وابستگی عاطفی ناسالم

شاید فکر می کنید وابستگی ارتباطی با سلامت روان ندارد، اما این طور نیست. در واقع، بسیاری از افراد تصور می کنند وابستگی فقط در مورد نوزادان وجود دارد. اما در واقعیت، وابستگی پدیده ای طبیعی است که در تمام روابط انسانی و در هر سنی رخ می دهد. در برخی موارد، این پدیده تا جایی پیش می رود که به وابستگی عاطفی ناسالم تبدیل می شود.

برخی از افراد بر این باورند که وابستگی از رحم مادر شروع می شود. سال های ابتدایی عمر ما، چگونگی عملکردمان در روابط آینده را شکل می دهد و بر مرزهای ما در هر رابطه تاثیر می گذارد.

تحقیقات نشان می دهد که مرزهای سالم شامل توانایی برقراری رابطه و جدایی در زمان مناسب، پیش بینی خطر در رابطه و تعیین حد و حدود مناسب است. وابستگی عاطفی ناسالم شامل ناتوانی در رسیدن به استقلال در صورت لزوم، سطح بالای ترس و اضطراب در زمان جدایی و حد و حدود نامشخص در رابطه می شود.

الگوهای وابستگی عاطفی ناسالم:

افرادی که دچار رفتار های نادرست روابط عاطفی  هستند، رفتارهای زیر را از خود نشان می دهند:

صمیمیت بیش از حد در زمان کوتاه:

روابطی که خیلی سریع به صمیمیت می رسند، اغلب اوقات به بن بست ختم می شوند. «می دانم که فقط دو ساعت است او را دیده ام، اما او همان مرد رویاهای من است و ما تا ابد با هم خواهیم بود.» الگوهای دوستی که بسیار زود به صمیمیت ختم می شوند، نشانه خطر هستند.

ارتباط برقرار کردن و لذت بردن از بودن در کنار افراد جدید ایرادی ندارد، اما علامت خطر زمانی روشن می شود که فردی بسیار عاطفی پس از یک آشنایی سطحی خیلی سریع صمیمی می شود.

چسبیدن، دوست داشتن نیست:

احتمالا جملاتی از این قبیل را از زبان دوستان و اطرافیان خود شنیده باشید که پس از یک دوستی چند هفته ای عنوان می کنند «بدون او نمی توانم زندگی کنم.» احساس آنها ده ها برابر چیزی است که به طور معمول وجود دارد و ارتباط خود با شخص مورد نظر را الهی می دانند.

در صحبت های آنها نکات عجیبی وجود دارد که با واقعیت تطابق ندارد. در حالی که عشق بین دو نفر می تواند بسیار عمیق و قوی باشد، اما عشق سالم در طول زمان شکل می گیرد و به جذابیت های سطحی مانند ظاهر، پرستیژ و مسائل مالی ارتباطی ندارد. فردی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم از نوع چسبیدن است، فرد نیازمندی است که سعی می کند نیازهای خود را در رابطه برآورده کند.

هویت یابی با غریبه ها:

 آیا چنین کسی را می شناسید؟ یکی از دوستان، اعضای خانواده یا شاید خودتان؟ افراد دچار وابستگی عاطفی ناسالم با هر کسی که کوچک ترین توجهی به این افراد داشته باشد، رابطه ای عمیق آغاز می کنند. یک لبخند، پیشنهاد کمک، نگاه یا حرکتی دلنشین از سوی یک نفر می تواند بهانه ای برای شروع یک رابطه عمیق و صمیمی باشد.

چنین افرادی به دنبال رابطه ای هستند که آنها را در موضع کودک و فرد دیگر را در موضع والد قرار می دهد. هویت آنان به قدری حول محور دوست یا همسر خود تعریف شده است که از دور شدن از فرد مورد نظر بسیار ناراحت می شوند و احساس طرد شدن می کنند.

