اسکیزوفرنی چیست و چه تاثیری در زندگی بیمار دارد؟

---

خانه » اختلال شخصیت » اسکیزوفرنی چیست و چه تاثیری در زندگی بیمار دارد؟

---

جنون جوانی یا اسکیزوفرنی نوعی بیماری روانی است که بر عملکرد مغز تاثیر می گذارد. این بیماری باعث ایجاد مشکلات جدی در افکار و رفتار فرد می شود. معمولا بیمار به درمان و مراقبت مادام العمر نیاز دارد.

---

در این مقاله می خوانید:

• آمارها و ارقامی در مورد اسکیزوفرنی
• نرخ ابتلا به شیزوفرنی بین ایرانیان چقدر است؟
• نشانه های هشدار اولیه جنون جوانی چیست؟
• علائم اسکیزوفرنی چیست؟
• صداها در بیماری اسکیزوفرنی از کجا می آیند؟
• علت ابتلا به اسکیزوفرنی چیست؟
• تشخیص بیماری اسکیزوفرنی
• آیا مواد مخدر می تواند باعث ابتلا به روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی شود؟
• آیا بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی خطرناک است؟
• انواع روان گسیختگی
• تفاوت اسکیزفرنی با روانپریشی چیست؟
• تفاوت اسکیزوفرنی با اختلال دوقطبی چیست؟
• ابتلا به جنون جوانی با چه عوارضی همراه است؟
• آیا بیمار مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی می تواند ازدواج کند؟
• چگونه باید با بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی رفتار کرد؟
• آیا روان گسیختگی قابل درمان است؟
• نرخ درمان بیماری چقدر است؟
• درمان اسکیزوفرنی
• بستری در بیمارستان برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی
• نتیجه گیری

---

آمارها و ارقامی در مورد اسکیزوفرنی

تحقیقات تخمین می زنند که این بیماری تقریبا 0.3 تا 0.7 درصد از بیماران را از تمام زمینه های قومی و نژدی تحت تاثیر قرار داده است.

به علاوه، تخمین زده می شود که 10 درصد از کسانی که دچار این بیماری هستند در ده سال اول بیماری اقدام به خودکشی می کنند.

عموما بیماری در نوجوانی فرد ظاهر می شود و احتمال بروز بیماری در مردان بیشتر از زنان است. علائم بیماری در مردان در اواخر نوجوانی یا قبل از 20 سالگی ظاهر می شود. این در حالی است که در زنان در اواخر 20 سالگی یا اوایل 30 سالگی می توان شاهد بروز علائم بود.

چنانچه یکی از بستگان نزدیک شامل والدین یا خواهر و برادر دچار این بیماری باشند، ریسک ابتلا به آن در شخص 10 درصد افزایش می یابد.

در تمام جهان، اسکیزوفرنی در بین 15 بیماری ناتوان کننده صدر جدول است.

ریسک مرگ زودهنگام بیمار 2 تا 3 برابر افراد عادی است. تقریبا نیمی از این بیماران دچار یک بیماری روانی دیگر نیز هستند.

حدود 5 درصد از بیماران در اثر خودکشی می میرند. بیش از نیمی از بیماران هرگز در طول عمر خود درمان درست و کافی دریافت نمی کنند.

نرخ ابتلا به شیزوفرنی بین ایرانیان چقدر است؟

بر اساس نرخ آمار جهانی، در حال حاضر باید حدود 800 هزار بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی داشته باشیم (1 درصد از جمعیت). اما آمارهای ثبت شده در بیمارستان ها و کلینیک های روانی نشان از مراجعه تنها 100 هزار نفر به دلیل این بیماری دارد (منبع).

این رقم، فاصله زیادی با استانداردهای جهانی دارد، که البته نشان از سلامت جامعه نیست و نباید مایه شادی باشد.

دلیل این فاصله می تواند فقر، ترس از انگ های اجتماعی یا عدم شناخت از بیماری باشد.

خانواده های زیادی هستند که از ماندن نوجوان خود در خانه، انزواطلبی و عدم ارتباط با دوستان و سکوت او خوشحال می شوند. این در حالی است که همراهی این علائم با علائمی مانند دشمن پنداری دیگران، شنیدن صداهایی که وجود ندارند، حرف زدن با خود و علائمی از این قبیل باید موجبات نگرانی خانواده را فراهم کند و برای درمان مراجعه کنند.

