شخصیت های مشهور کارتونی.

رفتار درمانی شناختی:

درمانگر از بازی برای کمک به آموزش نحوه تفکر و رفتار متفاوت به کودک استفاده کند. ممکن است یک عروسک به کودک در مورد چگونگی تغییر فکر به کودک مشاوره دهد یا درمانگر ممکن است از کودک بخواهد در مورد چگونگی کنار آمدن با یک موقعیت استرس زا به عروسک حیوانی مشاوره بدهد.

دخیل شدن خانواده در درمان:

خانواده نقش مهمی در درمان کودک دارند. میزان دخالت خانواده، اما توسط درمانگر تعیین می شود.

 گاهی، والدین می توانند به همراه کودک در جلسات شرکت کنند. در صورتی که هدف از درمان حل مشکلات خانوادگی باشد، والدین به طور مستقیم وارد درمان می شوند.

در سایر موارد، کودک به تنهایی در جلسات شرکت می کند. در این شرایط، درمانگر تنها در مورد پیشرفت جلسات با والدین حرف می زند.

گروه درمانی:

بازی درمانی به صورت گروهی انجام می شود. برای مثال، تمام کودکانی که دچار غم و اندوه ناشی از مرگ یا فقدان یک عزیز در زندگی خود هستند، در کنار هم و در یک رده سنی بازی می کنند تا با این مسئله کنار بیایند.

ممکن است با عروسک انگشتی بازی کنند تا به شناسایی احساسات شان کمک کند یا در یک پروژه هنری به صورت گروهی شرکت کنند.

برای این کار می توانید از مشاور مدرسه فرزندتان نیز کمک بگیرید. کودکان در مدرسه مهارت های اجتماعی، به اشتراک گذاری، ابراز مهربانی و احترام را فرامی گیرند.

طول جلسات بازی درمانی:

طول جلسه بسته به اهداف درمان و نیازها و قابلیت های کودک متفاوت است. در اغلب موارد، جلسات بین 30 تا 50 دقیقه طول می کشند. فاصله جلسه می تواند چیزی بین دو بار در هفته تا یک بار در ماه باشد.

به طور متوسط، به 20 جلسه بازی نیاز است تا مشکل در کودک برطرف شود. اما برخی از کودکان زودتر بهبود می یابند و برخی دیگر به جلسات بیشتری نیاز دارند؟

کودک شما به چه بازی هایی علاقه دارد؟ آیا تا به حال از بازی برای رفع یک مشکل رفتاری در فرزندتان استفاده کرده اید؟ آیا تا به حال تجربه شرکت در جلسات بازی درمانی داشته اید؟ تجربه خود را با ما در میان بگذارید.

 برای مطالعه بیشتر می توانید به مقالات فرزندپروری و  مشاوره کودک و نوجوان مراجعه کنید.

[block id=”koodak”]

این مطلب چقدر برای شما مفید بود؟
اشتراک در
اطلاع از
guest

0 نظرات
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها