اضطراب و استرس چه تفاوتی با هم دارند؟

اضطراب و استرس هر دو می‌توانند باعث عوارض عمده در سلامت روحی و جسمی شوند. هر دو جز واکنش‌ها و احساسات عادی انسانی هستند، و هر دو می‌توانند از کنترل فرد خارج شده و به دریافت کمک‌های حرفه‌ای نیاز پیدا کنند. با این وجود، درک تفاوت اضطراب و استرس به افراد کمک می‌کند که احساس خود را بهتر درک کنند و اقدامات لازم را برای کنترل آن اتخاذ کنند.
استرس و اضطراب احساسات یا واکنش‌های غیرعادی نیستند. همه ما گاهی اوقات و به درجات مختلف این موارد را تجربه می‌کنیم. هر کدام می‌توانند زندگی را طاقت‌فرسا و مختل کنند، اما تفاوت‌های مهمی نیز بین آن‌ها وجود دارد. قابل توجه‌ترین تفاوت بینشان این است که اضطراب می‌تواند در حوزه یک بیماری روانی خاص و نوعی اختلال اضطرابی باشد. مهم این است که بتوانید تفاوت بین این دو را درک کنید تا برای درمان اقدام کنید. درمان می‌تواند به شما کمک کند تا احساسات و واکنش‌های خود را مدیریت کنید و استرس و اضطراب را در زندگی‌تان کاهش دهید.

تعریف استرس

استرس واکنش کاملاً طبیعی بدن به نوعی تغییر، تقاضا یا تهدید است. پاسخ می‌تواند عنصری فیزیکی، عاطفی یا ذهنی نیز داشته باشد. هر فردی درجاتی از استرس را در زندگی خود تجربه می‌کند و ممکن است واکنش متفاوتی به عوامل استرس‌زا نشان دهد، برخی از اشخاص شدیدتر یا مکررتر از دیگران واکنش نشان می‌دهند. استرس می‌تواند هم خوب و هم بد باشد. استرس خوب به شما انگیزه می‌دهد تا وظایف را انجام دهید، کیفیت کار خود را بالا ببرید و روی فعالیت‌ها تمرکز کنید. اما در عین حال، استرس طاقت فرسا و مزمن برای سلامت روحی و جسمی مفید نیست. تداوم یافتن استرس می‌تواند باعث افسردگی، درد فیزیکی، مشکل در خواب، مشکلات گوارشی، انزوا، تغییر در رژیم غذایی و وزن و حتی بیماری قلبی شود.

عوامل استرس‌زای بالقوه، که می‌توانند یک بار یا مداوم باشند، عبارتند از:

• فشار ناشی از مسئولیت‌ها در خانه، محل کار یا مدرسه
  • مشکلات مالی
  • مشغله زیاد
  • یک تغییر عمده یا ناگهانی، مانند طلاق، مرگ یا از دست دادن شغل
  • یک تجربه آسیب‌زا، مانند سوء استفاده یا تصادف رانندگی

نشانه‌های استرس

برخی از اختلالات عاطفی و جسمی با استرس در ارتباط هستند، از جمله افسردگی، اضطراب، حملات قلبی، سکته مغزی، ناراحتی‌های گوارشی، چاقی و فشار خون. علائم زیر نشان‌دهنده وجود استرس هستند:

• سردردهای مکرر
• اختلال خواب
• درد کمر یا گردن
• احساس سبکی سر، ضعف یا سرگیجه
• عرق کردن کف دست یا پا
• اشکال در بلع
• بیماری مکرر
• تحریک‌پذیری
• مشکلات گوارشی
• نگرانی بیش از حد
• ضربان قلب سریع
• تنش عضلانی
• احساس غرق شدن
• اشکال در آرام کردن ذهن
• تمرکز ضعیف
• فراموشی
• انرژی کم
• از دست دادن میل جنسی

تعریف اضطراب

اضطراب نیز طبیعی است و به احساس ترس، نگرانی یا عصبی اطلاق می‌شود. ممکن است قبل از یک امتحان بزرگ مضطرب شوید، به عنوان مثال، نگران باشید که از پس آن به خوبی برنیایید. اضطراب و استرس اغلب با هم همراه هستند و رویدادها یا تجربیات استرس‌زا باعث ایجاد احساس اضطراب می‌شوند. اضطراب زمانی مشکل‌ساز می‌شود که از کنترل خارج می‌شود و به طور قابل توجهی زندگی فرد را تحت شعاع قرار می‌دهد. اضطراب بیش از حد می‌تواند مشکلاتی مشابه استرس مزمن ایجاد کند، شامل ناراحتی عاطفی و علائم فیزیکی.

نشانه‌های اضطراب

اضطراب گاهی از تداوم استرس ایجاد می‌شود و گاهی نیز با دیگر اختلالات روانی ظاهر می‌گردد. اصلی‌ترین نشانه‌های اضطراب عبارتند از:

• نگرانی بیش از حد (دلشوره مداوم)
• آشفتگی و بی قراری مدام
• خستگی بی دلیل
• مشکل در تمرکز
• افزایش تحریک پذیری
• انقباض عضلات
• احساس خواب آلودگی
• حملات پانیک (احساس وحشت ناگهانی)
• ترس‌های نامتعارف (فوبیاها)

تفاوت استرس و اضطراب

ممکن است دچار هر دو باشید، اما این احتمال وجود دارد که یکی بر دیگری غالب باشد. اگر هنوز هم در مورد تفاوت اضطراب و استرس تردید دارید، برای تشخیص موارد زیر را باید در نظر بگیرید:

استرس بیشتر بیرونی است.