نشانه های هشدار اولیه جنون جوانی چیست؟

علائم بیماری در هر کس متفاوت است و ممکن است به تدریج طی چند ماه یا چند سال پیشرفت کنند یا به صورت ناگهانی ظاهر شوند.

همچنین، بیماری می تواند به صورت عود و بهبودی در چرخه ای تکرار شود.

از آنجا که علائم بیماری در بیشتر موارد در دوره نوجوانی ظاهر می شوند، به عنوان رفتارهای طبیعی ناشی از بلوغ نادیده گرفته می شوند. در حالی که تشخیص به موقع می تواند به درمان بهتر بیمار کمک کند.

وجود برخی از رفتارها در فرد، نشانه های هشدار بیماری هستند، از جمله:

• شنیدن صدا و دیدن کسی که وجود ندارد
• احساس دائمی زیر نظر بودن
• حرف زدن یا نوشتن بی معنی و مبهم
• وضعیت و حالات غیر طبیعی بدن
• احساس بی تفاوتی در موقعیت های بسیار مهم
• عملکرد ضعیف در مدرسه و محل کار
• تغییر در بهداشت شخصی و ظاهر
• پرهیز از موقعیت های اجتماعی
• تغییر در شخصیت
• تحریک پذیری، و پاسخ های خشم آلود به دوستان و عزیزان
• ناتوانی در خوابیدن و تمرکز
• رفتارهای عجیب و نامناسب
• اشتغال ذهنی افراطی به دین یا ماوراءطبیعه

هر کسی که چند مورد از علائم فوق را به مدت بیش از دو هفته داشته باشد، باید هر چه سریع تر به روانپزشک مراجعه کند.

علائم اسکیزوفرنی چیست؟

 در صحبت از نشانه های بیماری از اصطلاح علائم مثبت و منفی استفاده می شود.

علائم مثبت:

اختلالاتی هستند که به شخصیت فرد اضافه می شوند، از جمله:

• هذیان:

ایده ها و عقاید غلط. بیمار باور دارد که فردی جاسوسی او را می کند؛ فردی بسیار مشهور یا یک شخصیت مذهبی (امام یا پیغمبر) است. خیانت همسر و دشمن پنداری دیگران از دیگر باورهای رایج بین بیماران است.

• توهم:

دیدن، احساس کردن، مزه کردن، شنیدن یا بوییدن چیزی که وجود ندارد. رایج ترین چیزی که از بیمار شنیده می شود شنیدن صداهایی است که به او دستور انجام کاری را می دهند.

• افکار و گفتار بی نظم:

پرش از یک موضوع به موضوع دیگر در شکلی بی معنی. بیمار ممکن است صداها و کلماتی را در کنار هم قرار دهد، به نحوی که معنی ندارند یا کلمات و جملات را تکرار کند.

رفتار نامناسب:

می تواند داشتن مشکل با رفتارهای روزمره مانند بهداشت یا انتخاب لباس مناسب با آب و هوا یا خشم بی حد و حصر نسبت به محرک ها باشد. فرد همچنین دارای حرکت هایی است که نشان از تحریک پذیری، اضطراب، تنش بدون دلیل در او است.

علائم منفی:

توانایی هایی است که در شخصیت فرد از بین رفته اند، از جمله:

• انزوای اجتماعی
• فقدان احساس (فقدان علاقه یا اشتیاق به هر چیزی)
• اشکال در شروع و پیگیری برنامه های مختلف
• نبود انگیزه و محرک در فرد
• بی عاطفگی
• اشکال در تجربه احساس لذت

علائم شناختی بیماری:

تشخیص علائم شناختی اسکیزوفرنی دشوار است. اما این بیماری می تواند روی حافظه و تفکر فرد تا حد زیادی تاثیرگذار باشد. برخی از علائم عبارتند از:

• تفکر نامنظم
• عملکرد اجرایی ضعیف و ناتوانی در تصمیم گیری بر اساس اطلاعات ارائه شده
• اشکال در یادگیری اطلاعات و استفاده از آنها
• فقدان بینش و ناآگاهی از بیماری و علائم آن

آیا بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی تمام علائم را دارد؟

خیر ممکن است برخی از بیماران تنها صداهایی را بشنوند یا با فردی نامرئی حرف بزنند.

در بعضی از بیماران نیز تنها علائم منفی و اختلالات شناختی دیده می شود. عدم حضور علائم مثبت باعث دشواری و تاخیر در تشخیص بیماری می شود.

صداها در بیماری اسکیزوفرنی از کجا می آیند؟

اگر فکر می کنید بیمار به شنیدن این صداها تظاهر می کند، اشتباه می کنید. او واقعا این صداها را می شنود و حتی تحقیقات و اسکن های مغزی نیز تایید می کنند که او واقعا چیزی می شنود که ما نمی شنویم.

شنیدن صدا توسط بیمار دقیقا به همان وضوح و واقعیتی است که ما می شنویم.

اسکن های مغزی نشان می دهند قسمت هایی از مغز که هنگام شنیدن صدا فعال هستند، این صداها را تولید می کنند.

بنابراین، این طور به نظر می رسد که مغز در تشخیص صدایی که خودش تولید کرده با صدای واقعی دچار اشتباه می شود.

شنیدن صدا در دیگر اختلالات روحی مانند افسردگی نیز محتمل است. در برخی از بیماران این صدا به صورت وجدان ملامتگر شنیده می شود یا یک عبارت خاص در ذهن بیمار دائما تکرار می شود.

اما در بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی، این صدا می تواند در مورد هر چیزی حرف بزند. می تواند فردی باشد که به بیمار می گوید که همسرش در حال جاسوسی اوست، یا صدایی به او می گوید که او دارای قدرتی ماوراءالطبیعه است.

در این ویدئو اسکیزوفرنی و نشانه های آن را تماشا می‌کنید.

علت ابتلا به اسکیزوفرنی چیست؟

دلیل اصلی ابتلا به این بیماری مشخص نیست. محققان بر این باورند که برخی فاکتورها می تواند در ابتلا به بیماری موثر باشد از جمله:

• بیولوژی
• ژنتیک
• محیط

تحقیقات اخیر حاکی از آن هستند که آزمایشات تصویربرداری انجام گرفته بر روی بیماران نشان دهنده اختلالاتی در ساختار مغز هستند. بررسی های بیشتری همچنان در حال انجام بر روی این مورد هستند.

ناهنجاری های شیمیایی در مغز مسئول بسیاری از علائم بیماری هستند.

محققان به این نتیجه رسیده اند که سطح پایین برخی مواد شیمیایی در مغز بر احساس و رفتار بیمار تاثیر دارد و منجر به اختلالات روانی می شود.

ژنتیک نیز در این بیماری نقش دارد. کسانی که دارای سابقه خانوادگی ابتلا به این بیماری هستند، در معرض خطر بیشتری از نظر ابتلا به آن قرار دارند.

برخی از ریسک فاکتورهای بیماری عبارتند از:

• تماس با سموم یا ویروس پیش از تولد و در دوره نوزادی
• ابتلا به بیماری های التهابی وخودایمنی
• مصرف داروهای روانگردان
• سطح بالایی از استرس

تشخیص بیماری اسکیزوفرنی

هیچ گونه آزمایش خون یا اسکن مغزی نمی تواند به روانپزشک در تایید تشخیص کمک کند.

تنها روش گرفتن سابقه بیمار و معاینه دقیق است. در طول معاینه، ابتدا سایر علل محتمل برای هذیان و توهم رد می شود چراکه برخی از بیماری ها می توانند باعث علائم مشابه در بیمار شوند، از جمله:

• اختلال مصرف مواد مخدر
• زوال عقل
• بیماری های التهابی
• تومور مغزی

زمان اهمیت دارد. از این رو، مدت زمان مشاهده علائم در تشخیص بیماری مهم است. برای تایید تشخیص بیماری، علائم باید حداقل به مدت 6 ماه در فرد دیده شوند.

اگر علائم کمتر از یک ماه در فرد دیده شوند، از آن به اختلال روانپریشی جزئی یاد می شود.

آیا مواد مخدر می تواند باعث ابتلا به روان گسیختگی یا اسکیزوفرنی شود؟

بله!

شماری از مواد مخدر، از جمله حشیش، کوکائین و آمفتامین ها، می توانند باعث رشد و پیشرفت اسکیزوفرنی شوند. حدود نیمی از کسانی که مبتلا به اسکیزوفرنی هستند، دچار اعتیاد به مواد مخدر و/یا الکل هستند.

نقش حشیش و شیشه در بروز بیماری می تواند علّی باشد، اما دیگر انواع مواد مخدر و الکل برای تسکین علائم و عوارض بیماری مانند افسردگی، اضطراب، خستگی، و تنهایی مصرف می شوند.

آمفتامین، کوکائین و به میزان کمتر الکل نیز می توانند منجر به جنونی شوند که بسیار شبیه به اسکیزوفرنی است. اگر چه به طور کلی علت بیماری تصور نمی شود، اما افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، نیکوتین و مخدر بسیار بیشتری نسبت به جمعیت عمومی مصرف می کنند.

آیا بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی خطرناک است؟

بسیاری از مردم از این افراد می ترسند. در واقع، ترس از هذیان و توهم باعث می شود که مردم تصور کنند هر لحظه ممکن است مورد حمله بیمار واقع شوند.

میزان آسیب و صدمه به دیگران از سوی این بیماران بیشتر از سایر مردم در جامعه نیست.

البته در دوره های هذیان و توهم رفتارهای بیمار غیرقابل پیش بینی است. اما در بیشتر موارد خطری اطرافیان را تهدید نمی کند. این دوری و انزواست که شرایط بیمار را بدتر می کند. حمایت خانواده و درمان می تواند تا حد زیادی از رفتارهای خطرناک بیمار بکاهد.

آن دسته از بیمارانی خطرناک هستند که تحت تاثیر مصرف شیشه هستند؛ رفتارهای آنان بسیار خطرناک تر از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی است.

انواع روان گسیختگی

زمانی این بیماری به چند نوع مختلف دسته بندی می شد.

در 2013، این انواع حذف شدند و در حال حاضر اسکیزوفرنی تنها دارای یک تشخیص است.

نام انواع مختلف این بیماری تنها در ارائه طرح درمان منحصر به فرد به روانپزشک کمک می کند. اما دیگر به عنوان یک تشخیص مستقل به کار نمی رود.

انواع این بیماری عبارتند از:

• پارانوئید:

در 2013، عنوان شد که پارانوئید یکی از علائم مثبت اسکیزوفرنی است، نه یک گونه مجزا.

شک، خودبزرگ بینی، علاقه به افراد مشهور و توهم توطئه از علائم این بیماران است.

• آشفته یا سازمان نیافته:

بارزترین ویژگی رفتاری در این بیماران، رفتارهای بی معنی و عجیب و گسیختگی افکار است. بیمار بدون هیچ محرکی، خنده های شدیدی می کند و شکلک درمی‌آورد. شخص رفتارهای شادی دارد که از نظر دیگران مضحک و عجیب است و پرحرفی های بی معنی می کند.

این بیماران اغلب نسبت به حمام کردن و تمیز کردن خود بی تفاوتند و حتی ممکن است مواد دفعی بدن خود را نیز بخورند.

• اسکیزوافکتیو:

این بیماری ترکیبی از اختلال اسکیزوفرنی و اختلالات عاطفی است. بیمار دچار روان پریشی و نوسانات خلقی بین شیدایی و افسردگی است. به همین دلیل، در بسیاری از بیماران در ابتدا اختلال دوقطبی به اشتباه تشخیص داده می شود.

• کاتاتونیک:

مهمترین ویژگی این اختلال رفتار حرکتی است که در مواردی به شدت برانگیخته و گاهی کاملا منجمد و بی حرکت است. شروع این اختلال ناگهانی است. این اختلال را می توان به دو نوع تقسیم کرد، کاتاتونیک هیجانی که معمولا همراه با فعالیت‌های حرکتی شدید و گاهی خشونت آمیز همراه است؛ و کاتاتونیک انزواگرا که معمولا با بهت زدگی، عدم تکلم، منفی گرایی، انعطاف پذیری مومی شکل و در برخی موارد وضعیت نباتی همراه می شود.

• اسکیزوفرنی باقیمانده:

در این نوع اسکیزوفرنی نشانه های شاخص مانند هذیان، توهم، عدم انسجام و رفتار بسیار آشفته دیده نمی شود. نشانه های بیماری عبارتند از:

• انزوا یا کناره گیری اجتماعی مشهود
• اختلال آشکار در انجام وظایف
• رفتارهای عجیب
• اختلال شدید در بهداشت و نظافت شخصی
• ابراز هیجانی کند، سطحی یا نامناسب
• تفکر عجیب، افسونی یا نامانوس
• تجربیات ادراکی غیرارادی
• بی تفاوتی یا فقدان ابتکار عمل

تفاوت اسکیزفرنی با روانپریشی چیست؟

این دو اغلب با هم اشتباه گرفته می شود، اما یکی نیستند. یکی از آنها بیماری روانی و دیگری نشانه بیماری روانی است.

