خانه » تربیت فرزند »
بر اساس تحقیقات، دریافت لمس بدنی در اوایل عمر نقش مهمی در رشد اخلاقی دارد.
تحقیق منتشر شده در ژورنال “روانشناسی: تحقیق و بررسی” به اهمیت دریافت لمس از سوی مادر برای رشد اخلاقی کودک اشاره دارد. طی سه مطالعه، دریافت لمس با محبت بیشتر در دوران کودکی با نتایج اجتماعی-اخلاقی مانند همدلی و تعامل اجتماعی ارتباط مثبت دارد.
سالهاست که دانشمندان اهمیت تجربیات اولیه لمس را در رشد فیزیولوژیکی و روانی به اثبات رساندهاند. لمس محبتآمیز از سوی مراقبان در دوران نوزادی بسیار مهم است و فقدان چنین مراقبتی با پیامدهای مضر مانند نقص حسی، اجتماعی و روانی همراه است.
ارتباط علمی لمس بدنی و اخلاق
نویسندگان این مطالعه، دارسی ناروائز و همکاران وی اظهار داشتند که لمس، با تأثیر بر سیستمهای عصبی، احتمالاً به رشد فرآیندهای بین فردی مانند جامعهپذیری و اخلاق کمک میکند. در سه مطالعه جداگانه، محققان ارتباط لمس در دوران نوزادی را با توانایی اخلاقی کودکان بررسی کردند.
نمونه مطالعه
در یک مطالعه مقطعی بر روی 156 مادر دارای کودک بین 3 تا 5 سال مشخص شد که نگرش مثبت مادر نسبت به لمس (به عنوان مثال، در آغوش کشیدن کودک مضطرب) با رشد اجتماعی دارای ارتباط مثبت (به عنوان مثال، نگرانی پس از انجام عمل نادرست، لذت اجتماعی) و با رفتار ضد اجتماعی دارای ارتباط منفی است (به عنوان مثال، کنارهگیری اجتماعی، رفتار نامناسب). علاوه بر این، نگرش مادران نسبت به تنبیه بدنی با رشد اجتماعی کودکان دارای ارتباط منفی و با رفتار ضد اجتماعی دارای ارتباط مثبت بود.
برای درک بهتر تأثیر رفتارهای لمسی بر نتایج کودک در طول زمان، این محققان با استفاده از دادههای یک پروژه 3 ساله، یک مطالعه طولی را بر روی مادران در معرض خطر و فرزندان آنها انجام دادند. مصاحبههای خانگی، از جمله مشاهده تعاملات مادر و کودک، در زمانهای مختلف، در فاصله سنی 4 ماه تا 3 سال، انجام شد.
به طور کلی، محققان دریافتند که فقدان لمس منفی، در مقایسه با ارائه لمس مثبت، تأثیر بیشتری بر رفتار اجتماعی و مشکل ساز کودکان دارد. به عنوان مثال، مادرانی که در 1.5 سالگی کودک رفتارهای لمسی منفی کمتری داشتهاند، در سه سالی کودک، او را دارای توانایی اجتماعی بیشتر و مشکلات بیرونی کمتر ارزیابی کردند.
به نظر میرسد که رفتارهای لمسی مثبت تأثیر بیشتری در تنظیم رفتار کودک دارند. مادرانی که از 5/1 سالگی لمس مثبت بیشتری از خود نشان میدادند، در 2 تا 3 سالگی، فرزندان خود را دارای نظم رفتاری بیشتر و مهارت اجتماعی بهتر ارزیابی کردند.
نکته مهم آن است که هر دو مطالعه میزان پاسخگویی مادر را به نیازهای فرزندش کنترل کردند. بنابراین، تأثیرات فوق به طور خاص به رفتار لمسی مادران مربوط بوده است، و نه فقط نتیجه فرزندپروری حساس.
مطالعه نهایی شواهدی را نشان داد که تأثیر لمس زودرس تا بزرگسالی ادامه مییابد. مطالعه گذشتهنگر نشان داد که لمس مثبت در دوران کودکی با رفاه، ظرفیت اخلاقی و جهتگیری اخلاقی بهتر در بزرگسالی ارتباط دارد. علاوه بر این، تجزیه و تحلیل میانجی نشان داد که امنیت دلبستگی، سلامت روان و ظرفیت اخلاقی متغیرهای میانجی بین لمس و جهتگیری اخلاقی بزرگسالان هستند. این مسئله مسیری را نشان میدهد که به موجب آن لمس زودهنگام باعث ارتقا فرآیندهای روانشناختی لازم برای ظرفیتها و جهتگیریهای اخلاقی در بزرگسالی میشود.
نتیجه تحقیقات ارتباط لمس بدنی با رشد اخلاقی
ناروائز و همکاران اظهار داشتند که “یافتههای ما، هر چند مقدماتی است، اما نشان میدهد که تجربیات مربوط به لمس در اوایل زندگی ممکن است ظرفیت بزرگسالان در کنار آمدن با دیگران و نوع جهتگیری اخلاقی آنها را در روابط اجتماعی شکل دهد.
به طور کلی، این یافتهها به نقش تأثیرگذار لمس زودرس در رشد اجتماعی-اخلاقی اشاره دارند. بر اساس یافتههای این محققان، “احتمالاً ممکن است تجربه محبت جسمی یا تنبیه بدنی، به ویژه در اوایل زندگی، بر روابط ما با دیگران و احساس مسئولیت نسبت به سلامت و رفاه دیگران تاثیرگذار باشد.”
همواره میتوانید برای یادگیری نکات فرزندپروری به مشاوره کودک و نوجوان مراجعه کنید.