مسافرت رفتن یا همراهی فرد مورد نظر با فردی دیگر برای آنها آخر دنیاست و از پایان یافتن دوستی آسیب شدید می بینند. مشکل اینجاست که افرادی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم هستند، عشق را در جای نادرستی جستجو می کنند و در نهایت آسیب می بینند.

وابستگی عاطفی ناسالم یک طرفه:

در یک رابطه عاطفی سالم میزان سالمی از وابستگی متقابل وجود دارد، این در حالی است که در یک رابطه ناسالم یکی از طرفین به دیگری وابستگی بیش از حد دارد. اما تفاوت بین وابستگی متقابل و وابستگی چیست؟ وابستی متقابل یک خیابان دو طرفه است و اما وابستگی این طور نیست.

برای مثال:

وابستگی متقابل:

در زمان ناراحتی از سوی دوست یا همسر خود همدلی دریافت می کنم و وقتی او ناراحت است، من نیز او را همراهی می کنم.

وابستگی عاطفی:

من همدلی نامحدود و بی قید و شرط به تو ارائه می دهم، اما هرگز انتظار دریافت آن را ندارم یا از تو نمی خواهم.

وابستگی متقابل:

از بودن در کنار تو لذت می برم، اما زمانی را نیز به خود اختصاص می دهم و به اموری می پردازم که از آنها لذت می برم.

وابستگی عاطفی:

من از انجام هیچ کاری به تنهایی لذت نمی برم، تمام زمان فراغت ما باید در کنار هم صرف شود.

برآورده کردن نیاز دوست یا همسر و عدم انتظار انجام این کار از سوی او، سالم نیست. فداکاری عشق نیست و در نهایت باعث ایجاد احساس گناه در فرد مقابل یا خودتان می شود.

اشتغال دائمی به نیازها و احساسات فرد مقابل در وابستگی عاطفی ناسالم:

در یک رابطه سالم، شما نگرانی های خود را با همسر یا دوستتان در میان می گذارید. در یک رابطه سالم، به نگرانی های هر دو طرف توجه می شود، اما مرز دقیقی بین توجه و اشتغال دائمی وجود دارد.

اگر همسرتان در مورد پروژه خود نگران است و با شما در این مورد صحبت می کند، روش درست آن است که به حرف های او با دقت گوش دهید، با چند جمله به او آرامش و انگیزه دهید و به کار خود مشغول شوید.

اما فردی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم است، به حرف های همسرش گوش می دهد، به او انگیزه می دهد، سپس کارهای خود را نیمه کاره رها می کند و به دنبال انجام کارهای همسرش می رود. اگر عادت دارید مشکلات دیگران را دائما برطرف کنید، بدانید که مرزهای وابستگی عاطفی ناسالم را رد کرده اید.

به طور خلاصه، افرادی که دچار وابستگی عاطفی ناسالم هستند، از نبود فرد مورد نظر خود احساس نابودی می کنند، تنهایی برای آنها غیر قابل تحمل است و در زندگی دائما به دنبال دریافت تایید از سوی کسانی هستند که به آنها علاقه دارند.

افراد با وابستگی عاطفی ناسالم حاضرند هر کاری را انجام دهند و به هر خواسته ای تن دهند، تمام نظرات دوست یا همسر خود را حتی در صورت مخالفت تایید کنند و یک فرمانبر کامل باشند، تا موجب ناراحتی او نشوند و او را از دست ندهند.

در صورت شکست رابطه، افراد وابسته دچار افسردگی شدید می شوند یا بسیار سریع وارد رابطه عمیق با فرد دیگری می شوند تا نیاز روانی خود را در کنار فرد دیگری ارضا کنند.

در زمینه مشاوره روابط عاطفی می‌توانید با دکتر فرشته موتابی،دکتر شهریار شهیدی، دکتر ملیحه ایلخانی، دکتر سعید ایمانی، دکتر سمیه بابایی و دکتر مونا چراغی از مشاوران تأیید شده سیمیاروم هستند، مشاوره داشته باشید.