روانپریشی به جدایی از واقعیت گفته می شود. در طول اپیزودهای روانپریشی، بیمار صداهایی را می شود، چیزهایی را می بیند که واقعیت ندارند و به چیزهای معتقد است که درست نیستند.

روانپریشی یک جز یا نشانه ای از چند اختلال روانی، از جمله اسکیزوفرنی است.

هر چند این حالت در بیشتر بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی دیده می شود، اما تمام بیماران به آن دچار نمی شوند.

تفاوت اسکیزوفرنی با اختلال دوقطبی چیست؟

هر دو از بیماری های روانی شدید هستند، مشابهت هایی دارند اما ذاتا متفاوت هستند.

اختلال دوقطبی باعث تغییرات شدید در خلق و خو می شود. این نوسانات بین شیدایی و افسردگی در نوسان هستند.

در طول اپیزودهای بیماری ممکن است بیمار دچار هذیان و توهم شود (به خصوص در دوره های شیدایی). تجربه روانپریشی در نوسانات خلقی انجام کارهای روزمره را سخت تر می کند.

به همین ترتیب، بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی نیز دچار توهم و هذیان می شوند، اما از هم گسیختگی افکار و کلام در آنها دیده می شود. در این بیماری، برخلاف بیمار مبتلا به اختلال دوقطبی در دوره های شیدایی، علائم روانپریشی با شیدایی همراه نیست.

هیچ آزمایشی نمی تواند بین این دو افتراق حاصل کند. این روانپزشک است که باید معاینه و ارزیابی جامعی از بیمار انجام دهد.

در این تست ها رفتار و علائم بیمار بررسی می شود و تشخیص نهایی در مورد بیمار داده می شود.

ابتلا به جنون جوانی با چه عوارضی همراه است؟

اسکیزوفرنی بیماری روانی شدیدی است که هرگز نباید نادیده گرفته شود یا بدون درمان رها شود. این بیماری با عوارض سنگینی در زندگی بیمار همراه است، از جمله:

• خودزنی و خودکشی
• اضطراب
• فوبیا
• افسردگی
• سوءمصرف مواد مخدر و الکل
• مشکلات خانوادگی
• عملکرد ضعیف در محل کار و مدرسه
• مشکلات مالی
• بیکاری، فقر و بی خانمانی

آیا بیمار مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی می تواند ازدواج کند؟

ازدواج بیمار مبتلا به اختلال اسکیزوفرنی ناممکن نیست، اما دشوار است و باید زیر نظر و با مشاورت روانپزشک صورت گیرد. تأهل باعث می شود که بیمار از نظر روانی و عاطفی تامین شود و نیازهای جنسی او برطرف شود.

فراموش نکنید که پنهان کاری بدترین کاری است که خانواده می توانند در این رابطه انجام دهند. ما درک می کنیم که ازدواج فرزند/عزیزتان برای شما مهم است، اما همه چیز ازدواج نیست.

نیاز جنسی را می توان به طرق مختلف برطرف کرد و نیازهای روانی و عاطفی او را شما نیز می توانید تامین کنید. اگر فردی را به عنوان همسر برای بیمار خود انتخاب کرده اید، او را از شرایط بیماری وی باخبر کنید و اجازه دهید با آگاهی تصمیم گیری کند.

چگونه باید با بیمار مبتلا به اسکیزوفرنی رفتار کرد؟

تشخیص کار ساده ای نیست. اگر این بیماری در فرد مورد نظر شما توسط یک متخصص تایید نشده است، صرف وجود برخی علائم آن را به اسکیزوفرنی تعبیر نکنید.

چنانچه به رفتارهای فرد مشکوک هستید، با روانپزشک مشورت کنید چراکه ممکن است تغییر رفتار او در اثر افسردگی یا دیگر اختلالات روانی باشد.

هر گاه خانواده متوجه تغییر رفتار یکی از اعضای خود شد، به گونه ای که با خودش حرف می زند، گوشه گیر شده و عملکردش روزانه اش مختل شده است، باید حتما به روان پزشک مراجعه کنند.