هر چند این امکان وجود دارد که از طریق خودگویی منفی، نگرش بدبینانه یا احساس کمال گرایی به خودتان استرس وارد کنید، اما این احساس معمولاً توسط یک محرک بیرونی ایجاد می‌شود. مسئولیت‌های بیش از حد یا یک پروژه کاری سنگین باعث استرس می‌شوند. از سوی دیگر، اضطراب بیشتر درونی است و واکنش شما به عوامل استرس‌زا است. نشانه اضطراب آن است که اگر آن عوامل استرس‌زا را حذف کنید، همچنان احساس ناراحتی دارید و تفاوتی در احساس اضطراب شما به وجود نمی‌آید.

اضطراب یک واکنش بیش از حد به یک موقعیت خاص است.

برخی موقعیت‌ها استرس‌زا هستند و برای هرکسی به وجود می‌آید، مانند انجام ترتیبات مرگ یکی از عزیزان. اضطراب بیشتر یک واکنش بزرگ است. اگر نگرانی و ناراحتی شما در یک موقعیت خاص غیرعادی، بیش از حد یا فراتر از واکنش‌های افراد دیگر باشد، احتمال زیاد به جای استرس دچار اضطراب هستید.

اضطراب می‌تواند باعث کاهش بهره وری شما شود.

دیگر تفاوت اضطراب و استرس در میزان بهره‌وری فرد است. عبور از اکثر موقعیت‌های استرس‌زا دشوار است اما در نهایت قابل کنترل هستند. این در حالی است که اختلالات اضطرابی مدیریت کارهای عادی و روزمره را به طور کامل مختل می‌کنند. اگر تا حدی مضطرب هستید که نمی‌توانید کار کنید یا دچار حمله پانیک شده‌اید، احتمال زیاد دچار یکی از اختلالات اضطرابی هستید.

اضطراب باعث ایجاد احساس ترس نسبت به چیزهایی می‌شود که اتفاق نیفتاده یا وجود ندارند.

استرس پاسخی است به چیزی که در حال رخ دادن است یا فشاری که احساس می‌کنید. اما اضطراب می‌تواند کاملاً درونی باشد و گاهی واکنشی به چیزی است که اصلاً وجود ندارد. به عنوان مثال، بیمار مبتلا به یک اختلال اضطرابی اغلب به طور کلی دچار احساس دلهره، ترس و نگرانی است. و حتی وقتی چیزی پیش نیامده است، این احساس را با خود حمل می‌کند.

اضطراب علائم اختصاصی دارد.

هر یک از اختلالات اضطرابی علائم اختصاصی دارند که تشخیص را برای متخصص هموار می‌کنند. به عنوان مثال، حملات پانیک مشخصه اختلال پانیک، نوعی اختلال اضطرابی است. سطوح بالای استرس و اضطراب در موقعیت‌های اجتماعی ممکن است نشان دهنده اختلال اضطراب اجتماعی باشد.

آیا برای درمان استرس یا اضطراب به کمک حرفه‌ای نیاز دارم؟

هر چند که گفتیم اضطراب و استرس احساسات و واکنش‌های طبیعی ما هستند، اما می‌توانند شدیدتر و پیچیده‌تر شوند و به یک اختلال جدی تبدیل شوند. اگر استرس یا اضطراب بر شما غلبه کرده و زندگی شما را تحت‌الشعاع قرار داده، بهتر است با یک متخصص روانشناسی صحبت کنید. در صورتی که علائم زیر را در خود می‌بینید، با متخصص بهداشت روان مشورت کنید. تیم روانشناسان و روانپزشکان سیمیاروم آماده کمک به شما هستند:
• اضطراب و استرس در بخش‌های مهم زندگی شما، از جمله روابط شخصی، کار، مدرسه و مسئولیت‌ها تداخل ایجاد کرده است.
• واکنش‌ها و احساسات شما بسیار طاقت‌فرسا هستند، باعث ناراحتی قابل توجه شده‌اند، یا کنترل و کاهش آن‌ها دشوار یا غیرممکن است.
• دچار بیماری‌های جسمی هستید که با استرس و اضطراب تشدید شده است.
• دچار مشکلات و اختلالات روانی دیگری نیز هستید که استرس یا اضطراب شما را افزایش داده‌اند، شامل افسردگی، سوء مصرف مواد یا هر چیز دیگری.
• در گذشته یا اخیراً یک تجربه آسیب‌زا داشته‌اید.
• استرس یا اضطراب منجر به افکار آسیب رساندن به خود، ناامیدی یا خودکشی در شما شده است.

اگر نشانه‌های اضطراب و استرس را در خود مشاهده می‌کنید، مشاوره آنلاین درمان استرس و اضطراب به شما کمک خواهد کرد. تیم متخصصان روانشناسی و روانپزشکی سیمیاروم می‌توانند بهترین گزینه درمان اضطراب و استرس را به شما پیشنهاد دهند.
منبع1

منبع2