زندگی با این بیماران بسیار سخت است. یکی از راه های آسان تر کردن شرایط برای خودتان، افزایش آگاهی در مورد بیماری است. جمع آوری این اطلاعات به شما کمک می کند که بدانید چه چیزی در طول مسیر درمان منتظر شماست، رفتارهای بیمار را درک کنید و بدانید چطور می توانید به بیمار کمک کنید.

مراقبت از سلامت روان اطرافیان بیمار درست به اندازه درمان بیمار اهمیت دارد.

گروه های حمایتی می توانند تجربیات خوبی را به شما انتقال دهند و از چالش های مسیر درمان باخبر شوید.

از کمک خواستن نترسید. مراقبت از بیمار با مسئولیت های زیادی همراه است و موجب خستگی جسمی و روانی شما می شود.

از کسی برای مراقبت از بیمار کمک بگیرید و گاهی برای خودتان وقت بگذارید.

نکات زیر را در رفتار با بیمار در نظر داشته باشید:

• دائما از او انتقاد نکنید. نگویید چرا با خودت حرف می زنی، چرا با خودت می خندی، دچار توهم شده ای، یا کسی این اطرف نیست. با این کار خشم او را فعال می کنید.
• بیماری او را به رسمیت بشناسید. او واقعا کسی را می بیند و صداهایی را می شنود. سرزنش کردن شما تاثیری در بهبودی او ندارد.
• نشانه های بیماری را بشناسید، وضعیت او را زیر نظر بگیرید و در صورت لزوم با روانپزشک تماس بگیرید.
• فراموش نکنید که در دوره های بحران، و از آن بهتر در تمام اوقات، کلیه اشیاء خطرناک را از دسترس بیمار خارج کنید.
• در مقابل خشم بیمار آرام باشید. ‏با بیمار آهسته، شمرده شمرده و با صدا و لحنی آرام صحبت کنید. جملات کوتاه به کار ببرید تا درک آن برای بیمار ساده تر باشد.
• چنانچه بیمار با صحبت آرام نشد و در حال خودزنی یا آسیب رساندن به اطرافیان است، او را به صورت فیزیکی محدود کنید و با بیمارستان تماس بگیرید.
• وضعیت تغذیه و خواب بیمار را کنترل کنید. سعی کنید زندگی آرام، فاقد رقابت و دارای برنامه منظمی را برای او ترتیب بدهید.
• چنانچه بیمار از توهمات و هذیان هایش حرف می زند، مسخره و توهین نکنید. در عین حال، هذیان فرد را نه تایید و نه رد کنید.
• ‏او را به مصرف دارو، ثبت علائم خود و عوارض داروها تشویق کنید. این اطلاعات در زمان مراجعه به پزشک و برای تعیین اثربخشی دارو اهمیت دارد. بنابراین، از او بخواهید اگر مصرف یک دارو سبب بروز علائم ناراحت‌ کننده می شود، این علائم را ثبت کند.
• بیمار را به داشتن یک برنامه سبک روزانه و منظم تشویق کنید. انجام این کار مانع از تغییرات زیاد و غیر قابل پیش بینی در برنامه روزانه می شود. این برنامه باید شامل مشارکت در فعالیت هایی مانند خرید مایحتاج خانه، کارهای منزل، تنظیم اوقات فراغت و تفریح و بهداشت فردی باشد.
• بر مصرف منظم دارو توسط بیمار نظارت کنید. بیمار به خصوص در دوره های هذیان از مصرف دارو پرهیز می کند و تصور می کند اطرافیان قصد مسموم کردن او را دارند. در این شرایط مشورت با روانپزشک و استفاده از تزریق ضروری است.
• سعی کنید بیمار را در فعالیت های اجتماعی مشارکت دهید. بدون در جمع و مهمانی به بهبود خلق و خوی او کمک می کند.
• ‏ رفتارهای مثبت، هر چقدر کوچک، را در بیمار تشویق کنید. در انجام کارهای دشوار با وی مشارکت داشته باشید. ‏

آیا روان گسیختگی قابل درمان است؟

با وجودی که هیچ درمان قطعی برای بیماری وجود ندارد، دارودرمانی اهمیت زیادی در آینده این بیماران دارد. تا به حال هیچ درمانی موثرتر از دارودرمانی برای این بیماران گزارش نشده است. دارو اولین خط درمانی است که باعث می شود بیمار تا حد زیادی بهبود یابد، حتی برخی از بیماران به روزهای قبل از بیماری باز می گردند.

کسانی که دچار علائم شدید، شامل هذیان و توهم شدید هستند، ممکن است به بستری در بیمارستان نیاز داشته باشند.

داروهای ضد روانپریشی اولین داروهایی هستند که برای تخفیف علائم در بیمار استفاده می شوند.

این داروها می توانند علائم مثبت بیماری را تخفیف دهند و به بهبود عملکرد شناختی و رفتاری بیمار کمک کنند.

رویکردهای شناختی و رفتاری به بهبود ارتباط، انگیزه و خودمراقبتی در بیمار کمک می کنند. به علاوه، بیمار راهکارهایی را برای شرکت در کلاس، رفتن به محل کار و داشتن تعامل اجتماعی یاد می گیرد.

بیمارانی که تحت درمانی روانی-اجتماعی قرار می گیرند، عود و بستری کمتری را تجربه می کنند.

حمایت اجتماعی و کمک خانواده نیز در میزان بهبودی بیمار اهمیت دارد.

نرخ درمان بیماری چقدر است؟

امید به درمان بیماری در هر کس متفاوت است. این امر تا حد زیادی به سلامت کلی بیمار، علائم و روند درمان بستگی دارد.

در گزارش در سال 2014 آمد که حتی با وجود درمان نیز تنها 20 درصد از بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی نتایج مطلوب گرفته اند. علائم دیگران تا آخر عمر پایدار مانده است.

دلیل این درصد پایین شاید این است که بیش از نیمی از بیماران درمان خود را تکمیل نمی کنند و تقریبا 10 درصد از بیماران در اثر خودکشی در میانه روند درمان از بین می روند.

درمان اسکیزوفرنی

با درمان مناسب، بیمار می تواند زندگی با کیفیت تری را تجربه کند. درمان به بهبود و تخفیف علائم بیماری کمک می کند. اما بیشتر بیماران باید تا آخر عمر با بیماری خود کنار بیایند.

درمان می تواند از اقدام به خودکشی در بیمار جلوگیری کند.

موثرترین روش های درمانی شیزوفرنی ترکیبی از روش های زیر است:

• دارودرمانی
• مشاوره روانشناسی
• خودیاری

از آنجا که علل ابتلا به این اختلال هنوز ناشناخته هستند، درمان بر حذف نشانه های بیماری تمرکز می کند.

دارودرمانی

داروهای ضد روانپریشی معمولا به صورت قرص یا مایع به صورت روزانه مصرف می شوند. استفاده از داروهای ضد اضطراب و افسردگی نیز محتمل است. برخی از داروهای ضد روانپزشکی تزریقی هستند که یک یا دو بار در ماه مصرف می شوند. بیمار و روانپزشک می توانند در همکاری با هم بهترین دارو یا ترکیب دارویی و دوز صحیح آن را بیابند.

هدف از دارو درمانی کنترل علائم و نشانه ها با کمترین دوز مصرفی دارو است.

بروز نشانه های بهبودی ممکن است چند هفته طول بکشد.

از آنجا که مصرف دارو با عوارضی همراه است، بسیاری از بیماران تمایلی به مصرف دارو ندارند. این عدم همکاری ممکن است منجر به آن شود که به جای قرص از آمپول های تزریقی استفاده شود.

عوارض مصرف داروهای روانپریشی چیست؟

بعضی از داروها با عوارض در بیمار همراه است. از جمله:

• لرزش دست
• احساس لختی و کندی
• بی قراری در اعضای بدن
• ناتوانی جنسی
• حرکت مداوم زبان در دهان
• افزایش وزن

این حالت ها نشان دهنده دوز بالای دارو است. بیمار باید ضمن مشورت با روانپزشک دوز دارو را تا مدتی کمتر کرده یا دارو را تغییر دهد.

درمان های روانی اجتماعی

این درمان ها پس از یافتن داروی مناسب موثر هستند. یادگیری و استفاده از مهارت های مقابله ای برای برخورد با چالش های روزمره افراد مبتلا به اسکیزوفرنی، به این بیماران در پیگیری اهداف زندگی خود مانند ادامه تحصیل و کار کمک می کند. احتمال عود اختلال و بستری در افرادی که به طور منظم در درمان روانی اجتماعی مشارکت دارند، کمتر است.

درمان فردی با هدف طبیعی تر کردن الگوهای فکری بیمار انجام می گیرد. بیمار در این روش یاد می گیرد که استرس خود را مدیریت کند و نشانه های اولیه عود بیماری را در خود شناسایی کند.

آموزش مهارت های اجتماعی نیز با هدف بهبود تعاملات اجتماعی بیمار و بهبود توانایی او برای شرکت در فعالیت های روزمره صورت می گیرد.

خانواده درمانی:

به خانواده کمک می شود که به درک و آگاهی بهتری از بیماری رسیده و از بیمار خود حمایت بهتری به عمل آورند.

توانبخشی شغلی:

به بیمار کمک می کند که برای یافتن و حفظ شغل خود آمادگی بیشتری پیدا کند.

الکتروشوک درمانی:

برای بیمارانی توصیه می شود که به درمان های دارویی پاسخ نمی دهند. این روش برای بیمارانی که دچار افسردگی هستند نیز مفید است.

مراقبت های تخصصی هماهنگ (CSC):

این مدل درمانی ترکیبی از دارو، درمان های روانی اجتماعی، مدیریت مورد، دخالت خانواده و حمایت های آموزشی و شغلی است که هدف آنها کاهش نشانه ها و بهبود کیفیت زندگی بیمار است. پروژه تحقیقاتی بهبودی پس از اولین اپیزود اسکیزوفرنی (RAISE)، به دنبال تغییر مسیر و پیش آگهی اسکیزوفرنی از طریق مراقبت های ویژه درمانی در مراحل اولیه اختلال است. RAISE به دنبال کاهش احتمال ناتوانی درازمدت در افراد مبتلا به این اختلال است و به آنها در رسیدن به یک زندگی مولد و مستقل کمک می کند.

بستری در بیمارستان برای بیماران مبتلا به اسکیزوفرنی

در طول دوره های عود بیماری همراه با علائم شدید، احتمال خودکشی و خودزنی یا وارد کردن آسیب به دیگران، بستری بیمار در بیمارستان برای تامین امنیت، تغذیه، خواب کافی و رعایت بهداشت او لازم است.

پس از بستری در بیمارستان، بیمار به احتمال زیاد می تواند در بخش و حیاط بیمارستان قدم بزند و با دیگر بیماران حرف بزند.

به ندرت، در مورد بیمارانی که به شدت پرخاشگری می کنند احتمال ایجاد محدودیت وجود دارد. این برای امنیت آنان و سایر افراد حاضر در بخش ضروری است. با مصرف داروهای ضدروانپریشی این میزان پرخاشگری به ندرت بیشتر از چند روز ادامه می یابد.

در بیمارستان، علاوه بر دارودرمانی از دیگر روش های درمان شامل مشاوره روانشناسی و روان درمانی نیز استفاده می شود.

نتیجه گیری

اسکیزوفرنی اختلالی است که اکثر افراد جامعه آن را معادل قاتل یا مجرمی متوهم می دانند. حتی در فیلم ها و رسانه های خبری نیز تصویر اشتباهی از این بیماری ارائه می شود. این برداشت غلط باعث شده که شنیدن نام این بیماری با احساس ناخوشایند همراه باشد.

به شما پیشنهاد می‌کنیم از مشاوره تخصصی درمان اختلالات شخصیت در سیمیاروم که توسط رواندرمانگران برتر ایران انجام می‌شود، بهره‌مند شوید.

در این مطلب سعی کردیم تصویر بهتر و کامل تری از این اختلال ارائه دهیم. بیماران به ندرت خطرناک هستند و درمان می تواند رفتارهای آنها را تا حد زیادی کنترل کند.

چنانچه سوال یا ابهامی برایتان باقی مانده است، آن را با ما در میان بگذارید.

---

سایر منابع:

• https://www.healthline.com/health/schizophrenia
• https://www.bbrfoundation.org/faq/frequently-asked-questions-about-schizophrenia
• https://www.mhanational.org/conditions/schizophrenia
• https://health.usnews.com/health-news/patient-advice/articles/2014/09/25/what-you-need-to-know-about-schizophrenia
• https://www.psychiatry.org/patients-families/schizophrenia/what-is-schizophrenia
• https://www.verywellmind.com/schizophrenia-what-you-need-to-know-4156588
• https://www.medicalnewstoday.com/articles/36942
• https://psychcentral.com/lib/all-about-schizophrenia/